Pressan - 28.02.1991, Síða 16

16
FIMMTUDAGUR PRESSAN 28. FEBRÚAR 1991
S.ÞÓR
Frelsið dýrmætara en Sinfónían
Eftir sjö ára starf sagði
hann skilið við Sinfóníu-
hljómsveit Islands. Djass-
inn gat ekki setið lengur á
hakanum, enda huftjón,
nánast trúarbrögð. „Aðal-
atriðið er að elska tónlist-
ina,“ segir hann í spjalli
við blaðamann og virðist
sæil og ánægður með sig
eftir tónleika á Púlsinum
kvöldið áður. Þar náði
hann slíku flugi að hann
festi ekki svefn fyrr en
klukkan fimm um morgun-
inn. „Stundum er eins og
allt gangi upp, Eitthvað
sem gerist innra með
manni. Þeirri vellíðan er
útilokað að lýsa með orð-
um.“
Þórður Hreinn Högnason
heitir hann, sonur Högna
Jónssonar harmónikkuleik-
ara og Jónu Þórðardóttur eig-
inkonu hans. Þórður byrjaði
fimm ára gamall að fikra sig
áfram á melódikku og síðan
harmónikku.
REIF GOSA í TÆTLUR
ÚT AF HARMÓNIKKU
Þórður fæddist 1963, um
það leyti sem Bítlarnir voru
að tröllríða heimsbyggðinni.
Það fór þó að mestu leyti
framhjá honum, því fyrir ut-
an djass, klassík og harm-
ónikkutónlist var það helst
tröllið Tom Jones sem náði
eyrum fjölskyldunnar. Um
1970 flutti hann með foreldr-
um sínum úr Vesturbænum í
Reykjavík í Breiðholtið og
þar ólst Þórður upp í Fella-
hverfinu „eina gettóinu á ís-
landi".
Hann man eins og gerst
hafi í gær, þegar faðir hans
færði honum litla harm-
ónikku að gjöf. „Ég hafði ver-
ið óþekkur þennan dag og
pabbi vildi því ekki láta mig
hafa nikkuna strax. Þá fór ég
inn í herbergi og reif Gosa í
tætlur."
A sumrin var Þórður í sveit
hjá Klemensi Kristjánssyni
tilraunastjóra á Sámsstöðum í
Fljótshlíð. Yfir sumarið tók
hann hlé frá tónlistinni og
reyndar var hann þá ekki
byrjaður í markvissu tónlist-
arnámi. Hann var ennþá að
leita að hljóðfæri; prófaði
blásturshljóðfæri, gítar og
fleira, en þegar hann var sex-
tán ára gamall brá hann sér
að vori til í Tónskóla Sigur-
sveins, til frænda síns Gunn-
ars Jónssonar, gítarleikara,
og þar fann hann hljóðfærið:
„Ég var alltaf ákveðinn i því
að verða tónlistarmaður að
atvinnu, en starfaði um þetta
leyti sem handlangari hjá
múrurum og blés þess í milli
í saxófón. Mig langaði til aö
prófa strengjahljóðfæri.
Tvennt kom til greina, lág-
fiðla eða kontrabassi. Gunnar
sýndi mér nokkur tóndæmi á
lágfiðluna og ég þurfti ekki
að sjá meira. Ég fílaði bass-
ann miklu betur."
GUÐMUNDUR INGÓLFS
BAUÐ UPP Á DJAMM
Þórður var hjá nokkrum
kennurum næstu árin, byrj-
aði hjá Scott Gleckler og var
síðan hjá Jennifer Davis og
einn vetur hjá Jóni bassa Sig-
urðssyni. Nítján ára gamall
var hann síðan byrjaður að
spila með Sinfóníuhljómsveit
íslands. Það var stór stund í
lífi hans.
„Þetta var mjög gaman og
gefandi fyrstu þrjú árin, en
síðan dró smám saman úr
því.“
Fyrstu árin var Þórður ein-
ungis í klassikinni, en síðan
fór hann að fikta við jass, eins
og hann orðar það, fyrir um
það bil fimm árum. Og lík-
lega hefur ein símhringing á
þeim tíma haft meiri áhrif á
líf hans en nokkuð annað.
Hann hringdi í Guðmund Ing-
ólfsson djasspíanista.
„Ég spurði hvort hann tæki
nemendur. Hann sagði svo
ekki vera, en mér væri vel-
komið að koma og djamma
með honum, en þá var hann
að spila í Duus-húsi. Þar með
var ég kominn inn í djassinn,"
segir Þórður, en hann hefur
starfað með Guðmundi Ing-
ólfssyni og Guðmundi Stein-
grímssyni sleitulaust síðan.
SINFÓNÍAN ER STOFNUN
Eftir sjö ára starf í Sinfón-
íunni stendur hann nú á tíma-
mótum, harðákveðinn í því
að helga sig djasstónlist.
Fór áhuginn á klassíkuuu
minnkandi í beinu framhaldi
af auknum áhuga á djassin-
um?
„Já. Ég fór að átta mig bet-
ur á frjálsræðinu, útrásinni og
þeirri miklu sköpunargleði
sem maður finnur í djassin-
um. Þetta varð mér miklu
dýrmætara en Sinfónían.
Maður hefur miklu meira að
segja en sem einn af áttatíu í
stórri hljómsveit."
Er Sinfónían stofnun?
„Mér finnst hún vera það,
en líklega er það smekksat-
99
Kann því
vel, aö eiga
stundum
góðan pening
og stundum
engan
99
riði. Ég get ekki með nokkru
móti hugsað mér að starfa
meira með henni. Annars er
margt í þessu, t.d. aðstaðan
sem Sinfónían býr við. Loft-
ræstingin og húsnæðið í Há-
skólabíói er hreinlega heilsu-
spillandi. Maður er uppþorn-
aður eftir hverja æfingu."
Það mœtti stundum halda
að það ríkti almennt áhuga-
leysi innan Sinfóníunnar?
„Ég er ekki í aðstöðu til að
ræða það. Þetta er stór hópur
og menn eru misjafnir eins og
þeir eru margir. Hins vegar
get ég viðurkennt að sjálfur
var ég orðinn áhugalaus."
KVALINN AF GIGT
Þú ert eflaust að flýja ör-
yggi sem margir tónlistar-
menn myndu gefa mikið fyr-
ir?
„Já, vissulega. Það er ekki
mikið öryggi hvað varðar af-
komu í djassinum. En ég
kann því vel að eiga stundum
góðan pening og stundum
engan. Maður venst því. Þar
að auki er ég ekki týpa sem
hentar vel að spila mikið á
morgnana."
Þórður segir mér frá gigt
sem hrjáir hann í höndunum.
Oft hefur hann þurft að
kvelja sig á æfingum hjá Sin-
fóníunni á morgnana, því
eins og margir gigtarsjúkling-
ar þekkja, þá segir gigtin oft
mest til sín fyrri hluta dags.
„Gigtin gerði að verkum að
ég hafði ekki nægilegan kraft
til að geta líka einbeitt mér að
djassinum. Það er ein skýr-
ingin á því hvers vegna ég
hætti í Sinfóníunni.”
Gigtin er þrálát og kemur
til með að fylgja Þórði áfram.
Hann er staðráðinn í því að
láta hana ekki stöðva sig, en
segist hafa gripið svolítið
seint í taumana. Hann lagðist
á tímabili inn á spítala og
þurfti sérstaka meðferð. „Ég
viðurkenndi vandamálið
ekki strax.“
HUGSJÓN OG NÁNAST
TRÚARBRÖGÐ
Nú ertu oft að spila með
miklu eldri mönnum í Tríói
Guðmundar. Hvernig brúið
þið kynslóðabilið?
„Það er ekkert kynslóðabil
hjá djassleikurum. Þeir eru
svolítið sérstakir, kannski
ekki eins og fólk er flest. Að
sumu leyti eru þeir eins og
börn, mátulega kærulausir,
ekkert að stressa sig á smáat-
riðum. Ég kann því vel.“
Þórður spilar einnig með
yngri djassleikurum, m.a. í
Kvartett Sigurðar Flosasonar.
Hann segir að viðhorfin séu
töluvert öðruvísi en hjá þeim
eldri. „Ætli yngri mennirnir
líti ekki alvarlegri augum á
djasstónlistina."
Er þetta ekki hálfgerð hug-
sjón hjá þér?
„Jú, fyrir mér er djass hug-
sjón, lífsstíll, nánast trúar-
brögð. Eina leiðin til að ná
virkilegum árangri í djassi er
að bera nánast ótakmarkaða
virðingu fyrir honum og
rækta hann. Það er náttúr-
lega ekkert auðvelt á íslandi,
í þessu litla landi. Það er tak-
markað sem maður getur
starfað," segir Þórður og
hvíslar því að blaðamanni að
líklega láti hann verða af því
innan skamms að fara til
Bandaríkjanna að sjá það
helsta í djassheiminum. „Það
er ekki nóg að hlusta á þessa
karla, maður verður líka aö
sjá þá."
Kristján Þorvaldsson