Pressan - 13.09.1990, Side 4

4
'■'OO* - - /• c*►
Fimmtudagur 13. sept. 1990
litilræði
af álveri
Umræöan um álverið hefur oröiö til þess aö
ég hef að undanförnu ekki um annað hugsaö
en þjóðarhag.
Ég veit bókstaflega ekki hvað hefur komiö
yfir mig. Ég sem aldrei leiddi hugann aö þjóð-
arhag, lét bara reka á reiðanum einsog hverjum
degi nægöi sín þjáning.
Þegar ég vaknaði á morgnana hugsaöi ég
sem svo:
— Ætli þaö sé ekki sama blíðan og í gær?
Svo fór ég út aö gá til veðurs og þá var ann-
aðhvort sama blíðan og í gær eða þá að veðrið
hafði spillst.
Þá hugsaði ég sem svo:
— Það er nú meira hvað veðrið getur verið
rysjótt. En þetta skánar.
Og svo var einsog veðrið skánaði aftur án
þess að ég erfiðaði úr hófi eða legði á mig
mikla eftir- og næturvinnu til að koma því í lag.
En ég hugsaði bókstaflega aldrei um þjóðar-
hag, hvaðþá ég, að hætti góðra manna, færi að
leggja nótt við dag til að lagfæra hann og
bjarga heiminum í leiðinni.
Kannske hefði ég átt að hugsa meira um
þjóðarhag og minna um veðrið.
Þá býst ég við að íslenska þjóðin byggi í dag
bæði við annan þjóðarhag og annað veðurfar.
Hver veit?
En nú hugsa ég semsagt ekki um annað en
þjóðarhag.
Þeim manni, sem leggur jafn mikið kapp á að
hugsa um þjóðarhag einsog ég geri þessa dag-
ana, hlýtur að vera „byggðastefnan" ákaflega
hugleikin afþví að hún er nú svo ofarlega á
baugi um þessar mundir í allri þeirri vitsmuna-
legu umræðu sem á sér stað þessa dagana um
álverið.
Og þessvegna er ég einmitt þessa stundina
að brjóta heilann um byggðastefnuna.
Hérna fyrr á árum, þegar ég hugsaði helst
ekki um annað en veðrið, hélt ég að byggða-
stefnan snerist um það eitt hvað sveitamenn
ættu bágt að búa ekki í Reykjavík.
Maður var í því að einfalda hlutina.
Nú er mér orðið Ijóst að byggðastefnan er
flókið félagslegt fyrirbrigði, já eiginlega fenó-
men, sem ekki er á færi venjulegs fólks að
botna í.
Byggðastefnan snýst ekki um það eitt hvað
sveitamenn eiga bágt að búa ekki í Reykjavík
heldur, og ekki síður, um nauðsyn þess að
fjölga fólki þar sem fátt er og fækka fólki þar
sem margt er.
Fyrir nokkrum árum var byggðastefnan
óþörf afþví þá voru allst^ðar svo fáir á íslandi.
Nú býr rúmlega helmingur landsmanna —
kannske nærri tveir þriðju — á suðvesturhorn-
inu, svo með nokkrum rökum er hægt að halda
því fram að þar séu fleiri en annarstaðar á
landinu.
Sem auðvitað er ekki nærri nógu gott afþví
það er öfug byggðastefna.
Meginástæðan fyrir því að svona margir eru
á suðvesturhorninu er af sumum talin sú að
svona margir vilja heldur vera á suðvestur-
horninu helduren á öðrum hornum landsins,
en byggðastefnunni er ætlað það hlutverk að
fá fólk til að hætta að vilja vera á suðvestur-
horninu og „Byggðastofnun" á að sjá um fram-
kvæmd þess máls.
Byggðastofnun fær mikla peninga hjá ís-
lensku þjóðinni til að borga mönnum fyrir að
fara ekki á suðvesturhornið þó þá blóðlangi
þangað.
Þetta er kallað „að stemma stigu við fólks-
flóttanum til Reykjavíkur".
Stundum er mér nær að halda að megin-
stefnan sé að flytja dreifbýlið í þéttbýlið og
þéttbýlið í dreifbýlið.
Varla er til sú hundaþúfa á landinu að yfir-
völd hafi ekki verið grátbeðin um að þar yrði
settur upp herflugvöllur til að koma á jafnvægi
í byggð landsins.
Ériðsæl og vinaleg byggðarlög byggja fram-
tíðardrauminn um lífshamingjuna á því að þar
komi álver og stálbræðsla, olíuhreinsunarstöð,
varaherflugvöllur, sorpböggunarstöð, göt í
gegnum fjöllin og helst herstöð.
Þær fréttir berast frá Seyðisfirði, sem er eitt
friðsælasta, fallegasta og vinalegasta sjávar-
þorp í víðri veröld, að lífshamingja fólksins þar
byggist á því að þar komi álver og helst olíu-
hreinsunarstöð líka.
Ef álver verður reist á suðvesturhorninu
skilst manni að allt Austurland leggist í eyði.
Sama er að segja um Eyjafjörð, eitt fegursta
og búsældarlegasta hérað á jörðinni. Þar segja
menn að blasi við landauðn ef álver ekki verður
reist á nokkrum mestu vildisjörðum þessa
blómlega byggðarlags.
Og gott ef Vestfirðirnir fara ekki líka í eyði ef
álverið verður reist á Reykjanesskaganum.
En engum hefur dottið í hug að benda á þá
staðreynd að ef álver verður reist í Eyjafirði, þá
verður það ekki byggt á Seyðisfirði, og sömu-
leiðis verður álver ekki byggt í Eyjafirði ef það
rís á Seyðisfirði, svo annað þessara byggðar-
laga er dæmt til að fara í eyði og kannske Vest-
firðirnir og Vatnsleysuströndin líka.
Sjálfur á ég enga ósk heitari en að þurfa ekki
að eiga heima þar sem er álver, olíuhreinsunar-
stöð eða flugvöllur og þessvegna hefði ég
haldið að ráðið til að fækka fólki í Reykjavík, og
stuðla að fólksflótta útá land, væri að setja ol-
íuhreinsunarstöð útí Örfirisey, álver inní sund-
in, hafaflugvöllinn þarsem hanner, opna Aust-
urstrætið fyrir bílaumferð og hafa miðbæinn
áfram eitt allsherjar „hallærisplan", fullan af
sorpi og subbulegum hjöllum, og nota síðan
strætisvagnana til að svala athafnaþrá fram-
takssamra ungra manna með smalablóð í
æðum.
Nýrrar kynslóðar afkomenda íslenskra fjár-
bænda sem af eðlisávísun stuggar við öllu
sem lífsanda dregur.
Hér er semsagt lausn á byggðavandanum.
Aðferð til að stuðla að jafnvægi í byggð
landsins.
Setjið alla stóriðju og það sem henni fylgir á
suðvesturhornið og einsog hendi væri veifað
verður byggðaþróuninni snúið við.
Allir flytja uppí sveit.
NÝ/R BÍLAR Á HAGSTÆÐU VERÐI
HRINGDU OG VIÐ KOMUM MEÐ BÍLINN TIL ÞÍN
• Nissan Micra, Mazda 323, Toyota Cor-
olla, Nissan Sunny, Lada 1500 Station
• FJÓRHJÓLADRIFSBÍLAR: Subaru Sta-
tion, Toyota Tercel, Lada Niva, Range
BÍLALEIGAN
Rover, Mitsubishi Pajero, Nissan Patrol,
Toyota Landcruiser, Ford Econoline
1 5—12 SÆTA: Mitsubishi Pajero (5—7),
Nissan Patrol (7), Toyota Hiace (11),
Toyota Litace (8), Ford Econoline (12)
k OEYSIR
sími: 688888
Sudurlandsbraut 16, Reykjavík,
gengid inn frá Vegmúla.