Pressan - 12.08.1993, Side 6

M E N N
6 PRESSAN
Fimmtudagurinn 12. ágúst 1993

Menn
Hinn fullkomni stríðsfréttaritari
Haukur Haraldsson, heimildamaður Heimsmyndar ó Pattaya:
Frægasti betlarinn
á ströndinni
HAUKUR HARALDSSON Pan-kóngur í glaðværum hópi á Tælandi.
látíð í té. Þá má geta þess að ástæða þess
Það hefur vakið at-
hygli fjölmargra ís-
lendinga sem lagt hafa-
leið sína til Tælands
hve frjálslega Haukur
Haraldsson lýsir lífi
sínu og annarra íslend-
inga á Tælandi í nýlegu
Heimsmyndarviðtali.
Haukur er flestum
kunnur fyrir afskipti
sín af Pan-hópnum
fræga fyrir nokkrum
árum. Hópurinn stóð
fyrir léttum kynlífssýn-
ingum og um leið
hafði Haukur heldur
vafasamt orð á sér.
Eftir að hópurinn
lagði upp laupana sneri
Haukur sér að því að
reyna að stofha nýjan
stjórnmálaflokk. Þegar
það gekk ekki ffelsaðist
hann og hélt til Sví-
þjóðar og síðar Pól-
lands, þar sem hann
ætlaði að boða fagnað-
arerindið.
Þegar því lauk blandaðist hann í ólög-
legan innflutning á merkjavöru hingað til
lands. Fluttí hann meðal annars inn Boss-
og Lacoste-vörur sem saumaðar höfðu
verið í Austurlöndum.
Eftir að hafa fengið dóm fýrir þetta til-
tæki fór hann til Tælands, þar sem hann
hefur verið um skeið.
Samkvæmt heimildum íslenskra Tæ-
landsfara eru lifnaðarhætttir Hauks þar
ekki sérlega uppbyggilegir og virðist þeim
sem hann hafi viðurværi sitt að nokkru
leytí af betli af Islendingum sem þangað
koma. Einnig mun hann bjóða þeim
ýmsa þjónustu sem hann getur síðan ekki
að hann var fullkæddur á myndinni í
Heimsmynd mun vera sú að hann keyrði
drukkinn á ljósastaur á Tælandi og var
því allur krambúleraður, sem væntanlega
hefði kornið heldur illa út á mynd.
Agnes hatar karla eins og
mig. Hún hefúr látið þá Garra
og Náttdagfara hafa það
óþvegið. Eg er sammála
Agnesi og sé villu míns vegar.
Ég hef því ákveðið að opin-
bera mig. Ég heiti Álfur
Sveinsson og ætla aldrei að
gera þetta aftur. Punktur
basta.
Mér finnst Agnes frábær.
Hún hefúr farið eins og rétt-
sýnn hnífur í gegnum samfé-
lagið; skorið upp heilu stjórn-
málaflokkana, flakað sægreif-
ana og rassskellt óþæg systkini
sín á hinum fjölmiðlunum.
Allt með vísindalegri ná-
kvæmni þannig að ekki skeik-
ar einum staf. Agnes er minn
maður eða þannig.
Mig hefur alltaf grunað að
það væri hálfgert óþarfapakk
sem ynni á fjölmiðlum. Fólk
sem er þannig innréttað að
það stendur fyrir aftan lög-
ffæðinginn á gatnamótum og
bíður effir að eitthvað ömur-
legt gerist. Þeir sem ég þekki
eru tómir lúserar sem dunda
sér við að níða skóinn af rétt-
sýnu fólki. Ef til er skítapakk,
þá er þetta hið eina sanna
skítapakk. Það er gott að
Agnes er búin að skrifa upp á
það.
Það er óheppni Agnesar að
ísland skuli aldrei hafa átt í al-
mennilegu stríði, því hún er
stríðsfréttaritari að upplagi.
Hún er fullkomlega óttalaus
og skeytingarlaus um eigin
hag. Hún hefur skrifað öll
helstu stórmenni landsins í
kaf, en eins og í Valhöll forð-
um þá rísa menn upp að
kvöldi og setjast að drykkju
saman og erfa ekki það sem
gerðist fýrr um daginn.
Það er huggulegt að sjá hve
hispurslaust hún umgengst
ráðamenn landsins. Lýsing
hennar á spjallinu við lón
Baldvin um daginn, þar sem
„Hún hefurfarið eins
og réttsýnn hnífur í
gegnum samfélagið;
skorið upp heilu
stjórnmálaflokkano,
flakað sœgreifana og
rassskellt óþœgsystk-
ini sín á hinumjjöl-
miðlunum. “
kjötmálið bar á góma, var
virkilega hugljúf. í innihalds-
ríku samtali, þar sem súper-
blaðakonan ræddi við súper-
stjórnmálamanninn um
helstu hagsmunamál þjóðar-
innar, var rétt tæpt á kjötmál-
inu. Máttur Agnesar er slíkur
að menn játa að fyrra bragði
og Jón Baldvin sagði allt af
létta. Sem betur fer sá Agnes
hveru léttvægt málið var. Hún
eyddi ótta Jóns Baldvins og
svo hlógu þau að öllu saman.
Sem hefði auðvitað verið við-
eigandi endir, því í eðlilegu
þjóðfélagi hefði Jón Baldvin
orðið gleðimálaráðherra, en
það er önnur saga.
Auðvitað vissu Agnes og
Morgunblaðið af kjötmálinu,
en það þýðir ekki endilega að
þau séu að gaspra um það út
um öll torg. I starfi sem þessu
verður að sýna ábyrgð. Það
þýðir ekki að segja frá öllu
sem maður veit, það yrði bara
til að skapa glundroða. Al-
menningur hefur ekki gott af
að frétta allt of mikið. Meira
máli skiptir að fréttirnar sem
almenningur fær séu ná-
kvæmlega hárréttar fréttir.
Ekki einhverjar asnalegar
fréttir sem engin leið er að
hafa stjóm á og hlaupa bara út
og suður. Það er einmitt kost-
urinn við Agnesi; hún flytur
agaðar fféttír og það eina sem
vantar er þjóðfélag sem þær
eiga við.
ÁLIT
Öm Clausen
DavíðÞór
Björgvinsson
Theodóra
Þórarinsdóttir
Sjöfri
Kristjánsdóttir
Sólveig
Pétursdóttir
Tölur um ákærur í nauðgun-
armálum frá árinu 1991
sýna að aðeins var ákært í
einu máli af tíu sem voru til
umfjöllunar hjá Ríkissak-
sóknara. Þeirri spurningu
hefur verið varpað fram
hvort snúa eigi við sönnunar-
byrði í nauðgunarmálum.
Á að sttúa sönnunarbyrði í nauðgunarmálum?
örn Clausen hæstaréttar-
lögmaðun
„Nei, svarið er nei, þá sætum
við allir inni. Stígamótakonur
hafa orðað þetta áður og ég hef
lent í útvarpsþáttum og deilum
við þær út af því. Þær vtIúu láta
saksóknara höfða mál hvemig
sem á stæði, bara ef kært yrði.
Ástæða þess að rlkissaksóknari
ákærir í svo fáum nauðgunar-
málum er sú að það er farið
varlega í það þegar konur em
að lcæra einhvem til að ná sér
niðri á honum. Það er farið
varlega í að hlaupa á effir ein-
hverju sem ekki er hægt að
festa hendur á. Það er af og frá
að snúa sönnunarbyrði við í
þessum málum, það væri fá-
ránlegt. Það er mín skoðun að
til að draga úr nauðgunum
ættu konur að fara varlegar en
þær hafa gert, drekka minna og
vera svolítið minni druslur en
þær hafa verið á opinberum
stöðum."
Davíð Þór Björgvinsson,
dósent í lagadeild HI:
Það er engan veginn í takt
við nútímaviðhorf í þessum
málum að fara að snúa sönn-
unarbyrðinni við. Ég hef ann-
ars eldd hugleitt þessi mál sér-
staklega. Það er augljóst að
ákveðinn fjöldi nauðgunar-
mála er bara tóm vitleysa frá
upphafi. Sfðan geri ég ráð fýrir
því að önnur mál hafi verið
með þeim hætti að talið hafi
verið útilokað að sanna að um
nauðgun hafi verið að ræða. Ég
skil þessa umræðu, en ég get
ekki séð að það sé hægt að
fórna prinsippinu um að
menn séu saklausir þar til sekt
þeirra er sönnuð, í þessum
málum sérstaklega. Án þess að
ég hafi kannað það held ég að
öfug sönnunarbyrði í sakamál-
um væri brot á mannréttinda-
sáttmálanum.“
Theodóra Þórarinsdóttir,
starfsmaður Stígamótæ
„Öfúg sönnunarbyrði er leið
sem þegar hefur verið reynd í
sumum fylkjum Bandaríkj-
anna. Umræða hefur einnig
farið frarn á Norðurlöndum,
að Islandi undanskildu, um
hvort taka eigi upp öfúga sönn-
unarbyrði. Það er löngu tíma-
bært að slík umræða hefjist hér
á landi. Þar sem ekkert virðist
vera að gerast í réttarkerfinu
hvað nauðgunarmál varðar hér
á landi teljum við á Stígamót-
um ástæðu til að skoða hug-
myndir um öfúga sönnunar-
byrði líkt og aðrar þjóðir hafa
gert. öfug sönnunarbyrði er
einn möguleiki, sem reyndar er
vandmeðfarinn, því með því er
réttarkerfinu ógnað. öfug
sönnunarbyrði brýtur í bága
við allar réttarhefðir og venjur,
en við teljum viðhorfsbreyt-
ingu nauðsynlega."
Sjöfii Kristjánsdóttir er lög-
fræðingur og hefur setið í
framkvæmdahópi Stígamótæ
„Ég get ekki samþykkt það
að sönnunarbyrði sé snúið við í
nauðgunarmálum vegna þess
að það stríðir gegn þeirri
grundvallarreglu réttarfars að
maður sé saklaus uns sekt hans
er sönnuð. Það gengur ekki að
taka út þennan eina málaflokk
opinberra mála og krefjast öf-
ugrar sönnunarbyrði. Mér
finnst þó einkennilegt hve faar
kærur í nauðgunarmálum
enda með ákæm af hendi ríkis-
saksóknara og mér þætti
áhugavert að sjá hve margar
kærur enda með ákæm í öðr-
um málaflokkum opinberra
mála. Skyldu sömu hlutföll
koma fram þar og í þessum
málaflokki? Ég skil vel reiði
kvennanna sem kæra og hefúr
verið nauðgað, því það virðist
ekkert gerast, og þrátt fyrir
ítrekaðar yfirheyrslur enda
þessi mál oft niðri í skúffu.
Maður spyr sjálfan sig að því,
hvort það geti verið að hugar-
far rannsóknarmanna ráði því
hve fá mál enda með ákæru.
Mér fyndist það skref í áttina ef
fleiri konur væm yfirmenn og
tækju ákvarðanir á rannsókn-
arferlinu í þessum málum.
Þama er ég að tala um bæði
Rannsóknarlögreglu og Ríkis-
saksóknara."
_ Sólveig Pétursdóttir alþing-
ismaður.
„Sönnunarbyrðin í opinber-
um málum hvílir á ákæmvald-
inu. Það er afar mikilvæg regla
og byggist m.a. á sjónarmiði
um réttarvemd einstaklingsins
gagnvart ríkinu. I opinberum
máum er oft um að ræða þau
brot á hegningarlögum sem
þung reísing, svo sem fangelsi,
liggur við. Sönnun á sekt er því
afar mikilvæg í slíkum málum.
Hitt er svo annað mál að þvi
hefúr verið haldið ffam að eitt-
hvað sé að í meðferð nauðgun-
armála hér á landi, bæði hvað
varðar rannsókn RLR og ákær-
ur ríkissaksóknara. Mér þætti
eðlilegt að vinnubrögð þessara
aðila yrðu könnuð og athugað
hvort eitthvað væri að í með-
ferð þessara mála og þá leitað
allra leiða til úrbóta. Það verður
að tryggja að nauðgunarkærur
séu jafnréttháar og kærur
vegna annarra afbrota. Mér
þykir einnig sjálfsagt að það sé
athugað hvernig meðferð þess-
ara mála er háttað annars stað-
ar, t.d. í nágrannalöndum okk-
ar, hvort ástæða hefúr þótt til
að snúa sönnunarbyrði við í
þessum eina málaflokki eða
hvort önnur úrræði hafa dug-
að. Það verður hinsvegar að
hafa í huga að öfúg sönnunar-
byrði gengur á svig við það
réttarfar sem allar siðvæddar