Tíminn Sunnudagsblað - 05.08.1962, Blaðsíða 9

í janúar breyttist liturinn á himn-
inum. Hann varð öskugrár, og loft-
ið varð allt þungbúnara. Fólk fór
aðeins út til vinnu. Göturnar, eink-
um hliðargöturnar, voru oft auðar og
mannlausar. Nú var enginn undir
eikartrjánum í húsagörðunum — á
leiksvæðum barnanna sást nú enginn.
Hjá. vatnsbólinu var aldrei alger-
lega mannlaust. Nær hvern dag varð
einhver að fara og sækja vatn til
dagsins.
Drengur nokkur hafði verið við
vatnsbólið þennan eftirmiðdag, og
hann kom hlaupandi eftir götunni,
móður og másandi, og sagði við þann
fyrsta, sem hann hitti:
„Dursun Agha er dáinn!“
Dursun Agha var þekkt persóna
í götunni. Hann var maður um fimmt-
ugt; þrekvaxinn o,g með mikið, svart
skegg. Hann var vatnsberinn, og hon-
um hafði gengið erfiðlega að hafa
ofan í sig og sína, en hann átti eigin-
konu og tvö börn og smá húskofa.
Eignir hans voru aðeins tvær vatns-
tunnur og stöng. Hann brá stönginni
um öxl dag hvern, tók hann um höld-
in á vatnskönnunum, og síðan lagði
hann af stað til að sinna fyrstu pönt-
un sinni, í hans eigin götu.
„Vatn. Vantar einhvern vatn?“
Lág, einbeitnisleg rödd hans heyrð-
ist alveg að húshorninu í götunni.
Þeir, sem þurftu á vatni að halda,
kölluðu til hans:
„Dursun Agha, einn dropa“, eða
„tvo dropa“, eða „þrjá dropa“.
Einn dropi þýddi tvær tunnur af
vatni. Þá paufaðist Dursun Agha upp
hæðina að vatnsbólinu og fyllti könn
urnar og þannig labbaði hann til og
frá milli vatnsbólsins og húsanna,
frá morgni til kvölds. Hann fékk þrjá
kurusa fyrir hverja ferð; og því er
ekki að neita, að þetta Iífsstarf gaf
jafnmikið í aðra hönd og bora i
steinvegg með stoppunál. Ef þau
hefðu ekkert annað haft til að reiða
sig á. en tekjur hans, þá hefði þeim
orðið ofviða að fæða fjóra munna.
En guði sé lof fyrir það, að kona
hans, Gulnaz, var þvottakona og var
kölluð til starfa þrisvar eða fjórum
sinnum í viku. Þá reyndi hún að
hjálpa eiginmanni sínum aðeins með
því að nota kannski einum dropa
meira en nauðsynlegt var í þvottana,
kannski ekki meira en eina eða tvær
könnur, svo að eiginmaður hennar
gæti unnið sér inn fáeina kurusha
í viðbót.
En nú hafði allt fengið skjótan endi.
Dauðaorsök Dursuns Agha kom bráð-
lega í ljós. Hann hafði dregið upp
tunnurnar, en skrikað fótur og lent
með höfuðið á brunnbarminum. Hver
hafði búizt við því, að hann færi
svo skyndilega? Lítum bara á hann
Dursun Agha: maður hefði heldur
trúað, að brunnurinn hefði rotazt
effa að minnsta kosti komið í hann
skarð. En HANN? Hver hafði getað
ímyndað sér, að hann gæti brotið
á sér hauskúpuna? En svona var
það, þótt maffurinn væri nógu hraust-
ur og hress, þetta gat komið fyrir
alla að fara svona skyndilega.
Þegar Gulnaz heyrði fréttirnar,
fór um hana kuldahrollur. Gat þetta
verið refsing fyrir smábrögð hennar?
Ó, nei, nei, Guð gat ekki verið svo
grimmur. Þetta var ekkert annað en
slys. Víst voru vitni að slysinu: hann
rann, datt, dó. Það gat komið fyrir
alla að detta og deyja.
Ef til vill hefðu þeir verið þess
megnugir að láta eitthvað eftir sig
til þess að hafa ofan í fjölskyldur
sínar. Dursun Agha lét eftir sig tvær
vatnskönnur og stöngina.
Hvaff átti Gulnaz að gera núna?
Hún hugsaði og hugsaði, en hún gat
ekki tekið neina ákvörðun. Það var
ekki auðvelt að standa ein uppi með
tvö ung börn, annað níu ára gamalt,
hitt sex. Hvernig átti hún að fæða
þá með því einu að þvo föt aðeins
tvisvar eða þrisvar í viku. Hún minnt-
ist nú alls vatnsins, sem hún hafði
bruðlað. Kannski var bezt að reyna
ekki að hugsa um vatn framar. Á
einu andartaki hafði allt breytzt. Nú
skipti engu máli, hvort notað var
lítið vatn eða mikið. Og vatnið, sem
henni hafffi þótt svo undur vænt um,
var níi orðið óvinur liennár og hún
hataði það. Það voru svik í því, and-
styggð í bylgjum þess. Hún vildi
hvorki sjá vatn né heyra framar.
Þegar maður deyr í húsi, hugsar
enginn um að elda mat. Það fyrsta,
sem gleymist, er matur. Slíkt ástand
varir í um það bil þrjátíu og sex
klukkustundir, allt upp í fjörutiu
og átta stundir, en jafnskjótt og
hungrið fór að sverfa að þeim eða
máttleysi að sækja á líkamann, sagði
einhver í húsinu: „Nú verðum við
að fá eitthvað að borða“, og þann
veg, — með því að eta — hefst aftur
ferðin til hversdagsleikans
Það var múhammeðskur siður, að
nágrannar senda fæðu fyrstu dagana
CEVDET KUDRET er fæddur
1907 í Istanbul í Tyrklandl. Hann
mlsstl föður sinn I heimsstyrj-
öldinni fyrri, en vegna frábærrar
atorku og dugnaðar móður sinn-
ar komst hann tii mennta. Hann
hefur verið prófessor í bókmennt- -
um við ýmsa háskóla og hefur
sömuleiðis starfað sem lögfræð-
Ingur. Hann gat sér fyrst frægð-
ar fyrir skáldskap og leikrit, en
síðustu árin hefur hann einkum
fengizt við að rita í óbundnu
máli. Tvær skáldsögur, sem gefn-
ar hafa verið út í Tyrklandi,
BEKKJARFÉLAGAR og HIMINN
INN ER HEIÐUR, ásamt einni,
sem í undirbúningi er ,,Þið þekk-
ið hana frænku", eru talin aðal-
verk hans.
til fjölskyldu, sem misst hefur. Fyrsta
máltíðin kom frá hvíta húsinu við
hornið á götunni, þar bjó Raif Ef-
endi, verzlunarmaður. Það var sýni-
legt í langri fjarlægð, aff í því húsi
ríkti mikil velmegun. Um nónbil dag-
inn eftir að Dursun Agha andaðist,
kom þjónustustúlkan frá hvita hús-
inu með stóran bakka í höndum að
húsi Gulnaz og hringdi dyrabjöll-
unni. Á bakkanum voru slíkar kræs-
ingar, að þau höfðu aldrei séð annað
eins.
Ef satt skal segja, hafði engum
dottið í hug að snæða þann dag, en
jafnskjótt og stykkið var tekið ofan
af bakkanum, gáfust þau upp. Þegj-
andi söfnuðust þau kringum borðið.
Kannski var það vegna þess, að þau
höfðu aldrei bragðað annað eins
hnossgæti eða kannski hafði kvölin
skerpt skynjun þeirra, en öllum
fannst þeim maturinn einkar Ijúf-
fengur. Og þar sem þau voru nú
komin á bragðið, hvað var þá eðli-
legra en setjast aftur kringum borð-
ið og seðja hungrið aftur um kvöld-
ið með leifum frá hádeginu?
Annar nágranni sá þeim fyrir mat
daginn eftir. Þannig hélt það áfram
í þrjá eða fjóra daga. Að sjálfsögðu
jafnaðist engin hinna síðari send-
inga á við fyrstu máltíðina úr hvíta
húsinu, en allt var þó betra en
nokkru sinni hafði verið matreitt í
pottum GuLnaz. Ó, ef þessu hefði
bara haldiff áfram! Þá hefðu Gulnaz
og börn hennar geta borið sorgina
ríffllNN
SUNNUDAGSBLAÐ
537