Pressan - 30.09.1988, Síða 4

4
Föstudagur 30. september 1988
lítilræði
Af ævintýri Hoppmanns
Þaö hefur veriö haft fyrir mér frá því ég var
krakki og allt framá þennan dag, aö „týð-
ræði“ sé afar eftirsóknarvert samfétags-
munstur, þar sem tveir eða fleiri þurfa aö
deila kjörum.
Maður hefur eiginlega gengtö útfrá
þessu sem sjálfsögöum htut.
Stundum, rétt áöur en ég sofna, og eins
þegar ég er nývaknaður, lofa ég — um leiö
og ég fer meö bænirnar mínar — guð fyrir
þaö, aö ég og mitt fótk skuli bera gæfu til aö
búa viö hió margrómaða lýöræði.
Og í þakkargjöröinni viö rúmstokkinn tek
ég svo til oröa:
— Guð ég þakka þér aó landinu skuti
stjórna þeir sem flestir elska mest; rétt-
kjörnir fulltrúar fólksins I landinu.
Og ég hugsa meö hrytlingi til þess fólks
sem ekki fær aö njóta þess lýðræðis sem ís-
lenska þjööin býrvió.
Og af því aö eilífðarmálin eru nú svo ofar-
iega í huga mér, eins og gerist og gengur
meö fólk sem á stutt eftir, hugsa ég sem
svo:
— Þaö hlýtur aö vera einsog helvítisvist
í lifanda lífi aö fá ekki aö búa viö lýðræði.
Og í leiöinni hugsa ég sem svo:
— íslenskt lýöræöi er nú, þegar öllu er á
botninn hvolft, sannkölluö míní-himnaríkis-
sæla.
Eöa er þaö ekki himnaríkissæla aö búa
viö stjórnarfarsem sífellt eraö koma manni
í sólskinsskap.
Sá maóur sem fylgst hefur með íslensku
lýöræöi í framkvæmd þarf ekki aö leita sér
aö gríni annars staðar.
Fjölbreytileika hins litríka lýðræðis virö-
ast engin takmörk sett og hiöóvæntaerallt-
af á næsta leiti, líkt og í besta farsa, óper-
ettu eöa skrípaleik.
Viö lifum í óperettuþjóöfélagi.
Óperettan þarf ekki alltaf aö vera
skemmtileg. Stundum erhún þó brosleg, en
oftast þaö sem kallað hefur veriö grátbros-
leg.
Við síðustu stjórnarmyndun brostu sann-
arlega margir hugfangnir í gegnum tárin.
Fólki finnst svo skemmtilegt og hrífandi
þegar sjálft lýöræöiö fer aö snúast uppí
andhverfu sína.
Guö mifin góöur hvaö þjóöin er búin aö
vera í góöu skapi aö undagförnu útaf dreif-
býlismanninum Stefáni Valgeirssyni, sem
sannarlega er frekar kallaöur en útvalinn til
aö hafa líf og lán íslensku landstjórnarinnar
í hendi sér.
Þó Stefán þessi sé aö vísu umlukinn
bæöi huldufólki, gæfu og gjörvileikaer ekki
þarmeð sagt aö fólkiö í landinu telji hann
óskabarn íslensku þjóðarinnar.
Og víst er, aö viö síðustu kosningar mun
þaðekki hafaflökraö aömörgum aö þarfæri
kandidat fyrir upplýstan einvald.
En svona er nú týöræöió í praksís.
Og þessvegna eru allir í sólskinsskapi
þessa dagana.
Stjórnarmyndunarþreifingarnar ein-
kenndust aö þessu sinni, einsog stundum
áöur, af einlægum vilja mætustu stjórn-
málamanna til aö (og nú ríður á aö halda
oröalaginu) „bæta ástandiö í þjóðfélaginu,
nátökum á verðbólgunni, án þessaö skeröa
kjör hinna lægstlaunuðu“, og því, „aö fá hjól
atvinnulífsins til aö fara aó snúast aftur“.
Hin háleitu markmiö voru öllum sameig-
inleg, en um leiðir var deilt.
Þorsteinn vildi mynda fráfarandi stjórn
aftur, en konurnarvildu kjósa. Albert bauöst
til aó veröa utanríkisráðherra svo hagur litla
mannsins yröi ekki fyrir borð borinn.
Margnefndur Stefán Valgeirsson kraföist
þess afturámóti aö fá aö vera samgöngu-
málaráöherra til þess aö jafnrétti og félags-
hyggja næöu fram aö ganga.
Fyrrverandi flokksbróðir Stefáns, Stein-
grímur Hermannsson, mun þá hafa tekið
jafnréttis- og félagshyggjumanninn tali og
tjáð honum aö hætt væri viö aö hann lækk-
aöi í tekjum ef hann yröi samgöngumálaráð-
herra og þessvegna væri vænlegra fyrir
hann aö halda öllum bitlingum sínum
áfram. Þannig næöi hann frekar hinum há-
leitu markmiðum sínum.
Svo fékk þessi eldheiti hugsjónamaöur
jafnréttis og félagshyggju fjóra til fimm
milljarða til aö spila úr í mannúöarskyni.
Og vissara að hafaStefán góöan, því hann
hefur líf eöa dauða ríkisstjórnarinnar í
hendi sér, hefur umráöarétt yfir drjúgum
hluta fjármuna fólksins í landinu og geymir
.fjöregg ríkisstjórnarinnar.
Þetta er kallaö lýöræóislegt þingræói
eöa eitthvað svoleiöis.
Hoppmenn eru þeir stundum kallaöir,
sem eru ttl í aö hoppa uppí stjórnarskútuna
þegar ekki er hægt aö ýta úr vör af því einn
mann vantar.
Merkasti hoppmaður aldarinnar — fyrir
utan Stefán Valgeirsson — er tvímælalaust
Eggert Haukdal.
Eggert þessi er dreifbýlingur eins og
Stefán og hoppaöi um borö hjá Gunnari
Thoroddsen um áriö og komst viö það í svip-
aöa aöstööu og Stefán núna.
Flokksbræður Eggerts uröu svo ókvæöa
við aó einn þeirra haföi á oröi aö Njáls-
brenna heföi ekki verið til neins úr því aö
Eggert Haukdal hefði veriðað heiman þegar
Flosi brenndi Bergþórshvol.
Þeir sem ekki hafa húmor fyrir því aö
afreksmenn ávið Eggert Haukdal og Stefán
Valgeirsson séu langtímum saman meö líf
og lán æðstu stjórnar íslenska lýöveldisins
í hendi sér hafa bara ekki nokkurt minnsta
skopskyn.
Og á meöan viö bíðum eftir því aö Þórhild-
ur kvennalistakona klári aö sviðsetja næstu
óperusýningu í Þjóðleikhúsinu huggum vió
okkur viö þaö að forsýningin hefur þegar lit-
iö dagsins Ijós.
Stjórnarmyndunin.
Ævintýri Hoppmanns.
PRESSU
Dfilikill skjálfti er nú í spari-
fjáreigendum eftir að ný ríkisstjórn
komst á koppinn, og sérstaklega
eftirað „Ávöxtunarbaninn" Olat'ur
Ragnar Grímsson settist i stól fjár-
málaráðherra með stórum yfirlýs-
ingum um að „gróðaöflin verði lát-
in borga“, og á þar við m.a. fjár-
magnseigendur. Samtök sparifjár-
eigenda halda mikinn borgarafund
á Hótel íslandi á morgun, laugar-
dag, þar sem boðað hefur veriö til
samstöðufundar gegn stjórnvöld-
um og hugsanlegum aðgerðum
þeirra til að rýra eignir sparifjáreig-
enda. Margir í hópi sparifjáreig-
enda spá því að ef lagður verður
skattur á sparifé muni yfirvöld
höggva þá einu sem lagt hafa fram
fjármuni til þjóðarbúsins með inn-
lánum til bankastofnana og spari-
sjóða. Löggjöf um skattlagningu á
sparifjáreigendur muni skapa
glundroða í bönkum, þar sem
sparifjáreigendur muni taka út pen-
inga sína og festa þá í steinsteypu,
bílum, sjónvarpstækjum og öðrum
hlutum. Slík fjöldaúttekt á
sparifé muni kippa stoðunum
undan lánastofnunum, auka á
þensluna og hallann við útlönd og
kollvarpa endanlega íslensku efna-
hagslífi. Yfirvöld og nýr fjármála-
ráðherra verða því greinilega að
hugsa sig vel um áður en ráðherr-
ann lætur „gróðaöflin borga“...
I.
HHafinn er undirbúningur að
stofnun Landssaintaka gjaldþrota
einstaklinga, sem hefur það að
markmiði að vinna að hagsmuna-
málum þessara einstaklinga. Undir-
búningsaðilar samtakanna segja að
undir það falli m.a. hvar þessir ein-
staklingar geti búið, þar sem þeir
megi ekkert eiga og ekki sé heiglum
hent að spjara sig á leigumarkaðn-
um. Fyrir utan slíka aðstoð megi
segja að um þjóðþrifafyrirtæki sé
að ræða, þar sem gjaldþrota ein-
staklingar flytji oft úr landi. Hlið-
stæður félagsskapur mun vera
starfandi i Japan og hafa látið
margt gott af sér leiða. Reikna má
með að þessi samtök geti orðið
nokkuð stór, ef marka má augtýs-
ingar um nauðungaruppboð, sem
hafa víst sjaldan eða aldrei verið
fleiri.
d
^^Píturleg tjölgun fyrirtækja á
söluskrá bendir til þess að margir
vilji forða sér tímanlega frá gjald-
þroti. Hjá einni fasteignasölunni
fréttum við að þar væru nú 76 fyrir-
tæki á söluskrá og muna menn ekki
annað eins. Hér muh fyrst og
fremst vera um að ræða smærri
fyrirtæki, tískuverslanir, minni
veitingastaði og sjoppur o.fl. Þessu
umróti fylgja nýir tímar i viðskipta-
heiminum. Einu kaupendur þessara
fyrirtækja eru stærri fyrirtæki sem
liafa augastað á viðskiptasambönd-
um þeirra smærri og hyggjast
steypa saman rekstrinum. A næst-
unni munum við því sjá færri og
stærri fyrirtæki i viðskiptaheimin-
um, eri litlir athafnamenn í
„sjoppubissness" hverfa einn af
öðrum af sjónarsviðinu...
l oks hefur verið gengið frá ráðn-
ingu ritstjóra fréttabréfs Ríkismats
sjávarafurða. í Pressumolum á
dögunum var sagt frá því að Ólafur
Hannibalsson, fyrrum ritstjóri
Helgarpóstsins, væri á meðal
umsækjenda. Ólafur hreppti þó
ekki stöðuna því Ásthildur Kjart-
ansdóttir var ráðin. Hún mun nt.a.
hafa starfað hjá útvarpinu.