Pressan - 16.11.1989, Qupperneq 12

12
Fimmtudagur 16. nóv. 1989
VIÐTAL VIÐ UNU ÁRNADÓTTUR, FERTUGA FIMM BARNA MÓÐUR SEM TÓK STÚDENTSPRÓF í VOR
Hún er fimm barna móðir og heitir Una Árnadóttir.
Síðastliðið vor lauk hún stúdentsprófi úr
öldungadeild Fjölbrautaskólans í Breiðholti og
dúxaði í tveimur greinum. Þegar hún hóf nóm voru
börnin ó aldrinum fjögurra til 13 óra. Var henni
kappsmól að útskrifast órið sem hún yrði fertug —
og það tókst.
VIÐTAL: HARPA SIF JÓHANNSDÓTTIR OG BERGLIND JÓNA ÞRÁINS
LJÓSMYNDIR: BERGLIND JÓNA ÞRÁINS
Við sitjum í stofunni hjá Unu og
spyrjum hvers vegna hún hóf skóla-
göngu á ný eftir 20 ára hlé.
,,Eg bjó í Bandarikjunum frá 7—13
ára aldri og lauk barnaskóla þar.
Þegar ég kom heim til íslands fór ég
beint í 1. bekk í „gaggó“, kláraði
skólaskylduna og tók síðan lands-
próf. Eftir það réð ég mig í sumar-
vinnu hjá O. Johnson & Kaaber hf.
Ég fór að vinna á skrifstofunni hjá
þeim og líkaði mjög vel. Þessi sum-
arvinna varð að tæplega tíu ára
samfelldu starfi hjá fyrirtækinu.
Ég var 23 ára þegar ég eignaðist
mitt fyrsta barn. Sex árum síðar
kom annað og aðeins tveimur árum
síðar komu þrjú til viðbótar með um
árs millibili. Nú var ég alveg bundin
yfir fimm börnum. Það gefur auga-
leið að húsmóðir með fimm börn —
átta ára, tæplega þriggja ára, rúm-
lega eins árs og nýfædda tvíbura —
hefur ekki tækifæri né tíma til að
stunda mikið félagslíf utan heimilis.
Þó verða allir að hafa eitthvað fyrir
sjálfan sig til að losna úr daglegu
amstri og slaka á. Ég fór þá leið að
ég byrjaði að læra á píanó. Fór í
spilatíma einu sinni i viku, hálftíma
í senn, og það er alveg ótrúlegt hvað
þetta gerði mér gott. Ég kom alltaf
endurnærð úr píanótímunum og
gat svo stundað þetta áhugamál
mitt innan veggja heimilisins þess á
milli. Þetta gerði ég í fjögur ár og
hafði út úr því þrjú stig á píanó og
fjögur í tónfræði og tónheyrn.
Börnin stækkuðu og ég fór að
velta því fyrir mér hvað ég ætti að
gera þegar þau væru orðin það sjálf-
bjarga að ég gæti farið að stunda
vinnu utan heimilisins. Þá datt mér
í hug að það gæti verið upplagt að
fara í Tónlistarskólann og verða tón-
menntakennari. Til þess að komast
inn í þá deild þarf maður þrjú stig á
hljóðfæri og stúdentspróf. Þarna
var því komin ástæða til að dusta
rykið af skólabókunum og setjast á
skólabekk að nýju."
Ekkert Ajax-heimili
— Hvernig er hægt að stunda
menntaskólanám og vera hús-
móðir með sjö manns í heimili?
„Það er allt hægt ef góður vilji er
fyrir hendi. Við hjónin vorum alveg
samtaka um að það skipti ekki meg-
inmáli að rykið væri samviskusam-
lega þurrkað af einu sinni i viku og
að allt væri eins og í Ajax-auglýs-
ingu hér á heimilinu. Það sem skipti
máli væri að allt gengi eðlilega fyrir
sig varðandi börnin og að ég væri
heima hjá þeim á meðan þau væru
í barnaskóla. Ég gat notað tímann á
meðan þau voru í skólanum til að
læra og fór síðan sjálf í skólann
klukkan sex. Stuttu seinna kom
pabbi þeirra, Kristján Jónasson,
heim þannig að þetta lukkaðist allt
með góðri samvinnu. Börnin lærðu
svo að taka tillit til þess að stundum
þurfti mamma frið til að læra fyrir
próf eða gera verkefni og ég held að
þau hafi bara haft gott af því.“
Þegar þarna var komið sögu voru
börnin hennar Unu öil að tínast inn
og höfðu þau frá mörgu að segja; t.d.
að mesti spenningurinn hefði verið
í kringum útskriftarveisluna. Þau
vissu að það yrði stór veisla þar sem
slá átti saman fertugsafmæli og út-
skriftarveislu.
— Hvers vegna valdir þú FB
„í fyrsta lagi var Fjölbraut svo ná-
lægt mér að það var alveg sjálfsagt.
I öðru lagi þá gat ég nýtt þar þau
próf, sem ég hafði tekið í tónfræði
og tónheyrn. Ég stundaöi nám á fé-
lagsfræðibraut. Mér fannst gífurlega
erfitt að hefja nám að nýju eftir svo
langt hlé. Ekki síst vegna þess að ég
var í öldungadeild og kennslan þar
er mun minni en í dagskólanum.
Það má segja að öldungadeild sé að
vissu leyti einungis aðstoð við
heimanám þar sem öldungar fá að-
eins helminginn af þeim tímum sem
dagskólinn fær.
Þetta var því erfitt, en jafnframt
mjög skemmtilegt. í Fjölbrautaskól-
anum í Breiðholti er gífurlega mikil
verkefnaskylda. Þessi verkefni eru
tekin með í lokaeinkunn hvers
áfanga. Vegna þessa komast nem-
endur ekki upp með að slaka á hálfa
önnina og ætla sér að bæta það upp
með því að taka glæsilegt lokapróf í
áfanganum. Ef nemendur skila ekki
tilskildum verkefnum og taka ekki
skyndipróf á önninni hafa þeir ekki
próftökurétt þegar kemur að loka-
prófi. Þess vegna verður að stunda
námið samviskusamlega alveg frá
byrjun annar. Ég er mjög hlynnt
þessu fyrirkomulagi og alveg viss
um að þetta stuðlar að betri vinnu-
brögðum hjá nemendum.
Skemmtilegar
kennsluaðferðir
Eitt af því sem kom mér skemmti-
lega á óvart var hvernig kennslunni
var háttað í ýmsum greinum, t.d.
sögu. Kennarinn hafði það að leið-
arljósi að nemendur gætu öðlast
skilning á sögunni frekar en að geta
svarað alveg upp á hár hvenær viss-
ir atburðir áttu sér stað. Ég er viss
um að margir á mínum aldri hafa í
endurminningunni mynd af kennar-
anum með prikið að hlýða yfir ártöl
og atburði. Það hlýtur hins vegar að
vera meira virði fyrir nemendur að
geta rakið þróun ýmissa þátta sög-
unnar í gegnum aldirnar en að geta
þulið upp ártöl eins og páfagaukar.
Ég er þar með ekki að segja að mað-
ur eigi að gleyma öllum ártölum,
heldur að það skipti ekki meginmáli
að muna þau alveg rétt.
Þessi kennsluaðferð var ekki ein-
göngu notuð í sögu. Mér fannst hún
höfð að leiðarljósi í flestum bókleg-
um fögum. Maður fór ekki heim
með bækurnar til að geta svarað
beinum spurningum um efnið held-
ur varð að gefa sér tíma til að túlka
og skilja það sem verið var að læra.
Ég þurfti að beita ýmsum ráðum
til að hafa tíma til að læra. Ég notaði
t.d. segulband þó nokkuð. Las inn á
það og hlustaði síðan við húsverkin.
Þegar ég straujaði hafði ég glósur í
augsýn og velti svona ýmsu fyrir
mér við strauborðið. Ég hafði líka
oft segulbandsspólur með mér í bíl-
ipn og gat þannig nýtt tímann betur.
Ég notaði sumrin einnig til að undir-
búa mig fyrir veturinn."
— Hvað varst þú lengi í FB?
„Ég tók ekki nema fjögur ár i
þetta nám, vegna þess að markmið-
ið var að útskrifast sama árið og ég
yrði fertug."
— Hafðir þú aldrei hugsað þér
að halda áfram námi eftir lands-
próf?
„Eins og ég sagði áðan þá fékk ég
vinnu hjá rótgrónu og traustu fyrir-
tæki, þegar ég var 16 ára. Mér
fannst ég vera á grænni grein. Ég
bjó þá hjá afa mínum og hann var
alveg sammála því að þar sem ég
væri komin í vinnu hjá svona góðu
fyrirtæki væri ekki nauðsynlegt að
mennta sig frekar. Þessi afstaða
hans var mjög skiljanleg. Hann
fæddist fyrir aldamótin og mundi
tímana tvenna. Sennilega hefði ég
þurft á hvatningu að halda á þessum
aldri til að halda áfram námi. í dag
eru allt aðrar kröfur. Atvinnuvegirn-
ir krefjast sífellt menntaðra starfs-
fólks og þvi er nauðsynlegra að
standa sig i námi.
Ég er samt ekki hlynnt þeirri
stefnu sem er ríkjandi í dag í
menntamálum. Nú komast allir í
framhaldsnám burtséð frá því hvort
þeir hafa náð grunnskólaprófi. Er
endilega æskilegt að allir komist í
framhaldsskóla og hangi þar og skili
engum eða litlum námsárangri?
Það er ekki öllum gefið að hafa
áhuga eða getu til að stunda nám til
stúdentsprófs. Ég tel það ekki
mannbætandi að senda einstakl-
inga áfram í nám sem þeir ráða ekki
við og láta þá finna vanmátt sinn. Ef
til vill gætu þessir sömu einstakling-
ar komist prýðilega vel áfram í ann-
ars konar námi.
Óvíst með
framhaldið
Mér finnst líka skjóta skökku við
að á sama tíma og framhaldsskól-
arnir eru opnaðir fyrir nemendum,
sem ekki hafa staðist grunnskóla-
próf, þarf að spara 140 milljónir í
grunnskólanum. Viðveruskylda
yngstu barnanna er of lítil nú þegar
og minnkar við þennan sparnað.
Hefði ekki verið nær að bíða með
að hleypa öllum í framhaldsskóla,
sem felur i sér aukinn kostnað, og
hlú meira að grunnskólanum? Ég er
sannfærð um að það væri hægt að
nýta betur þau ár sem börnin eru
þar. Það er kominn skilningur á því
að börn sem eiga erfitt með að læra
fái aðstoð sérfræðinga. En hvernig
er með börnin sem hafa sérlega
góða námshæfileika? Ég tel að illa
sé farið með þau. Þau komast alltof
létt út úr grunnskölanum. Hafa e.t.v.
aldrei þurft að læra mikið heima
vegna þess að þau klára alltaf verk-
efnin sín í tímum. Mörg þessara
barna læra ekki vinnusemi og oft á
tíðum gengur þeim illa að skilja að
þegar komið er í framhaldsnám er
ekki nóg að vera klár — maður
verður líka að nenna að gera hlut-
ina. Mín reynsla er sú að börn hafa
mjög gaman af því að vinna verk-
efni fyrstu árin sem þau eru í skóla
og njóta þess að vinna t.d. á eldhús-
borðinu á meðan mamma eða
pabbi eru eitthvað að sýsla. Þegar
þau eru svo aftur á móti komin á
unglingsárin fer maður að hafa
minni stjórn á tíma þeirra og félags-
skapur utan heimilisins skiptir þau
meira máli.“
— Okkur skilst að þú haldir
áfram námi í FB eftir stúdents-
próf?
„Já, ég tek tvo áfanga í stærð-
fræði í dagskólanum. Ef það gengur
vel ætla ég eftir áramótin að taka
tvo í viðbót og þá er ég búin með þá
stærðfræði, sem er í boði í FB. Mér
finnst mjög gaman að glíma við
stærðfræðina."
— Hefur þú hugsað þér að
halda áfram námi í háskólanum?
„Ég hef hugleitt það en hef ekki
ákveðið í hverju það ætti að vera.
Fertug kona velur sér áframhald-
andi nám með öðru hugarfari en tví-
tug stúlka. Ég hef þegar útilokað
nokkrar brautir sem ég hefði e.t.v.
haft áhuga á ef ég væri yngri. Upp-
haflega takmarkið var að verða tón-
menntakennari, en í náminu hafa
önnur áhugasvið komið frarn."
— Hvernig er að vera orðin
stúdent í dag?
„Þetta hefur verið einstaklega
ánægjulegur tími í FB. Ég var farin
að sakna þess að mæta ekki í skól-
ann í haust þar til ég ákvað að skrá
mig í stærðfræðina. Hvort ég nota
þetta próf til áframhaldandi náms
finnst mér ekkert aðalatriði. Ég tel
mig a.m.k. geta nýtt þessa menntun
við að hjálpa börnunum mínum
með skólanámið. Elsta dóttir mín er
á listasviði í FB og hún getur leitað
til mín með ýmislegt, sem ég hefði
ekki verið fær um að hjálpa henni
með áður en ég fór í FB.
Ég segi stundum við börnin mín í
hálfgerðu gamni: „Var mamma ekki
sniðug að bíða með að verða stúd-
ent svo að þið gætuð komið í veisl-
una?“ Þá er öskrað í kór J 0 !“
Una Árnadóttir: „Það er ekkert aðalatriði hvort ég nota þetta próf til áframhaldandi náms. Ég tel mig
a.m.k. geta nýtt þessa menntun við að hjálpa börnunum mínum með skólanámið."