Tíminn Sunnudagsblað - 18.11.1962, Síða 20

ÞEGAR EMIL ZOU SKRIFAÐI
OPIÐ BRÉF TIL FORSETANS
Fösfudaginn 13. janúar 1898
birfisf hin fræga grein rifhöfund-
arins Emil Zola „J'Accuse" —
Eg ákæri — í franska blaðinu
„L'Aurore". Fjórum árum áður
er þessi merkilega grein birfisf
hafði liSsforinginn Alfred Dreyf-
us verið handfekinn og ákærSur
um landráS. Hafði hann sam-
samkvæmt ákærunni verið njósn-
ari Þjóðverja.
Ef rekja ætti þetta sakamál frá
byrjun til enda, væri auSvelt að
skrifa um það heila bók. En sú bók
myndi ekki varpa Ijósi á sannleik-
ann varðandi allt í sambandi við
þetta mikla mál, því að enn þann dag
í dag er sumt f málinu óupplýst og
verður að öllum líkindum aldrei upp-
lýst. Þetta mál væri einnig vel fallið
sem efni í leikrit með dramatískri
atburðaiás, sviðsmyndum af götu-
óeirðum, stjórnarkreppu, sjálfsmorði
o.s.frv. . En að er bezt að fylgja
þráðum veruleikans frá byrjun, —
þess veruleika, sem nú er löngu horf-
inn og verður aldrei aftur — von-
andi.
Upphaf málsins var það, að í þýzka
sendiráðinu i París fannst skjal, sem
hafði að geyma nákvæmar upplýs-
ingar um franskt hernaðarleyndar-
mál, og var auðséð á skjalinu, að
sá, er það hafði skrifað, hafði verið
öllum hnútum vel kunnugur. Þetta
skjal var eina sönnunargagnið, sem
notað var gegn Dreyfus, og aðeins á
þeirri forsendu, að rithöndjn á því
líktist rithendi hans. Ekkj var auð-
velt að finna eða benda á með sterk-
um líkum neinar orsakir fyrir
því, að Dreyfus befði framselt skjalið
í hendur erlends ríkis. Fortíð og að-
stæður Dreyfusar virtust tremur
benda til þess, að hann væri ólík-
legur til þess að vera hinn seki:
Hann fædist f Alsace, en hafði flúið
þaðan eftir árið 1871 til þess að kom-
ast hjá því að verða þýzkur ríkisborg-
ari. Hann var vel stæður efnalega og
Iifði reglusömu lífi. En starfsbræðr-
um hans féll ekki við hann, hann var
fáskiptinn og innilokaður — og þar
að auki var hann Gyðingur. Það var
nóg. — Gyðingahatrið er nefnilega
engan veginn fyrirbrigði, sem spratt
upp úr tímum nazismans 5 Þýzka-
landi; það var til áður í öllum lönd-
um, þar sem Gyðingar dvöldust, þótt
aldrei hafi það komið jafnskýrt og
óhugnanlega fram eins og á tímum
nazismans.
Hermálaráðherrann var í fyrstu
ekki sérlega fylgjandi því, að stefna
Dreyfusi fyrir rétt vegna þess, hve
sönnunargögn gegn honum voru veiga
lítil. En franska blaðið „Libre Par-
ole“, sem þekkt var af Gyðinga-
hatri sínu, hótaði að hefja harðvítuga
baráttu gegn ríkisstjórninni, ef hún
ekki þegar í stað hæfist handa um að
draga Dreyfus fyrir dómstólana. Og
þann 22. desember 1894, þegar Par-
ísarbúar voru í jólaskapi, var dæmd
af honum hertign hans og honum gerð
útlegð til æviloka. Hann var sendur
til hinnar illræmdu Djöflaeyjar. —
Það er víst, að svo fljótt hefði ekki
skipazt til í örlögum þessa ógæfn-
sama manns, ef hermálaráðherrann
hefði ekki farið ó bak við meðráð-
herra sína með svindilbragði: Hann
lagði fyrir dómendur nýtt skjal, sem
að því er virtist, tók af vafa um sekt
Dreyfusar. Skjalið hafði hermála-
fréttaþjónustan gert og hvorki Dreyf-
us eða verjandi hans .fengu vitneskju
um það.
En herforinginn Picquard, sem
stjórnaði rannsókn hermálafrétta-
þjónustunnar, fann samt sem áður
nýtt skjal, sem sannaði, að Dreyfus
var saklaus, en leiddi grun að öðrum
liðsforingja, sem Esterhazy hét. Kom-
ið var í veg fyrir, að Picquard g®t*
haldið frekari rannsóknum áfram, og
hann var sendur í snatri til Túnis-
Síðan var hann ákærður fyrir að hafa
falsað þctta skjal Nú var þungamiðja
málsins ekki lengur sú, hvort Dreyfus
væri saklaus eða sekur. Nú var aðal-
684
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ