Pressan - 25.07.1991, Blaðsíða 26

26
FIMMTUDAGUR PRESSAN 25. JÚLÍ 1991
Kuran Swing
Stórmeistaraband í Berlín
Ljóð frá land-
lausri þjód
Jón frá Pálmholti þýöir þjóðskáld kúrda
LISTAPÓSTURINN
ANDRÉS Indriðason hefur
verið vinsælasti unglinga-
bókahöfundur landsins und-
anfarin ár og malað gull fyrir
Mál og menningu. Nú hefur
Andrés fært sig um set — yfir
til Iðunnar . . .
í DV á þriðjudaginn birtist rit-
dómur Árna Blandon um
bók dr. Arnar Ólafssonar
„Rauðu pennarnir". Harka-
legri ritdómur hefur ekki sést
á prenti um langt skeiö, enda
fann Árni bókinni, sem aö
stofni til var doktorsritgerö
Arnar, allt til foráttu. Örn er
sagöur „seinheppinn" fræði-
maöur, sem eigi „afar erfitt
með að tjá sig á íslensku" og
bók hans full af „gagnslaus-
um staðreyndaþulum". Hinn
harði ritdómur vekur sér-
staka athygli í Ijósi þess að
Örn Olafsson hefur sjálfur
verið einn skeleggasti bók-
menntagagnrýnandi lands-
ins síðustu árin — einmitl á
l)V . . .
LJÓSMYNDASÝNING-
ARNAR halda áfram í Gallerí
Nýhöfn viö Auslurstræti. Á
föstudaginn verður þar opn-
uð sýning á myndum fíarkar
Arnarsonar, sem hefur starf-
að á Morgunblaöinu en var
við nám í l.undúnum í vet-
ur. . .
,, £g hafdi um skeid reynt ad
fá nokkra hljóöfœraleikara
til ud stofnsetja einskonar
„Hot cluh swing band". Því
midur, eöa sem betur fer,
hafdi ekkert gerst í málinu
fyrr en ég hafdi samband við
Szymon Kuran, Björn Thor-
oddsen og Þórd Högnason.
()g eftir ad vid liöfdum spilað
Suieet (ieorgia Brown slógu
piltarnir til og þannig vard
KuranSwing til,“sagdi Ólafur
Þórdarson um tilurð þessarar
liljómsveitar, sem er engri
annarri lík.
Hljómsveitin var stofnuð
árið 1989 og Ólafur segir tón-
listina einskonar blöndu af
„Hot club de France", sí-
gaunatónlist og bandarískri
blúgrasstónlist. Einhverju
nær? Við getum eins orðað
þetta svona: Kuran Swing er
sveifluband sem skipað er
miklum stórmeisturum. Efn-
isskráin er úr ýmsum áttum,
meðal annars eftir þá félaga.
Kuran Swing hefur ekki leik-
ið oft opinberlega en var síð-
ast á Púlsinum og svo i Berlín
á þriðjudagskvöldið með
mjög vel heppnaða tónleika.
Og þeir eru aftur á ferðinni í
Berlín í kvöld, fimmtudags-
kvöld.
„Jú, ég get sagt að það hafi
verið gerður góður rómur að
spilamennskunni," sagði Ól-
afur hógvær. Það mætti nota
sterkari orð. Kuran Swing er
svona skipuð: Szymon á
fiðlu, Björn á sólógítar, Þórð-
ur á kontrabassa, Ólafur á
rythmagítar og Magnús Ein-
arsson á ryt hmagítar og man-
dólín. I kvöld taka þeir Berl-
ín, og svo . . .
„Kúrdar eru menningar-
þjóö sem viö höfum lítiö vitaö
um og Ijóö þeirra hafa mér
vitanlega aldrei veriö þýdd
áöur á íslensku. Þeir eru tald-
ir af indó-germönskum stofni
og þannig kennir nokkurs
skyldleika þeirra og okkar.
Þaö er þess vegna forvitnilegt
aö kynnast kveöskap frœnd-
þjóöar," sagöi Jón skáld frá
Pálmholti sem hefur íslensk-
aö bók meö Ijóöum Ebdullas
Suleimans, helsta þjóöskálds
kúrda; sem tók sér skálda-
nafniö Goran. Jón þýöir Ijóö-
Jón frá Pálmholti
in úr sœnsku. Bókin heitir
List og tár og er vœntanleg á
nœstunni frá bókaforlaginu
Hringskuggum.
Kúrdar eru landlaus þjóð
og hafa sætt grimmdarlegum
ofsóknum íraka um langt
skeið, en að auki hafa þeir átt
undir högg að sækja í Tyrk-
landi og Sovétríkjunum.
Goran (1904—’62) var af
furstaættum en missti föður
sinn ungur, gerðist þá fyrir-
vinna fjölskyldu sinnar og
varð fyrir vikið að mestu af
skólagöngu. Hann íagði
stund á blaðamennsku og var
útvarpsmaður í Jaffa í seinni
heimsstyrjöldinni og stjórn-
aði áróðri gegn nasismanum.
Eftir styrjöldina varð hann
fyrirlesari við háskóla í Bagd-
ad, enda naut hann mikilla
vinsælda sem ljóðskáld.
Skáldskapur hans var
þrunginn frelsisanda og Gor-
an var tvívegis settur í fang-
elsi. „Hann var mikið tilfinn-
ingaskáld," sagði Jón, „en
jafnframt baráttumaður eins
og flest skáld kúrda. Hann
var rómantískur og orti um
konur, ástir og landslag.
Kúrdar áttu sér ákveðna ijóð-
hefð, svipaða norrænni ljóð-
hefð, en Goran var þáttaskila-
maður að því leyti að hann
braut upp formið en framan
af hafði hann ort í hefð-
bundnum stíl."
Orðin Goran þýðir bóndi
og hefur því táknræna merk-
ingu fyrir þjóð á flótta. Og
Goran er í hávegum hafður
meðal kúrda: „Mörg ljóða
hans eru þekkt meðal fólks-
ins. Kúrdar eru enn á því stigi
að búa til lög utan um kvæðin
sín, bæði ættjarðarljóð og
ástarljóð, eins og íslendingar
gerðu á meðan þeir voru
ennþá þjóð," sagði Jón frá
Pálmholti.
Goran
Konan og fegurdin
Eg hef starað á stjörnudýrd
himinsins
lesiö blóm úr nýsprottnum
vorgaröinum.
Rakafult kvöldtrén hafa laugad
andlit mitt
oft hef ég séð skuggana hylja
sjóndeildarhringinn.
Eg hef horft á regnbogann aö
loknu slagviöri
stilla strengi sína móti sólinni.
Maísólir hafa komiö huert ár,
tungl vors og sumars
hafa komiö upp og gengiö
undir daga og nœtur,
marglitur áöi syngjandi lœkja
hefur glitraö einsog þúsund
silfurþrœöir í kvöldinu.
t garöinum þroskaöir ávextir
gulir og rauöir
fuglasöngur og tíst ómaöi frá
skógarhlíöinni.
Hversu oft hefur ekki unaösleg
tónlist komiö
úr flautubarkanum og frá
strengjum fiölunnar.
Allt ber þetta vitni um yndisleik
feguröarinnar
og þaö hefur varpaö birtu á
leiö mína.
En náttúran án hláturs hennar
sem ég elska
er aöeins dauft skin í rökkrinu.
Hve dýrölegur er ekki söngur
vindsins
sem ber rödd hennar til mín í
gleöi sinni.
Sérhver stjarna, sérhver litfögur
rós tjómar
líktog kinnar hennar, geirvörtur
og varir.
Hvílíkt töframyrkur geislar ekki
frá augum hennar
svip hennar, brúnum og hennar
frjálsa hári.
Er nokkur skógarhlíö svo fögur
sem líkami hennar
nokkur geisli svo skœr sem blik
augna hennar?
Er til nokkur sá máttur, löngun
eöa þrá
er jafnast á viö kynngi-
magnaöan galdur ástarinnar?
Jón fró Ftilmholti islenskadi
TÍMARIT
SKÝ
Nýjasta Iwfti Skýs Iwfur ad
geyma Ijód eftir 15 skáld frá
sjö löndum: Islandi, Frakk-
landi, Þýskalandi, Svíþjód,
Rússlandi, Japan og Irak.
Þannig er þettu Ský eins og
önnur óliáð hmdunuvrum
af öllu tai’i.
Islensku Ijóöin í þessu
hefti eru eftir Margréti Lóu
Jónsdóttur, Jón Stefánsson,
Hrafn Lárusson, Gyrði El-
íasson, Bárð K. Jnnsson.
.lónas Þorbjarnarson.
Bubba Morthens, Kristján
Kristjánsson og Óskar Árna
Oskarsson. Það er að segja:
Mörg af bestu skáldum okk-
ar af yngri kynslóð plús til-
hlýðilegt hlutfall nýliða.
Af einhverjum ástæðum
er íslenski skáldskapurinn
helstil veigalítill að þessu
sinni. Ljóð Oskars Árna, Ef
við ulluöum öll í einu, er
skemmtileg hugvekja;
sömuleiðis Drög að jjjóö-
sögu eftir (íyrði. Flest —
ekki alveg öll — önnur
skáld valda vonbrigöum.
Ljóð Jónasar um leyndar-
dóm striðs er ágætt dæmi
um það þegar skáld setur
sig í of hátíðlegar stellingar
frammi fyrir framandi yrk-
isefni. Athyglisvert er að
lesa ljóð Bubba Morthens,
en hann virðist velja sér
(orm sem hæfir hvorki viö-
fangsefninu né honum
sjálfum. Eg hygg að hann
mætti gefa sér lausari taum
í stað þess að þrælbinda sig
ákveðnu formi.
En þýðingarnar standa
upp úr í þessu hefti og
ánægjulegt að fylgjast með
leikni nýrra þýðenda í
glímu við bókmenntir.
Gunnar Harðarson fangar
magnaöa stemmningu
Stéphane Majlarmé; Oskar
Árni og Torfi Tulinius ná
fantagóðum tökum á hæk-
um japanska skáldsins
Kabayashi Issa.
Sigfús Daðason, einn af
stórmeisturum íslenskrar
ljóðlistar, þýðir ljóö eftir
Gottíried Benn, Fólk sem
ég hef hitt: „Ég hef oft spurt
og ekkert svar fengiö, hvaö-
an mýktin og gæskan
koma, veit þaö ekki heldur
nú og þarf aö hafa hraðan
á.“
Fóik, já. Þaö ætti aö hafa
hraðan á út i bókabúð. Ský
kostar ekki nema þrjú
hundruö kall.
Hrafn Jökulsson
EKKI GRATA STEINI
TIINN, SM'A TERAPlA
06HANN SURTUR B
VERÐURE1NS OG I
'AÐEINS eitt
HÆ6T AQ GERA
ló SVQNA TIL-
[fellum.....
NýSLEGINN NlKONl
sprautw
NIÐURH!
018ARA’.! ÉG..ÉG
HATA5PRAUTUR