Lesbók Morgunblaðsins - 24.11.2001, Blaðsíða 15

Lesbók Morgunblaðsins - 24.11.2001, Blaðsíða 15
Þótt Frankfurt væri einungis viðkomustaður er ekki loku fyrir það skotið að ég segi meira frá þessari einstöku konu og lífverki hennar, heim- ildir hef ég nógar. Í svonefndu Liebieghaus var loks mikilsháttar sýning á miðaldaskúlptúrum sem ég fæ aldrei nóg af og átti í mesta basli með að slíta mig frá þeim að þessu sinni, – síung list. Var kominn til Kölnar um nónbil og fékk inni á hóteli sem bar nafnið Engelbertz (!), valdi það mest fyrir hinn kunnuglegan hljóm, þótt það væri ódýrast af þeim sem mér stóðu til boða og hafði af slíku afleita reynslu. Reyndist þegar til kom langbesta hótelið sem ég hef gist á þessum slóðum og morgunmaturinn einstaklega fjöl- breyttur. Ekki nóg með það, heldur var Wallraf Richartz-safnið í einnar mínútu fjarlægð og leið- in beint áfram lá að hinu forna brúarstæði Róm- verja yfir Rínarfljót. Þegar komið er yfir núver- andi brú tekur til vinstri við svonefndur Kennedy-bakki, sem liggur í beinni línu til kaupstefnuhallarinnar. Nafnið kunnuglega reyndist mér þannig á margan hátt hollur hauk- ur á bergi. Á Wallraf Richartz-safninu var svo engin venjuleg sýning á verkum áhrifamálar- anna, impressjónistanna, heldur nokkurs konar þverskurður og krufning á stílbrögðunum, nefndist „Kraftaverk litanna“, frá stofnun Gér- ards J. Corboud. Afar mögnuð lifun. Frá listakaupstefnunni og sýningunum í Bonn; „List frá Persíu í 7.000 ár“ og „Landslag frá Breughel til Kandinsky“ – 75 málverk úr safni Thyssen Bornemisza í Madríd, segi ég í sjálfstæðum greinum fljótlega. Mánudagur er lokunardagur allra safna í Köln sem víðar, tók hann einnig sem hvíldardag, nema að ég dvaldi góða stund í skúlptúrgarði nokkrum auk þess að flakka um borgina á tveim jafnfljótum. Skoðaði síðasttöldu sýningarnar árla þriðjudags og var kominn til Rotterdam, aðaláfangastaðarins, seint um kvöldið og að sjálfsögðu bíður að segja frá menningarborg- inni sérstaklega. En ánægjuleg viðbót var dags- ferð til Gent og Brügge, sem gestgjafar mínir, myndlistarkonan Inga Hlöðversdóttir og blaða- maðurinn Jan Gerritsen, buðu til á sunnudegi. Í Gent var hin einstaka altaristafla í Sint Baafs- katedral frá fimmtándu öld, sem bræðurnir Hu- bertus og Jan van Eyck eru höfundar að, skoðuð í bak og fyrir, ásamt hinu stóra málverki Rub- ens í Rubens-kapellunni „Innganga heilags Bavos í klaustur“. Svo að sjálfsögðu sjálft hið stórmerka forna guðshús í hólf og gólf, elsti hluti Kryptunnar (grafhvelfingarinnar) er frá því um 1150. Borgin er einn af gimsteinum Evr- ópu og brá mér illilega við að koma auga á tvo mikla kjarnaofna í næsta nágrenni hennar sem hressilega rauk upp úr. Brügge verður menningarborg Evrópu á næsta ári og í ljósi þess hve undursamlegt er að reika þar um götur og minnast við hús, hörga og hof við síkin, reikna ég fastlega með því að þiggja boð að nálgast hana á útmánuðum. Farið var að halla af degi er okkur bar að svo söfnin voru lokuð, en þau geyma mikil fágæti, hins veg- ar var í gangi viðamikil sýning á pennateikn- ingum, rissum, vatnslitamyndum og málverkum Salvadors Dalis í ráðhúsi borgarinnar að ég held. Meistarinn hlýtur að hafa gert þessar myndir elliær eða þær eru meira og minna eftir aðstoðarmenn hans, á auð en árituð blöð, en hann hafði þann háttinn á síðustu ár lífs síns. Gerritsen afrekaði það að krækja í katalógu væntanlegs menningarárs í stórri bókabúð við torgið, þær eru ekki komnar í sölu en búðareig- andinn, sem var bersýnilega kunnugur hinum þekkta blaðamanni, gaf okkur sitt hvort eintak- ið. Í kvöldhúminu var stefnan loks tekin á síð- asta áfangastað sem var Antwerpen, þar beið okkar ljúfeng villisvínasteik og gullinn freiðandi mjöður… Frá sýningunni í Liebieghaus: Tréskúlptúr eft- ir Tilman Riemenschneider. LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 24. NÓVEMBER 2001 15 MYNDLIST Árnastofnun: Handritasýning opin þri.–fös. 14–16. Til 15.5. Galleri@hlemmur.is: Ilmur Stefánsdóttir. Til 2. des. Gallerí Reykjavík: Ebba Júlíana Lárusdóttir. Til 1. des. Gallerí Skuggi: Sara Björnsdóttir. Til 25. nóv. Gerðarsafn: Margrét Jóelsdóttir, Stephen Fairbairn. Aðalheiður Val- geirsdóttir og Hrafnhildur Sigurð- ardóttir. Til 2. des. Gerðuberg: Þórunn Sveinsdóttir. Til 16. des. Hafnarborg: Air conditio: Fjórir lista- menn. Kaffistofa: Hlíf Ásgrímsdóttir. Til 3. des. Hönnunarsafn Ísl., Garðatorgi: Gjöf Eriks Magnussen. Til 2. des. i8: Roni Horn. Til 12.1. Íslensk grafík: Sigrún Ögmundsdóttir. Til 3. des. Listasafn Akureyrar: Óli G. Jóhanns- son og Kristján Davíðsson. Til 16. des. Listasafn ASÍ: Margrét Jónsdóttir. Til 25. nóv. Listasafn Einars Jónssonar: Opið alla daga, nema mánudaga, kl. 14–17. Listasafn Íslands: Gunnlaugur Scheving. Til 9. des. Listasafn Rvíkur – Ásmundarsafn: Svipir lands og sagna. Til 10.2. Listasafn Rvíkur – Hafnarhús: Einar Már Guðvarðarson og Bjarne Lönnroos. Til 25. nóv. Erró. Til 1.1. Listasafn Rvíkur – Kjarvalsstaðir: Tékknesk glerlist. Til 13.1. Myndir úr Kjarvalssafni. Til 31.5. Listasafn Sigurjóns Ólafssonar: Vetrarsýning. Til 25. nóv. Listasalurinn Man: Kjuregej Alex- andra og Ingibjörg Hjartardóttir. Til 4. des. Listhús Ófeigs: Samsýning fimm listamanna. Til 12. des. Ljósmyndasafn Rvíkur: Samsýning 17 ljósmyndara. Til 13. des. Norræna húsið: Ævintýrasýning. Til 9. des. Myndir úr sænskum barnabókum. Til 2. des. Nýlistasafnið: Omdúrman. Til 30. nóv. Skálholtskirkja: Anna Torfad. og Þor- gerður Sigurðard. Til 31. des. Straumur, Hafnarfirði: Birgir Sigurðsson. Til 25. nóv. Þjóðarbókhlaða: Björg C. Þorláksson. Til 1.1. Harpa Björnsdóttir. Til 7. des. Þjóðmenningarhúsið: Landafundir og ragnarök. Þjóðskjalasafn Íslands: Skjöl Einars Laxness. Til 1. des. Upplýsingamiðstöð myndlistar: www.umm.is undir Fréttir. TÓNLIST Laugardagur Langholtskirkja: Kór Langholtskirkju, Stórsveit Rvíkur. Kl. 17. Sunnudagur Borgarleikhúsið: Selkórinn, Bubbi Morthens og Jóhann Helgason. Kl. 20:30. Háteigskirkja: Kór Háteigskirkju. Kl. 20. Menntaskólinn við Hamrahlíð: Kór MH. Kl. 16. Mánudagur Borgarleikhúsið: Selkórinn, Bubbi Morthens og Jóhann Helgason. Kl. 20:30. Þriðjudagur Salurinn: Edda Erlendsdóttir píanóleikari. Kl. 20. Fimmtudagur Háskólabíó: SÍ. Einleikarar: Kroumata. Kl. 19:30. LEIKLIST Þjóðleikhúsið: Syngjandi í rigning- unni, 24., 30. nóv. Blái hnötturinn, 25. nóv. Laufin í Toscana, 25. nóv. Vatn lífsins, 29. nóv. Hver er hræddur við Virginíu Woolf? 25., 28., 29. nóv. Vilji Emmu, 24. nóv. Karíus og Baktus, 24. nóv. Borgarleikhúsið: Blíðfinnur, 25. nóv. Beðið eftir Godot, 24. nóv. Píkusögur, 24., 25., 27., 29., 30. nóv. Dauðadansinn, 24. nóv. Íslenska óperan: Töfraflautan, 28. nóv. Hafnarfjarðarleikhúsið: Englabörn, 24. nóv. Möguleikhúsið: Jólarósir Snuðru og Tuðru, 25., 26., 27., 28., 29., 30. nóv. Völuspá, 27. nóv. Leikfélag Akureyrar: Blessað barnalán, 24., 25. nóv. Leikfélag Hveragerðis: Dýrin í Hálsaskógi, 24., 25. nóv. MENNING LISTIR N Æ S T U V I K U L OFGJÖRÐARDJASS nefnast tón- leikar Kórs Langholtskirkju og Stórsveitar Reykjavíkur sem haldn- ir verða í Langholtskirkju í dag kl. 17. Stjórnandi er Jón Stefánsson. Verkin sem flutt verða eru kaflar úr Sacred Concert eftir Duke Ell- ington en einsöngvari í því verki er Kristjana Stefánsdóttir og Requiem, eða sálu- messa, eftir sænska tónskáldið Nils Lindberg þar sem einsöngvarar eru Andrea Gylfadóttir, Bergþór Pálsson og Harpa Harðardóttir. Einleikarar eru m.a. saxófónleikararnir Sig- urður Flosason, Stefán S. Stefánsson, Ólafur Jónsson, Jóel Pálsson og Kristinn Svavarsson. Einleikari á trompet er Birkir Freyr Matth- íasson og á básúnu Edward Fredriksen. Píanó- leikari er Ástvaldur Traustason. Duke Ellington var 66 ára er hann var beðinn að semja tónlist til flutnings í stærri kirkjum í Bandaríkjunum. Árangurinn varð þrír konsert- ar sem hann ferðaðist með um Bandaríkin og Evrópu á árunum 1966–1974. Ekki voru glögg mörk á milli hinna þriggja konserta og var oft blandað efni úr þeim öllum. Einsöngvarar voru margir en einn þeirra þekktari var hin sænska Alice Babs. Kórarnir voru þeir sem náðist til á hverjum stað. Kórþátturinn var að mestu ein- raddaður. Árið 1993 var John Højbye beðinn um að stjórna alþjóðlegu átaki um að koma þessu verki í aðgengilegt form, því ekki var til nein raddskrá. Hann er danskur og mjög þekkt- ur sem tónskáld og kórstjóri. Hann fékk Peder Pedersen, sem er tónskáld og útsetjari og stjórnandi stórsveitar, til að vinna verkið með sér. Útkoman varð heilsteypt útsetning fyrir kór, einsöngvara og hljómsveit þar sem þáttur kórsins er síst minni en hljómsveitarinnar. Það er þessi útgáfa sem flutt verður á tónleikunum. Ber keim af sorgartónlist Requiem eftir sænska tónskáldið Nils Lind- berg var frumflutt í St. Clara-kirkjunni í Stokk- hólmi 1993. Frumflutningurinn vakti mikla at- hygli og verkið hefur farið sigurför um heiminn. Kór Langholtskirkju ásamt Stórsveit Reykjavík- ur fluttu verkið 1997 og kom þá tónskáldið sjálft og lék píanóþáttinn. Verkið er samið við hinn lat- neska texta sálumessunnar en tónlistin ber keim af sorgartónlist blökkumanna í New Orleans í bland við Gregorskan messusöng og notkun kirkjutóntegunda. Verkið er samið fyrir stóran kór, þrjá einsöngvara, og stækkaða stórsveit þar sem bætt hefur verið við tveim hornum, tveim flautum og slagverki. Erfitt er að fella tónlist Nils Lindberg undir ákveðna stefnu. Hún er afar persónuleg og hann notar m.a. blöndu af djassi, þjóðlagahefð Dalanna og sinfónískri tónlist. Vann með Baker og Ellington Nils Lindberg fæddist í Uppsölum í Svíþjóð árið 1933. Hann stofnaði sína fyrstu djasshljóm- sveit aðeins 16 ára og tveim árum seinna var fyrsta útvarpsútsendingin með hljómsveitinni. Hann stundaði tónlistarnám bæði í Uppsölum og Stokkhólmi þar sem hann vann m.a. með Jos- ephine Baker, Alice Babs, og Duke Ellington á tónleikaferðum innan og utan Skandinavíu. Árið 1960 var hann ráðinn til að sjá um fyrstu röð djassþátta fyrir sænska sjónvarpið. 1963 fékk hann styrk frá Evrópusambandi sjónvarps- stöðva til að semja verk fyrir sinfóníuhljómsveit og djasssveit sem hann nefndi „Concerto 63“. Það varð upphaf að frekari störfum í Evrópu. Hann sá um flutning eigin tónlistar við útför Olavs Palme árið 1986 og var fenginn til að semja sérstaka tónlist er páfinn messaði í Upp- sala-dómkirkjunni 1989. Í ágúst 1997 var frumsýnd í Stokkhólmi í Historiska museets gård víkingaóratorían „Runkärlek“, risaverkefni sem Norðurlöndin stóðu að. Flytjendur vou 200, – kórsöngvarar, hljóðfæraleikarar og einsöngvarar frá Svíþjóð, Noregi, Danmörku, Finnlandi, Íslandi, Eist- landi, Orkneyjum, Grænlandi og Lapplandi. Bergþór Pálsson söng eitt aðalhlutverkið. Morgunblaðið/Árni Sæberg Jón Stefánsson æfir hér tónlistarfólkið sem flytja mun lofgjörðardjass í Langholtskirkju. LOFGJÖRÐARDJASS Í LANGHOLTSKIRKJU BÓK Hallgríms Helgasonar, 101 Reykjavík, kom út á dögunum hjá ítalska forlaginu Ugo Guanda Editore, í þýðingu Silviu Cosimini. Dómar þar hafa verið lofsamlegir. Gagnrýn- andi Venerdi telur víst að bókin muni slá í gegn á Ítalíu, La Stampa segir Hallgrím frábæran höfund gróteskrar og ærslafenginnar skáld- sögu og tímaritið Pulp mælir með henni við les- endur sína. Bókaútgáfan Guanda er hluti af Longanesi samsteypunni en meðal höfunda forlagsins má nefna Nick Hornby, Magnus Mills, Charles Bukowsky og Pablo Neruda. Rétturinn á bókinni hefur nú verið seldur til tólf landa auk Ítalíu en hin löndin eru England, Bandaríkin, Danmörk, Svíþjóð, Finnland, Þýskaland, Holland, Pólland, þar sem bókin mun einnig koma út sem rafbók, Rúmenía, Frakkland og Spánn. Bókin kom fyrst út hjá Máli og menningu 1996 og var kvikmynd síðar gerð eftir sögunni. 101 REYKJAVÍK FÆR LOFSAMLEGA DÓMA Á ÍTALÍU Hallgímur Helgason

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.