Pressan - 31.05.1990, Side 23

Fimmtudagur 31. maí 1990
23
Klemenz Jónsson, leikari og leikstjóri, fæddist á hlaupársdag. Hann er því í raun ekki nema 18 ára þótt hann hafi haldið
upp á sjötugsafmælið sitt í vetur.
venjulega eru leikarar. Þetta tekur mjög langan tíma og venju-
lega eru þetta 3—4 þættir með handriti upp á 150 blaðsiður."
Hvort hann lesi líka erlendar sakamálasögur svarar hann:
„Ég er nú orðinn latur við það. Ég las mikið Agöthu Christie
hérna áður fyrr og fleiri sakamálahöfunda, en ég les miklu
minna núna en ég gerði áður. Fyrst og fremst er það þá gamall,
íslenskur sögulegur fróðleikur."
Ekki hægt að plata börn
Alls stjórnaði Klemenz tuttugu leiksýningum hjá Þjóðleik-
húsinu: ,,og þekktust þeirra leikrita eru án efa leikrit Thor-
björns Egner, Kardimommubærinn og Dýrin í Hálsaskógi,
sem hafa verið sett upp þrisvar sinnum hvort. Alls hef ég sett
á svið fjörutíu leikverk og flest hinna í nærliggjandi byggðar-
iögum", segir hann.
Hvort ekki þurfi gríðarlega þolinmæði til að setja barnaleik-
rit á svið svarar hann: ,,Jú, það þarf mikla þolinmæði og maður
verður að hugsa eins og barn og vera einlægur. Það má ekki
kasta höndunum til þeirra verka því börn eru einkennilega
næm. Ef einhverju er ofgert eru þau fljót að finna það. Það er
ekki hægt að plata börn. Börn eru næm fyrir því sanna og rétta
og skilja vel sannleikann í hlutnum."
Klemenz í
skylmingaatriöi.
Klemenz segist alltaf hafa haft mikla ánægju af útvarpsvinnu
,,þar sem eingöngu hið talaða orð fær að njóta sín“, segir hann.
,,Ég hef líka mikla ánægju af þessari þáttagerð."
33 ár í nefnd fyrir 17. júní-hátíðahöldin
Klemenz lét af störfum hjá Þjóðleikhúsinu árið 1975, en auk
starfa sinna þar hafði hann gegnt mörgum félagsstörfum.
Hann var meðal annars kjörinn forseti Norræna leikarasam-
bandsins árið 1974 og gegndi því starfi í þrjú ár, var í stjórn Fé-
lags íslenskra leikara í 20 ár, fyrst ritari, síðar formaður félags-
ins í átta ár og síðast framkvæmdastjóri frá 1975—1979. Eftir
að hann lét af störfum hjá Þjóðleikhúsinu var Klemenz ráðinn
leiklistarstjóri ríkisútvarpsins og gegndi því starfi til ársins
1982.
Síðustu 33 árin hefur Klemenz verið starfsmaður 17.
júní-nefndar og séð um að koma dagskrá hátíðahaldanna sam-
an. ,,Nú er þetta orðið sáralítið. Ég annast fyrst og fremst at-
höfnina við Alþingishúsið þar sem allt þarf að fara fram eftir
settum reglum þar sem dagskránni er útvarpað og talsvert tek-
ið upp fyrir sjónvarp líka. Hérna áður fyrr sá ég um barna-
skemmtanir, dansatriði og dansleiki um borgina. Við vorum
oft upp í tvo mánuði að undirbúa hátíðahöldin."
Sjálfur segist hann vera mikill stemmningarmaður ,,og það
verður ekkert minna eftir því sem aldurinn færist yfir mig",
segir hann.
Kynntist eiginkonunni í skylmingum
Kona Klemenzar er Guðrún Guðmundsdóttir og þau eiga
fjörutíu ára brúðkaupsafmæli á 17. júní. Börn þeirra eru þrjú,
Olafur, hagfræðingur hjá Seðlabanka íslands, Sæunn, deildar-
stjóri í Landsbankanum, og Guðmundur, sem stundar nám í
læknisfræði. Og það er óhætt að segja að Klemenz og Guðrún
hafi kynnst á fremur óvenjulegum stað:
„Við kynntumst í skylmingum," segir Klemenz og brosir.
„Hún kom sem nemandi til mín og það voru nokkuð margar
konur að læra skylmingar á þessum árum." Hann er fljótur að
svara þvi að skylmingar séu ekki erfiðari fyrir konur en karl-
menn og þegar ég spyr hann hvað maður græði á að kunna
skylmingar stekkur hann fram á gólf eins og ungur maður og
bregður sér í stöðu:
„Maður lærir hreyfingu, stíl og stöðu og jafnvægið verður
betra. Nákvæmnin er stór þáttur í skylmingum, þær skerpa at-
hyglisgáfuna, maður lærir viöbragðshraða og nákvæma skynj-
un á tíma. Þetta er leikur þar sem maður lærir á andstæðing-
inn og hvernig hann bregst við."
Þegar ég spyr hann í lokin hvort hann myndi aftur velja sér
sama ævistarf væri hann að hefja lífið að nýju svarar hann:
„Maður hefur lesið margar bækur og heyrt mikið um þetta
efni, hvað menn myndu gera ef þeir ættu þess kost að velja aft-
ur. Ég held það sé ákaflega erfitt að svara svona spurningu.
Þetta eru einhvers konar örlög og það er einsog manni sé hrint
út i þetta án þess að maður viti. Erum við að vissu leyti sjálfráð
gerða okkar? Ég held að þetta my ndi endurtaka sig aftur og aft-
ur og að fólk myndi fara í sama farið. Einhvern veginn held ég
að mannssálin sé þannig innra með manni að maður myndi
gera sömu vitleysurnar aftur og lenda i sömu höppunum. Ég
reikna með að það yrði engin breyting þar á hjá mér fremur
en öðrum. Lífið hefur gengið upp og niður, stundum vel, stund-
um illa. Lífið er þannig að við erum leiksoppar örlaganna og
við vitum aldrei hvenær við hljótum hæsta vinninginn. En að-
alatriðið er að vera trúr og vinna vel að því sem maður tekur
sér fyrir hendur. Maður verður að vera trúr sjálfum sér, því ef
maður svíkur sjálfan sig þá verður lifið innantómt. Ég sagði áð-
an að börn væru næm á sannleikann. Og við sem erum öll að
leita að þessum sanna tóni eigum að reyna að varðveita barnið
í okkur, allt til hinstu stundar."