Tíminn Sunnudagsblað - 27.05.1962, Blaðsíða 4

XXV
Haustið 1804 hugkvæmdist yfirvöld-
unum, að kannske fæii ekki illa á því,
að þau Bjarni og Steinunn yrðu
höggvin í grennd við Reykjavík. Var
þá embættisskylda bæjarfógetans, Ras
musar Frydensberg, að hafa umsjón
með aftökunni. Hann vantreysti aftur
á móti böðli Norðlendinga. Þorleifi
Andréssyni, sökum þess hve aldur-
hniginn og lasburða hann var sagður,
og öxin á Espihóli þótti honum ekki
heldur metfé eftir lýsingu að dæma.
Aftur á móti urðu menn nokkurn veg-
inn sammála um það, að hentugt
myndi að reisa höggstokkinn á Arnar-
hóli.
Nú var svo komið, að Bjarni og
Steinunn höfðu hvað eftir annað kraf-
izt frelsis frá þjáningum sínum. Þau
voru með öðrum orðum farin að reka
á eftir því, að þau yrðu leidd á högg-
stokkinn. Þau virðast jafnvel hafa
verið reiðubúin að hætta á það,
hversu Þorleifi bödda tækist verkið.
Svo er að sjá, að þau hafi einkum
ámálgað þetta við Friðrik Trampe
greifa , er þetta haust gerðist amt-
maður í Vesturamtinu og bjó hinn
næsta vetur í hegningarhúsinu í sam-
býli við fangana. En yfirvöldunum
fannst nóg hafa yfir þau dunið, þótt
ekki bættist það ofan á, að aftakan
færi í handaskolum hjá gömlum og
stirðvirkum manni.
Frydensberg bæjarfógeti hélt því
mjög uppi spurnum um það, hvar
væru menn, er kynnu að vilja taka
að sér verkið. Honum bámst líka fljót
lega fregnir af mönnum, er látið
höfðu á sér skilja, að þeir væru ekki
með öllu frábitnir því að gera þetta
handarvik fyrir yfirvöldin. Og nú kom
Frydensberg auga á mann, sem hann
treysti. Það var handiðnarmaður i
Reykjavík. Ilans Vingaard Richdal —
skósmið'ur að atvinnu, en fékks-t einn
ig við smíðar og múraravinnu — hand
laginn maður og líklegur til áræðis.
Hann hafði nokkuð komið við sögu í
máli Gríms kaupmanns Ólafssonar, því
að hann hafði kennt honum, hvernig
átti að blanda saman eldfimum efn-
um í pott og gera af brælu, en raunar
var ætlun Gríms að kæfa tengdamóð-
ur sína og mann hennar, Pál Brekk-
mann, þegar þau gengju til náða
drukkin. Richdal hafði einnig blandað
mönnum skeiðvatn og púns til lækn-
inga, og grunur mun hafa leikið á,
að hann hafi einhver ráð gefið til
þess að eyða fóstri. En frá þessu slapp
hann þó, án þess að til refsingar
kæmi.
Nú kvaddi bæjarfógetinn þennan
mann á fund sinn og fór þess á leit,
að hann hyggi þau Bjarna og Stein-
unni. Gaf hann kost á því, og mun
gjaldið hafa freistað hans.
En nú urðu óvænt veðrabrigði i
Reykjavík. Jafnskjótt og það spurðist,
að Richdal hefði tekið að sér böðuls-
störfin, fór fólk að sneiða hjá honum
með sýnilegum viðbjóði. Það var bert,
að enginn vildi hafa samneyti við
hann Iengur. Fólk steinhætti sam-
stundis að koma til hans með skó, og
enginn bað hann að gera handarvik
fyrir sig. Það voru ekki liðnir nema
tveir dagar, er Richdal kom aftur til
Fiydenbergs bæjarfógeta og tjáði
honum, að afkoma sín væri í veði, og
væri hann því horfinn frá því, er hann
hafði áður um þetta talað.
Frydensberg var svo heppinn, að ná-
lega samtímis frétti hann af manni
einum á Eyrarbakka, er látið hafði í
ljós, að hann vildi taka verkið að sér.
Sá hét Sigurður, kallaður hlaupari.
Brá Brydensberg við og bauð honum
fimmtíu dali fyrir ómakið. En Sigurð-
ur hlaupari vildi ekki ganga að því.
Hann setti sig á háan hest og krafð-
ist þess, að hann yrði ráðinn böðull
og næturvörður í Reykjavík með svo
ríflegum árslaunum, að hann gæti lif-
að af þeim. Við nánari eftirgrennslan
sannfærðist Frydensberg um, að Sig-
urður hlaupari var óhæfur til þess-
ara starfa beggja sökum ills innrætis
og fáheyrðs drykkjuskapar.
Eftir allar þessar umleitanir sáu
menn loks fram á, að leita yrði nýrra
úrræða. Var því tvennt gert samtimis
sótt um náðun fyrir þau Bjarna og
Steinunni með skírskotun til þess, hve
aftakan hafði dregizt og þess farið á
flot, að böðull yrði sendur frá Dan-
mörku til Reykjavíkur, ef náðun feng-
ist ekki. Þar með var málinu skotið á
frest til vorsins 1805. Þá var loks af-
ráðið í Kaupmannahöfn, að þau Bjarni
og Steinunn skyldu send til Noregs til
aftöku.
XXVI
Það var komið langt fram á sumar,
er þessi fyrirmæli bárust hingað.
Engar skipaferðir voru á milli Noregs
og íslands, nema hvað nokkrar fiski-
skútur frá Farsundi komu hingað flest
ár. Ekki þótti fært að treysta á það,
að föngunum yrði komið í slíkar skút-
ur, en á hinn bóginn voru kaupför
flest, sem komu á Faxaflóahafnir, far-
in af stað til Danmerkur. Þó lágu enn
tvö skip í höfn. Annað þeirra átti
Patrekur kaupmaður, en hann neitaði
algerlega að annast fangaflutninginn.
Hitt hét De tvende Söstre og var eign
Bjarna Sívertsens, kaupmanns í Hafn
arfirði. Var því leitað samninga við
hann.
Það kom fljótt í ljós, að þetta myndi
verða kostnaðarsamt fyrirtæki. Bjarni
292
T í M I N N
SUNNUDAGSBLAÐ