Pressan - 26.04.1990, Blaðsíða 23

Fimmtudagur 26. apríl 1990
Steinn Lárusson, bóksalasonurinn meö feröabakteríuna, á forstjórakontórnum sín-
um í London. Þaö fyrsta sem maöur rekur augun í á skrifstofunni er uppblásin
beinagrind, sem situr þar virðulega í stól.
valda henni erfiðleikum í dag. T.d. nefskattur-
inn svokallaði, þó hann sé ekki endilega
mesta vandamálið. Hann er kannski fremur
dropinn sem fyllti mælinn og þess vegna ætl-
ar allt af göflunum að ganga út af honum.
Ég held, að vaxtamálin hafi valdið mesta
fylgistapinu fyrir Thatcher. Verðbólgan er um
8%, en vextir eru 16—17%. Þegar ég kom
hingað fyrir tveimur árum voru þeir einungis
9%, svo þessi þróun hefur verið mjög hröð.
Þetta veldur fólki aðsjálfsögðu fjárhagslegum
erfiðleikum, en Thatcher er líka að herða ól-
ina í heilbrigðiskerfinu og það held ég að sé
m.a. undirrót þeirrar óánægju, sem núna er
að brjótast upp á yfirborðið."
Koma Bretadrottningar
skiptir ekki sköpum
— Nú er Bretadrottning væntanleg til ís-
lands í sumar. Hefur eitthvað verið leitað til
þín vegna þeirrar heimsóknar?
,,Nei, það fer allt í gegnum utanríkisþjón-
ustuna og sendiráðið hérna í London. Ég hef
bara fylgst með því úr fjarlægð.
Það halda margir að koma Bretadrottning-
ar komi til með að skipta sköpum varðandi
fjölda breskra ferðamanna á íslandi í framtíð-
inni. Ég held því miður að það sé ekki rétt.
Hér er t.d. ekkert farið að minnast á þessa
heimsókn ennþá. Það er yfirleitt ekkert talað
um það í fjölmiðlum hvert drottningin ferð-
ast. Ætli það sé ekki einhvers konar heiðurs-
mannasamkomulag um það á milli kónga-
fólksins og fjölmiðla . . . Það er a.m.k. aldrei
sagt frá því fyrirfram hvert hún er að fara, en
einn daginn birtast kannski allt í einu myndir
af henni heilsandi börnum í Singapore. Það
sama mun eiga við um íslandsferðina. Auð-
vitað verður þetta auglýsing fyrir landið, þeg-
ar að því kemur, en það verður ekki fréttaefni
fyrr en í sumar.
Blöðin vita samt að drottningin er að fara til
íslands, þó þau birti ekkert um það. Þess
vegna höfum við boðið nokkrum blaða-
mönnum til landsins og þeir hafa sýnt mikinn
áhuga. Ég beiti þeirri aðferð að nálgast einn
blaðamann í einu, fremur en að senda þá í
kippum til Islands, eins og oft hefur verið
gert. Mér finnst það gefast betur."
Skótahreyfingin
staðnaði
Nákominn ættingi Steins fræddi mig á því
að hann hefði snemma byrjað að ganga í alls
kyns félög og að félagsglaðari mann væri vart
að finna. Steinn brosti út í annað, þegar ég
spurði hann um þennan gífurlega félagsmála-
áhuga.
,,Eg sprakk nú reyndar á ákveðnum tíma-
punkti, eins og yfirleitt gerist hjá fólki, sem
hellir sér út í félagsstörf í miklum mæli. Menn
geta verið í þessu af fullum krafti í svona fimm
ár, en þá er þetta orðið svo yfirþyrmandi mik-
ið að maður gefst upp og segir af sér alls stað-
ar. Það tekur þó oft ekki nema svona tvö ár
þar til viðkomandi fer af stað aftur og þá
kannski af örlitlu meiri skynsemi.
Ég var t.d. orðinn nokkuð vel staddur í fé-
lagsmálunum, þegar ég flutti frá íslandi, en
um tíma starfaði ég örugglega í tiu til tuttugu
nefndum eða félögum. Ég var lengi í ferða-
inálaráði, formaður Félags íslenskra
ferðaskrifstofa í um tíu ár og margt fleira.
Og svo hef ég verið skáti frá því um níu ára
aldur. Skátarnir voru það félag, sem ég sinnti
af mestum krafti þar til félög tengd viðskipta-
lífinu urðu tímafrekari."
— Hvað var svona spennandi við að
vera skáti? Eða á ég að segja hvað ER
svona spennandi við skátahreyfinguna?
Áttu ef til vill enn stuttbuxur inni í skáp?
Fyrstu viðbrögð Steins voru hlátursroka.
„Blessuð vertu, ég á bæði stuttbuxur og klút!
Þegar ég var að alast upp var hugsjónin
„aktúel". Útilegurnar, hnútarnir og allt
það ..." Svo varð hann alvarlegri á svip. „Því
miður hefur skátahreyfingin — þetta gamal-
gróna fyrirbæri — hins vegar staðnað. Hún
gætti þess ekki að aðlagast breyttum tímum.
Núna er börnum boðið upp á svo margt í tóm-
stundum. Ríki og bæjarfélög byggja heilu
hallirnar, þar sem krakkar geta stundað
íþróttir, haldið böll og annað í þeim dúr. Að
maður tali ekki um allt það framboð á sjón-
varpsefni, kvikmyndum og myndböndum,
sem ekki var um að ræða þegar ég var ungur.
En skátahreyfingin er ennþá í stuttbuxun-
Steinn Lárusson stunginn af úr forstjórastólnum og sest-
ur viö tölvu í farskrárdeild Flugleiða í London: „Ég sakna
þess að vera ekki lengur í svitalyktinni. Ég er einfaldlega
þannig manngerð. Mér finnst gaman aö bretta upp erm-
arnar og vera þar sem púlsinn slær, enda reyni ég eftir
því sem tíminn leyfir aö missa ekki alveg tengsl viö
svitalyktina. En þaö er náttúrulega alveg á skjön viö
hegðun hins dæmigeröa forstjóra á Bretlandi..."
23
um, talandi um Baden Powell og skipuleggj-
andi útilegur og hnútahnýtingar í stað þess að
laga sig að nýjum aðstæðum. Ég hef svo sem
enga lausn á því hvernig það hefði átt að ger-
ast eða hvenær, en ég er þeirrar skoðunar að
skátana hafi dagað svolítið uppi. Annars hef
ég ekki fylgst náið með málefnum skáta á Is-
landi síðastliðin sex ár, svo þetta er kannski
ábyrgðarlaust hjal. Mér er tjáð að þar sé viss
gróandi í dag og vonandi er það rétt.“
Krafði eiginkonuna um
farmiða í hjónasængina
Ákveðin saga af Steini Lárussyni hefur
löngum verið sögð á góðum stundum af fólki
í ferðaiðnaðinum á Islandi. Nokkurs konar
dæmisaga um vinnuálagið í stéttinni. En
skyldi hún vera sönn?
Sagan er eitthvað á þessa leið: Einu sinni
kom Steinn heim úr vinnunni seint að kvöldi,
dauðdreyttur og eiginlega alveg uppgefinn
eftir að hafa unnið myrkranna á milli dögum
saman. Hann fór þvi beint í rúmið að sofa, en
eiginkonan var einhvers staðar fjarverandi.
Þegar hún kom heim og ætlaði að leggjast til
svefns lá Steinn hins vegar þvert yfir hjóna-
sængina, svo hún varð að ýta við honum og
biðja hann að færa sig. En um leið og Steinn
rumskaði gall við í honum: „Eruð þér með
farmiða?"
Þegar ég spurði Stein hvort sagan ætti við
rök að styðjast varð hann í fyrsta sinn svolítið
vandræðalegur og virtist sannarlega ekki
fagna spurningunni. Síðan stundi hann og
sagði:
„Æ, þessi saga er víst því miður sönn. Þetta
gerðist þegar Surtsey byrjaði að gjósa og við
leigðum allar þær rellur, sem til voru á land-
inu, til að fljúga í útsýnisflug að gosstöðvun-
um. Eftirspurnin var nánast óendanleg og við
höfðum aldrei undan að fylla út farmiða. Vél-
arnar voru ekki fyrr lentar en þær voru fylltar
aftur og sendar af stað. Maður vann 20 tíma
á sólarhring og var að endingu orðinn hálf-
galinn af þreytu."
— Streita hefur löngum verið fylgifisk-
ur feröamálanna og þú hefur ekki farið
varhluta af því fremur en svo margir aðr-
ir. Ert þú stressaður í dag, Steinn?
„Já, ætli ég sé ekki stressaður. Samt er ég
nú líklega rólegri eftir þessa dvöl erlendis en
ég var áður heima á Islandi. Vinnuálagið er
allt öðruvísi hérna úti en í ferðaskrifstofu-
rekstrinum í Reykjavík."
Þriggja tíma
hádegisverðir
— Ertu sáttur við þær ákvarðanir, sem
þú hefur tekið í Íifinu, t.d. varðandi
starfsvettvang?
„Ég er mjög sáttur við lífið og tilveruna og
starfsvettvang minn. Það er aðeins eitt, sem
ég sakna hérna í forstjórastólnum. Ég sakna
þess að vera ekki lengur í svitalyktinni. Ég er
einfaldlega þannig manngerð. Mér finnst
gaman að bretta upp ermarnar og vera þar
sem púlsinn slær, enda reyni ég eftir því sem
tíminn leyfir að missa ekki alveg tengsl við
svitalyktina.
Þetta er náttúrulega algjörlega á skjön við
hegðun hins dæmigerða forstjóra á Bretlandi.
Hér ákveða menn gjarnan með mánaðarfyr-
irvara að borða hádegismat með kollega sín-
um, en ég hef sko ekki hugmynd um hvar ég
verð staddur eftir heilan mánuð! Slíkir hádeg-
isverðir byrja gjarnan upp úr klukkan tólf
með því að maður sest inn á kontór til við-
komandi kollega og rabbar við hann til eitt.
Þá er farið á veitingastað og setið þar í tvo
tíma, þannig að maður er ekki kominn aftur
í vinnuna fyrr eti að ganga fjögur. Þetta hent-
ar hentar mér einfaldlega ekki."
Hvað í ósköpunum gerir forstjóri Flugleiða
í London þá, þegar kollegarnir vilja endilega
hitta hann í hádeginu?
„Nú, ég mæti auðvitað!" svaraði Steinn og
skellihló. „Hvað get ég gert? Þetta er hefð hér
í landi og það er erfitt fyrir mig að breyta við-
teknum venjum kolleganna. En ég viður-
kenni að ég reyni eins og ég mögulega get að
komast hjá öllum hádegisverðarfundum, sem
ekki eru alveg bráðnauðsynlegir. Hér eru líka
starfræktir margir klúbbar fyrir forstjóra í
flug- og ferðabransanum, sem maður verður
að láta sjá sig í, en ég læt nægja að líta inn
svona einu sinni til tvisvar á ári. Mér dettur
ekki í hug að mæta þarna mánaðarlega!"
— Var þetta öðruvísi í Osló?
„Já, hjálpi mér. Þar var bara farið og borð-
aður einn réttur, eins og vera ber í hádeginu,
og málið afgreitt á klukkutíma.
Ég skal þó viðurkenna, að eitt hefur skánað
til muna hérna á Bretlandi á síðustu tíu árum
eða svo. Áður fyrr þótti sjálfsagt mál að
drekka gin og tónik fyrir matinn, hálfa vín-
flösku á mann og jafnvel koníak á eftir, en
núna þykir ekki lengur dónalegt að fá sér ein-
göngu vatn í hádeginu. Það er mikil breyting,
því áður urðu menn í viðskiptalífinu hrein-
lega móðgaðir ef einhver leyfði sér að snið-
ganga áfengi. Núna er það hins vegar al-
mennt viðurkennt að menn gera ekkert af
viti í vinnunni um eftirmiðdaginn, ef þeir hafa
innbyrt hálfa flösku af rauðvíni í hádeginu."