Tíminn Sunnudagsblað - 04.11.1962, Blaðsíða 5

f Hraunsfirði er nýlegt íbúðarhús, en þar býr ekki framar neinn maður. Sú var
tíðin, að hér sat konungsdóttir i dyngju sinni.
leig til Þingvalla, og við erum ósýni-
legir gestir í þeim farkosti. Suður
í Miklaholtshreppi er setið fyrir
öðru fyrirtæki, sem á leið vestur
yfir Kerlingarskarð, og farig með því
að sæluhúsinu á Skarðinu.
Á þessum slóðum hefur margt
gerzt. Þar hafa margir menn orðið
úti, og margar sagnir hafa komizt
á kreik um sitthvað óhreint, sem þar
er á reiki. Þar hafa sumir glímt við
forynjur og aðrir ekig í gegnum
drauga, sem stóðu á miðjum vegin-
um ,og séra Árni Þórarinsson herm-
ir, að þar hafi jafnvel sjálfur Satan
birzt einmana vegfaranda í fullum
messuskrúða. Einu sinni var líka bíl-
stjóri á leið yfir Kerlingarskarð við
annan mann, og vissi hann þá ekki
fyrri til en farartækig er orðið fullt
af undarlegum farþegum. Greip hann
þá slík skelfing, að hann steig benzín-
gjafann í botn og ók allt hvag af
tók. En félagi hans í bílnum spurði
hvers vegna hann næmi ekki heldur
staðar og krefðist fargjalda.
Meðal þeirra, sem orðið hafa úti
á skarðinu, voru tvær mæðgur frá
Hrossholti í Eyjahreppi, sem þar
urðu til um miðbik októbermánaðar
1868. Var hin eldri dóttir hins fræga
smiðs, Jóns Andréssonar í Öxl, þess
sem peningana falsaði.
Þar sem Fúsaskurðir heita, varð
löngu fyrr úti maður að nafni Vigfús
Arason, auknefndur Skriðu-Fúsi, „mis
kynntur kvenskelmir“, og var um
þann atburð kveðið:
Skriðu-Fúsi hreppti hel
hálfu fyrr en varði.
Úti dó — það ei fór vel —
á Kerlingarskarði.
Þar sem götur ganga á víxl,
glöggt má að því hyggja,
lítinn spöl frá Köldukvísl,
kveð óg hann Fúsa liggja.
Og slíka för hafa ærið margir haft
á þessum slóðum á liðnum öldum,
og þar á meðal þeir, sem meira var
saknað en Skriðu-Fúsa.
En þennan ágústdag er ekkert ó-
hreint á sveimi á Kerlingarskarði, sízt
af öllu Satan messuskrýddur né hans
árar, og þess vegna lætur Magnús
okkur ekki í té myndir af þeim
fénaði.
★
Frá sæluhúsinu er haldið fótgang-
andi í vesturátt út að Baulárvalla-
vatni og Hraunsfjarðarvatni, sem
bæði eru fengsæl fiskivötn. Þessi
vötn eru í dalakvosum, umkringdum
háum fjöllum, nokkra kílómetra vest-
an við þjóðveginn yfir Kerlinga-
skarð. Enda þótt þau séu svo að
segja í miðjum fjallgarðinum, var
áður byggð vig Baulárvallavatn, og
mun aflavonin í vatninu hafa freist-
að fátæks fólks til þess að setja þar
saman bú. Nefndist býli þetta Baul-
á.rvellir.
Á Baulárvöllum gerðust firn mikil á
unum milli 1830 og 1840. Svo var
mál með vexti, að í Miklaholtshreppi
var maður að nafni Jón Sigurðsson,
auknefndur sundmann, bróðir Krist-
ínar þeirrar í Skógarnesi, sem Þór-
bergur Þórðarson og séra Árni Þór-
arinsson hafa gert nálega frægasta
kvenna á íslandi. Árið 1827 gekk
Jón sundmann ag eiga konu þá, er
hét Kristín Þórðardóttir, og reistu
þau síðan bú á Kleifárvöllum, fjalla-
koti í Miklaholtshreppi. Fylgdu þeim
þangag sonur, sem Kristín hafði áður
átt með syni ílans kaupmanns Hjalta
líns á Stapa, Friðrik Hansson að
nafni. Hokruðu þau næstu ár á Kleif-
árvöllum, en hverfa þar úr sóknar-
mannatali árið 1834, en koma aftur
fram á sama bæ árið 1836. Sóknar-
mannatalið þrýtur árið 1837, en 1839
voru þessi hjón komin vestur í Eyr-
arsveit, en eftir það voru þau í Stað-
arsveit og viðar. Hljóta þau því að
hafa verið á Baulárvöllum annað
hvort þessara á.ra, er þeirra getur
ekki annars staðar. En by^gðin á
Baulárvöllum virðist enginn prestur
hafa viljað kannast við, að væri í
sóknum sínum, sem sjá má í sam-
bandi við annað fólk, er þar var síð-
ar skráð í almennum manntölum,
þótt ekki það komi það fram í sókn-
armannatölum prestanna.
Ekki var beysinn búskapur þeirra
Jóns sundmanns og Kristínar á Baul
árvöllum, að sögn aðeins ein kýr,
örfáar kindur og tvö hross, enda var
húsbóndinn búskussi og laus við
heimili, þótt hann væri annars sagð-
Og raunar eru íbúöarhúsin í Hraunsfirði frekar tvö en eítt. Gamll bærinn stendur
enn, spölkorn frá hinum. Hann var siðast notaður sem fjós.
T í M I N N
SUNNUDAGSBLAÐ
821