Tíminn Sunnudagsblað - 14.01.1968, Blaðsíða 5
Síðari hluta dagsins sýndl ég 6-
venjuleguni gestum bátinn. Þrjár
honur voru í hópnum, nafnkunn-
ar meðal íslendinga, og í för með
þeim voru, eins og því miður vill
oft verða, hópur sérstaklega mynd
arlega karlmanna. Þetta var fólk
úr Þjóðleikhúsinu í Reykjavík á
isýningarferð.
„Við bjóðum ykkuf öllum á leik-
sýninguna", sögðu leikararnir, „og
svo komið þið til okkar á Afcureyri,
áður en við förum þaðan“.
„Ljáðu mér siátturvélina þína,
Davíð“, sagði Axel, þegar ég sagði
frá þessu boði.
„Gott og vel“. Ég rétti honum
rafmagnsrakvélina mína. „En get-
urðu léð mér buxurnar þínar?“
Ég hafði einungis haft með mér
skíðabuxur og vinnubuxur, og nu
voru þær allar útataðar. Ég treysti
á sparibuxur Axels, ef mér yrði
boðið í bland með merkilegu fólki.
Okkur hafði verið sagður gang-
urinn í leiknum, sem var ákaflega
magnþrunginn og minnti mig á
Ibsen, held ég. Mér þótti gaman
að sjá, að hið kyrrláta, alvarlega
fólk, sem fyllti sætin, var sama ung
viðið og þyrpzt hafði í danshúsin
nokkrum kvöldum fyrr.
„Þetta byrjar klukkan tíu og
endist alla nóttina“, hafði íslenzk'
stúlka sagt við mig. „Auðvitað
leita þeir á þér að flöskum og
hnífum, þegar þú ferð inn, en ég
er með stóra tösku, sto að ég get
bjargað þér, ef þú vilt — það er
náttúrlega vissara fyrir þig að hafa
með þér hníf. Finnarnir eru með
þá í jakkaermunum“.
Eftir sýninguna spjölluðum við
við leikarana, unz þeir héldu brott
í vagni sínum.
„Við ætlum að sýna leik eftir
Brendan Behan næsta ár“, sagði
Herdís Þorvaldsdóttir, ein leikkon-
an, við mig. „Við erum hálfgerðir
írar, svona græneygð eins og við
erum...“
Ég virti hana fyrir mér, og ég
gat ekki varizt þeirri hugsun, að
þessi öld stæði í talsverðri þakkar-
skuld við írsku landnemana í Vest
mannaeyjum.
★
Daginn eftir, 3. júlí, rann upp
langþráð stund, því að þá reistum
við siglutréð. Við bundum bátinn
við hliðina á Dorade, sem sleppt
hafði verið úr herkvínni á milii Óð-
ins og stóra togarans, og notuðum
gátga sklpsinis tit þess að Iyfta sigl-
unni. Sem áhöfnin á Dorade, lög-
reglumennirnir, sem á verði voru
í skipinu, og við sjálfir lögðumst
á eitt að koma giidari enda siglu-
trósins í stellinguna, skaut upp fer
legum beljaka, sem varð okkur
heldur betur til trafala. Hann tog-
aði af öllum kröftum í hvern
spotta, sem hann sá, þar til hann
þreif loks af heljarafli í kaðal, sem
hvergi var festur, og steyptist í
næstu andrá útbyrðis með skiln-
ingsvana bros á vörum. Það kom
fyrst upp úr kafinu, þegar vlð
höfðum dregið hann hundblautan,
en nokkurn veginn als gáðan yfir
borðstokkinn, að togaramennirnir
höfðu haldið hann einn af okkur,
en við höfðum aftur á móti talið
sjálfsagt, að hann væri af togaran-
um. En svo reyndist þetta vera ís-
lenzkur sjómaður. . .
Við vorum búnir til brottfarar,
er okkur barst kveðja skipherrans
á fallbyssubátnum Þór, sem var ný
Ikominn að bryggju. Gátu piltar
hans fengið að skoða bátinn? Og
viidi ég gera svo vel að koma á
skip til hans? Ég sveiflaði mér yf-
Þeir félagar héldu á báti sín-
um norður með landi fyrir and-
nes öll, um þveran Héraðsflóa
og Bakkaflóadjúp og stefndu
á Langanesfont. Þeir höfðu les-
ið í sjóferðabókum, að þar lá
röst mikil frá landl og oft næsta
Ég var einn við stýrið, og hug-
ur minn dvaldist við íslendinga.
Mér varð hugsað um það, hve þeir
eru líkir því fólki, sem lýst er í
fornsögunum. Einkum er rík sú
tilhneiging að gera minna úr
flestu en efni standa til. Það vakti
þessar hugsanir, að við vorum
staddir út af Vopnafirði, þar sem
íslendingur, er fáu lofsverðu var
borinn öðru en miklum kjarki,
Víga-Hrappur að nafni, tók sér fari
til Noregs fyrir níu öldum. Svo fór,
eins og verða hlaut, að hann kom
sér þar í vandræði. Hin snjöllu
orðaskipti, sem nú verða tilgreind,
eru sótt í Njálssögu:
„Guðbrandur sat í öndvegi, og
var fátt manna í stofunni. Hrapp-
ur gekk fyrir hann og bar hátt öx-
ina.
Guðbrandur spurði:
„Hví er blóðug öxi þín?“
„Ég gerði að bakverk Ásvarðar
ir borðstokkinn, og eftir nokkra
leit fann ég hann í gangi, þar sem
hann beið min. Ég bað hann að
afsaka, hve óformleg koma mín
væri.
Jón Jónsson skipherra spurði
mig um ferðir okkar.
„Þér getið kallað mig upp í tal-
stöð hvenær sem er, ef þið skyld-
uð lenda í vandræðum“, sagði
hann af höfðingskap sínum. „Þið
kallið á varðskipið á 2,182. Þið
segið mér, hvar þið eruð, en óg
get ekki sagt, hvar ég er, eins og
þér skiljið, því að ég er varðskip11.
Ég sagði, að mér væri kunnugt
um, að herskip yrðu að hlýta
ströngum reglum. Að skilnaði gaf
skipherrann mér bók eftir Vil-
hjálm Stefánsson, landkönnuðinn,
og skrifaði á árnaðaróskir sínar.
Það er gjöf, sem mér þykir vænt
um, þótt hún væri óverðskulduð.
Þegar við höfðum kvatt alla
kunningja okkar á Seyðisfirði, var
komið fast að miðnætti.
„Við sendum ykkur hingað jóla-
kveðjur, kölluðum við til togara-
karlanna, þegar við höfðum losað
bátinn úr tengslum við Dorade.
úfin, jafnvel í hægu veðri. Úti
fyrir mynni fjarðanna voru
skuggalegir þokukúfar, og þar
hafði síldarbátur skaddazt í á-
rekstri þennan morgun. En veð
ur var enn meinhægt.
verkstjóra þíns“, segir Hrappur.
„Það mun eigi af góðu“, segir
Guðbrandur“. Þú munt hafa vegið
hann“.
„Svo er víst“, segir Hrappur.
„Hvað var til saka?“ seglr Guð-
brandur^
„Lítið mundi yður þykja“, segir
Hrappur: „Hann vildi höggva af
mér fótinn“.
„Hvað hafðir þú til gert áður?“
segir Guðbrandur.
„Það er hann átti enga sök á“,
segir Hrappur.
„Þó máttu segja, hvað það var“,
segir Guðbrandur.
Hrappur mælti:
„Ef þú vilt það vita, þá lá ég
hjá Guðrúnu, dóttur þínni — og
þótti honum það illa“.
Guðbrandur mæltl:
„Standi menn upp og taki hann,
og skal hann drepa“.
TÍMINN - SUNNUDAGSBLAl*
37