Pressan - 13.09.1990, Page 23

Fi rri mtucfcTgifr H S. "é'é'pí' L1S9CT1 *
23 '
„Ef þú ekur um landið og gaumgæfir
bændabýlin þá sést að á síðustu árum hefur
allt viðhald við íbúðarhús og aðrar bygging-
ar dregist saman. Ytra viðhald á húsum er
látið bíða og sumstaðar kemur þetta einnig
niður á aðbúnaði í gripahúsum og víðar.
Menn þora ekki að leggja í nauðsynlegan
kostnað til þess að halda í horfinu. Bændur
eru beinlinis að bíða til þess að sjá hvað eigi
að gera við þá. Það er skiljanlegt að þeir
leggi ekki í kostnað á búi sem hvenær sem er
getur verið lagt niður. Þetta er auðvitað óvið-
unandi ástand.“
EB og Gamli sáttmáli
Hvernig líst þér á aðiögun eða inn-
göngu í Ervópubandalagið?
„Flestir bændur eru hræddir við að þetta
geti orðið erfitt mál fyrir bændur. Einn og
einn heldur þó að innganga í EB geti jafnvel
verið til bóta fyrir bændur. Sjálfum dettur
mér helst í hug Gamli sáttmáli frá 1262. Þó
að við náum samningum sem líta vel út í
upphafi er ég hræddur við þetta. Sagan frá
gamalli tíð gæti endurtekiðsig. Þó allt líti vel
út í fyrstu er hættan alltaf sú að hið erlenda
vald kreppi krumluna utan um okkur smátt
og smátt. Við verðum ekkert annað en lítið
hérað ef við erum komin inn í EB.
Annars held ég að vandamál varðandi EB
hafi ekki verið mikið rædd meðal bænda
ennþá. Önnur vandamál og nærtækari hafa
verið mun meira áberandi hingað til.“
Bændurnir hafa ræktað
landið
Hvað um ofbeitina, eiga gróðurvernd-
arsjónarmið ekki rétt á sér?
„I þeirri umræðu hafa líka verið miklar
öfgar. Það er fráleitt að kenna sauðkindinni
um allan uppblástur og gróðureyðingu í
landinu. Það er eins og fólk gleymi í hvernig
landi við búum, við eldgos og veðurhörku.
Annað sem aldrei er nefnt er hrossin. En
hvergi sér maður meira gengið á gróðurinn
en í hestagirðingum þar sem sportmenn úr
þéttbýli geyma hesta sína.
Vissulega eru ennþá til svæði þar sem þarf
að draga meira úr sauðfjárbeit, en ofbeit er
vandamál sem nær alls staðar hefur dregið
mikið úr og er víða úr sögunni. Vetrarbeitin,
sem var það sem fór verst með landið, er lið-
in tíð og þekkist varla lengur.
Annað sem aldrei er nefnt er hvernig
bændur hafa unnið gegn gróðureyðingu
með því að rækta landið; þegar á heildina er
litið hafa bændur bætt gróður landsins mjög
mikið. Þegar áróðursmenn vitna til Horn-
stranda og dásama gróðursældina á svæði
sem er farið í eyði byggist sá áróður á heim-
sóknum þeirra yfir hásumartímann í júlí eða
ágúst. Þessir „umhverfissinnar" lofa hástöf-
um hvannastóðið þar sem áður voru tún, en
vita víst ekki að hvönnin vitnar síður. en svo
um gróðursæld. Það myndu menn sjá, ef þeir
færu á Hornstrandir á öðrum tímum en yfir
hásumarið, að þegar upp er staðið er ekki
gróðursælla þar en annars staðar; þegar
hvönnin fellur er jörðin svört."
Staðan er ekki vonlaus
Áttu nokkur orð um framtíðina?
„Spádómar þeirra svartsýnu, sem halda
að landsbyggðin muni að mestu líða undir
lok á fáum árum, eiga ekki eftir að rætast.
Sjálfur hefði ég viljað sjá byggðina haldast í
öllum aðalatriðum. Staða sauðfjárbænda er
ekki vonlaus og ég sleppi ekki voninni um að
útflutningur geti orðið framtíðin," segir
Gunnar Sæmundsson, bóndi í Hrútatungu í.
Staðarhreppi.
byggðina"
GUNNAR SÆMUNDSSON
BÓNDI í HRÚTATUNGU