Tíminn Sunnudagsblað - 19.05.1963, Blaðsíða 9

Stefán Jónssoti frá Steinaborg:
STEINA BORG
Á ÁRABÁTAÖLDINNI var enginn
Ihægðarleikur að komast byggðarlaga
á milli á Austfjörðum, jafnvel þótt
ekki væri lengra að fara en úr Beru-
firði til Stöðvarfjarðar. Svo var enn,
er ég fór að fyrsta skipti að heiman
vorið 1912. Æskuheimili mitt var að
Steinaborg á Berufjarðarströnd, og
ferð minni var heitið að Evri í Fá-
skrúðsf. Ég lagði af stað 20. maí me'ð
fataleppa mína á bakinu og hélt fyrst
til Stöðvarf jarðar og þaðan Víkurheiði
til Fáskrúðsfjarðar.
Á Eyri í Fáskrúðsfirði bjuggu þá Þor
steinn Lúðvíksson og Stefanía Jóns-
dóttir. Höfðu áður farið bréf á milli
og Þorsteinn látið til leiðast að taka
mig fjóra mánuði að sumrinu og
greiða mér fjörutíu og fimm krónur
í kaup á mánuði, auk fæðis.
Ilér hafði þó einhver misskilningur
átt sér stað. Þorsteinn taldi, að ég
hefði ekki átt að koma fyrr en 1.
júní, en lét í það skína, að ég mætti
vera, en fengi þá ekki nema fjörutíu
krónur á mánuði.
Einhvern veginn fannst mér þó, að
Þorsteinn vddi vera laus við að
fæða mig fram að mánaðamótunum,
þegar róðrar áttu að hefjast.
Hins vegar bauðst hann til að fara
mejð mig inn að Búðum á fjögurra
lesta bát, sem hann átti og nefndi
Haffrú, því að til mála gæti komið, að
þar vantaði menn. Skyldi ég borga
honum eina krónu, svo að hann væri
skaðlaus af ferðinni, þótt hann segði
raunar, að tilkostnaðurinn yrði ein
kr. og sjö aur., ef hann reiknaði með
smurningsolíu þeirri, er hann eyddi.
En eins og á stóð vildi hann sleppa
smurolíunni af kostnaðar-reikningi
sínum. Hugurinn hvarflaði til, að á
strandferðaskipi kostaði farið frá Vest
mannaeyjum til Fáskrúðsfjarðar 2,50
kr., og frá Djúpavogi til Fáskrúðs-
fjarðar eina krónu. Að vísu í lest.
Ég hafði raunar farið með 5 krónur
að heiman, en svona bruðlunarsemi
hafði ég ekki hugsað að temja mér.
Ég vildi ekki borga heila krónu fyr-
ir að komast þennan spöl. Ég snaraði
því föggum mínum á bak mér og
labbaði svo þessa 10—11 km. inn fyr-
ir fjörðinn og átti svo mína krónu
óeydda.
Á Búðum kannaðist ég aðeins við
einn mann. Hann hét Magnús Sigurðs-
son. Hann var einn hinna mörgu syst
kina frá Streitisstekk í Breiðdal, er
misstu í bernsku báða foreldra sína á
sviplegasta hátt.
Atvik voru þau, að kviknað hafði
í bænum. Foreldrunum varð fyrst fyr
ir að koma börnum sínum út. Var
eitt þeirra í reifum, og fólu þau þeim
sem eldri voru að gæta þess. Sjálf
fóru þau inn í eldinn til þess að
bjarga kúnni sinni. En þeim auðnað-
ist ekki að komast út aftur. Þau köfn-
uðu í göngunum. Öll þessi börn, sem
biðu foreldra sinna árangurslaust við
brennandi bæinn, urðu hinir nýtustu
þjóðfélagsþegnar. Barnið, sem í reif-
unum lá, var Torfi Sigurðsson, er
kvæntist Ilelgu Jónsdóttur frá Gests-
stöðum og bjó öll sín manndómsár á
Fáskrúðsfirði, þar sem hann lézt fyr-
ir nokkrum árum. Dóttir þeirra, Jóna
er þar nú húsmóðir.
Hið eina, sem þessl böm fluttu
með sér frá Streitistekk, var trú-
mennskan, sem þau hlutu þar í vöggu
gjöf. Sú trúmennska entist þeim í
orði og verði til æviloka.
En nú er að víkja að ferðalagi mínu.
Mér gekk vel inn fyrir fjörðinn; og
spurði ég Magnús fljótt uppi. Eg sagði
honum undir eins, hvernig ástatt var
fyrir mér, og leitaði eftir því, hvort
hann gæti tekið mig á bát sinn. Hann
I verinu fyrir 50 árum
T I M I N N — SUNNUDAGSBliAÐ
441