Pressan - 28.02.1991, Qupperneq 22

22
FIMMTUDAGUR PRESSAN 28. FEBRÚAR 1991
LISTAPOSTURINN
Bjarni Hinriksson teiknimyndasöguhöfundur
í spjalli um Gisp og byggingarlist
Kirkjur víösvegar
að úr heiminum
í Selárdal
„Ég lœröi í Frakklandi í sér-
stakri deild fyrir myndasögur
í fjögur ár þannig ad ég er út-
skrifadur í teiknimyndasög-
um aö svo miklu leyti sem
þaö er hœgt," segir Bjarni
Hinriksson myndlistarmadur
en hann er einn af aðstand-
endum teiknimyndasögu-
blaðsins Gisp sem er nýkomið
út í annað sinn. Bjarni starfar
auk þess við tölvugrafík hjú
Ríkissjónvarpinu.
„Útgefendur eru vantrúað-
ir á að það sé markaður fyrir
íslenskar teiknimyndasögur.
Það er von okkar að það
breytist þegar blaðið er kom-
ið á fastan kjöl,“ segir Bjarni.
Nú hélstu fyrirlestur fyrir
stuttu um arkitektúr í teikni-
myndasögum:
,,Já ég leitaðist við í fyrir-
lestrinum að draga fram arki-
tektúr í þeim sögum sem við
höfum verið að fást við og
það má segja að arkitektúr-
inn komi mikið við sögu í
blaðinu núna, það er í flest-
um sögunum er einhver skír-
skotum til byggingarlistar. Á
sýningunni, sem fyrirlestur-
inn var haldinn í tengslum
við, voru stækkaðar ákveðn-
ar síður úr sögunum þar sem
arkitektúrinn kemur við
sögu. Kirkjur eru til dæmis
mjög áberandi í blaðinu núna
og í einni söpunni eru ýmsar
kirkjur hvaðanæva að úr
heiminum staðsettar í Selár-
dal. í sögunni Broddur hefur
Ráðhúsið tekið á sig nýstár-
lega mynd og er í hlutverki
óperuhúss og í Jónasögu taka
byggingarnar hlutverk per-
sóna.
í fyrirlestrinum leitaðist ég
einnig við að skýra hvernig
teiknarar nota arkitektúr á
mismunandi hátt og vísaði til
nokkurra erlendra höfunda.
Hjá sumum er byggingarlist-
Stjórnar íslensku
hljómsveitinni og
keyrir Skoda
„Fyrir utan þaö að keyra
Skoda, sem bœjarbúum
finnst mjög lummulegt,
stjórna ég tveimur kirkjukór-
um, kenni við tónlistarskól-
ann og er organisti hérna,"
segir Húkon Leifsson tónlist-
armaður sem er búsettur ú
Höfn í Hornafiröi.
Hákon stjórnar íslensku
hljómsveitinni á tónleikum
hennar í Háskólabíói 10.
mars næstkomandi. Hákon
útskrifaðist í hljómsveitar-
stjórnun um jólin 1989 frá
New England Conservatory í
Boston. Eftir heimkomuna
setti Hákon meðal annars
upp óperuna Angelica vorið
1990. Hann stjórnaði síðan
hljómsveit einn mánuð í Sand
Point í Bandaríkjunum og
hélt við svo búið til Kaup-
mannahafnar þar sem hann
dvaldi í stuttan tíma. Hákon
hefur m.a. notið leiðsagnar
Jorma Panula og Gunther
Schúller. Eftir Kaupmanna-
hafnardvölina hélt Hákon til
Hafnar í Hornafirði þar sem
hann starfar nú. Hákon hefur
einnig lagt stund á nám í tón-
smíðum. Hann er sonur Leifs
Þórarinssonar tónskálds og
Ingu Huldar Hákonardóttur
blaðamanns.
„Ég nam tónsmíðar hjá
Atla Heimi Sveinssyni og
seinna jass-tónsmíðar í
Bandaríkjunum. Ég fæst þó
ekki við tónsmíðar núna,"
segir Hákon.
Á tónleikum íslensku
hljómsveitarinnar verður
meðal annars flutt verk eftir
Atla Heimi. Verkið heitir Er-
ato og er flutt við ljóð eftir
Hannes Sigfússon. Þá verður
einnig flutt verkið Oktett eftir
Hróðmar Sigurbjörnsson.
Þrjú erlend verk eru á dag-
skránni. Eitt er eftir danska
tónskáldið Hans Abraham-
sen sem er ein af skærari
stjörnum í nútímatónlist á
Norðurlöndum í dag. Hann
hefur verið kenndur við svo-
kallaðan nýjan einfaldleika.
Einnig verður flutt verk eftir
Edgar Varese sem var Frakki
en búsettur í Bandaríkjunun-
um. Varese hætti að skrifa
tónlist mjög ungur en verk
hans hafa þó haft mikil áhrif.
Síðast en ekki síst verður flutt
verk eftir Pierre Boulez sem
er eitt fremsta tónskáld í
heiminum í dag.
Kaurismaki-bræöur á
finnskri kvikmyndaviku
16. til 24. mars verður
finnsk kvikmyndavika í Hú-
skólabíói, en bíóið stendur að
kvikmyndavikunni í sam-
vinnu við Norrœna húsið.
Þetta er fyrsta finnska kvik-
myndavikan sem haldin er á
íslandi.
Meðal leikstjóra sem eiga
myndir á hátíðinni eru þeir
bræður Mika Kaurismaki
(Amazonas) og Aki Kauris-
maki (I hired a contract killer,
Leningrad cowboys go Amer-
ica).
Mika Kaurismaki nam við
kvikmyndaskólann í Múnc-
hen. Hann sló í gegn með
myndinni The Liar sem jafn-
framt var lokaverkefni hans
við skólann. Finnskt kvik-
myndalíf var staðnað þegar
myndin var gerð og bar hún
nýja, ferska strauma með sér
og ruddi nýbylgjunni leið inn
í þarlent kvikmyndalíf.
Aki Kaurismaki hóf feril
sinn í kvikmyndum sem leik-
ari og handritshöfundur í
kvikmyndinni The Liar og
The Worthless sem bróðir
hans Mika leikstýrði. Hann
varð síðar aðstoðarleikstjóri
við gerð rokk-heimildar-
myndarinnar The Saimiaa
Gesture. Með þeim myndum
sem hann hefur bæði skrifað
handrit að og leikstýrt sjálfur
hefur hann skapað sér sess
sem einn athyglisverðasti
leikstjóri í Finnlandi. Styrkur
Akis er öguð túlkun og hár-
beittur oft svartur húmor.
Von er til að annar hvor
þessara leikstjóra verði gest-
ur á hátíðinni.
AÐ ÞÍNUM DÖMIJÓNFINN JOENSEN
in aðeins í formi kennileita og
með henni leitast höfundarn-
ir við að tíma- og staðsetja at-
burðarásina. Það er gríðarleg
vinna sem felst í því að gera
umhverfið trúverðugt svo að
það falli að þeim ramma sem
höfundurinn notast við. Þetta
á þó aðeins við um hefð-
bundnar sögur.
Aðrir höfundar sem mjög
lítið hafa verið kynntir hér
leitast við að brjóta upp bæði
frásagnir og myndformið. í
þeim hópi ber mest á frönsk-
um og belgískum höfundum.
Ein teiknimyndasaga sem
gæti heyrt undir þennan
flokk er Birna Borgfjörð en
bækur úr þeim flokki komu
út hjá Iðunni. Tardi, höfundur
þeirrar sögu, vinnur út frá
París eins og borgin leit út um
aldamótin og er hann dæmi
um teiknara sem vinnur út
frá umhverfi sem var til. Síð-
an eru enn aðrir sem blanda
saman því sem var og því
sem er núna. Þetta er allt
saman ansi fjölbreytilegt og
Hvaö rœöur því hvaöa erlendar bœkur eru
*
seldar á Islandi?
ég tók dæmi af einum teikn-
ara sem vinnur út frá heimi
skordýra. Byggingar og um-
hverfi í sögum hans ræðst af
þeim formum og lögmálum
sem við þekkjum úr heimi
skordýra."
Nú er þetla eintak af Gisp
mun fjölbreytilegra en fyrra
eintakið. Það inniheldur
greinaskrif og múlverk; er
þetta stefnan í framtíðinni
hjú aðstandendum blaðsins?
„Já. Þetta er alls ekki lokað
blað og við viljum fá sem
flesta með og leyfa mismun-
Alloft hafa heyrst kvartanir
um að erlendur bókakostur í
höfuðborginni sé ekki upp ú
marga fiska. Þœr bókaversl-
anir sem sinnt hafa þessum
þœtti eru einkum Múl og
merming við Laugaveg og
Bóksala stúdenta í Félags-
stofnun stúdenta.
Bókaverslun Sigfúsar Ey-
mundssonar hefur einnig
hugsað sér að sérhæfa sig
meira í erlendum bókum en
hún hefur gert og eru breyt-
ingar á döfinni í nánustu
framtíð á þeim bæ.
Eins og málum er háttað í
dag er þó framboðið á fagur-
bókmenntum einna mest í
Máli og menningu og Lista-
pósturinn hefur hlerað að
bókakosturinn þar hafi batn-
að undanfarið. Deildarstjóri í
erlendu bókadeildinni hjá
Máli og menningu er Jónfinn
Joensen. Hann var spurður
hvað réði vali á þeim bókum
sem pantaðar væru inn?
„Við fáum í hendurnar
bókalista frá útgefendum er-
lendis frá, við veljum eftir
bestu vitund af þeim listum.
Auk þess förum við á bóka-
sýningar bæði í Frankfurt og
London en þar kynna um-
boðsmenn útgefenda bæk-
urnar mjög ítarlega. Við
vinnum síðan okkar bóka-
pantanir út frá þeim upplýs-
ingum auk þess sem við erum
áskrifendur að bókalistum frá
erlendum blöðum og tímarit-
um eins og t.d „New York
Times bestseller list“. Síðan
ræður eftirspurnin eftir bók-
unum hvort framhald verður
á því að panta vissa höfunda
umfram aðra. Við erum alltaf
með klassísk verk en uppi-
staðan í deildinni eru samt
nýjar og nýlegar bækur. Það
háir okkur vissulega að við
erum með mjög stóra erlenda
bókadeild en engan lager.
Við getum því ekki legið með
bækur í lengri tíma sem ekki
seljast.
Vegna smæðarinnar er erf-
itt að geðjast öllum en þegar
fólk kemur með ábendingc-
um bækur þiggjum við þær
með þökkum auk þess sem
við gefum góðfúslega upplýs-
ingar og sérpöntum bækur
fyrir fólk. Þessi deild er mjög
umfangsmikil og nær ekki
eingöngu til fagurbókmennta
þó að við höfum lagt mesta
áherslu á þær. Við erum með
mikið úrval af erlendum
orðabókum og uppsláttarrit-
um auk þess sem við leggjum
okkur fram við að vera með
öll rit á erlendum tungumál-
um sem fjalla um ísland. Sala
metsölubóka, sem eru gjarn-
an afþreying, hefur farið
minnkandi innan deildarinn-
ar og hlutfall J)eirra í hillun-
um eftir því. Eg tel það stafa
af auknu framboði afþreying-
ar í vasabroti á íslensku. Þess-
ar ísiensku vasabrotsbækur
eru fyllilega sambærilegar í
verði. Það eru gleðitíðindi að
sala á betri bókmenntum hef-
ur síðan aukist."
S.ÞÓR
andi tjáningarformum að lifa
saman. Stefnan er að leggja
meiri áherslu á greinaskrif í
framtíðinni, bæði er varðar
teiknimyndasögur, aðra
myndlist og bókmenntir,"
sagði Bjarni.
Bréf frá
Sylvíu
Leikritið Bréf frú Sylv-
íu eftir Rose Leman
Goldemberger sem Þjóð-
leikhúsið frumsýnir
föstudaginn 1. mars er
fyrir margar sakir for-
vitnilegt. Þar fer saman
gott handrit og góður
leikur. Það er eflaust
alltaf deiluefni hversu
mikil almenningseign
einkalíf og viðkvœm
múl rithöfunda og ann-
ara listamanna eigi að
vera eftir dauða þeirra
og hvort einkabréf sem
upphaflega voru skrifuð
í trúnaði eigi nokkuð er-
indi fyrir almennings-
sjónir. En leikritið er vel
skrifað og vekur um-
hugsun ú þann hútt sem
óteljandi frœðiritgerðir
um skyldu annarsvegar
og sköpun hinsvegar
megna ekki að gera ú
sama hútt. I beinu fram-
haldi er umhugsun um
þútt kvenna í bók-
menntasögunni. Að
hvaöa leyti úttu örlög
Sylvíu og fjöldamargra
annarra kvenna úr rit-
höfundastétt upptök sín
í rígbundinni verka-
skiptingu og öryggis-
leysi? Úr hverju spann
Sylvía, með alla þú hœfi-
leika sem hún hafði til
að bera, jafn súra van-
metakennd og bréfin
sem hún ritaði móður
sinni bera vitni? Það eru
spurningar sem leikritið
lœtur úhorfendum eftir
aö svara og það er ekki
lítið.
Þóra Kristín Ásgeirsdóttir