Tíminn Sunnudagsblað - 14.01.1968, Blaðsíða 10
Trúvillingar hengdir og brenndir í Englandi Eiísarbetar-tímans.
20. öld
et lýkur á þá lund. að allar per-
sónurnar eru fallnar í valinn og
enginn uppistandandí á svíðinu.
En Jan Kott eru slíkir atburðir
bléköld staðreynd úr lífina sjáifu.
Hann var tuttugu og fimm ára
gamall, þegar skriðdrekafylking
Þjóðverja réðst inn í Pólland og
eirði engu.
Fáum þjóðum sýndu Þjóðverjar
meiri grimmd en Pólverjum og
er þá mikið sagt. Sögurnar af því
eru svo hroðalegar, að þær eru
varla rekjandi í heiðvirðri sunnu-
dagslesbók. Og Jan Kott beið ekki
með lokuð augun eftir því, að
hörmunginni linnti. Hann barðist
fyrst í pófcka hernum. gekk síð-
an í andspyrnuhreyfinguna. Fyrstu
bók sína, Goðasögur og raunsæi,
ritaði hann í laumi bak við hlaða
af þýzkum kennslubókum í há-
skólabókasafninu, þar sem Poi-
verjum var ekM leyft að vinna.
Eftir stríðið tók Stalíns tíminn við,
svo það er áreiðanlegt, að Jan
Framhald á 45. sí3u.
Shakespeare á
í nýútkomnu smásagnasafni Guð
bergs Bergssonar ieggur hann á
einum stað Hallgrími Péturssyni
þessi orð í munn :im sín eigin
Ijóð: Þegar fram iðu stundir,
veittu þau ýmsum atvinnu með
smásnatti í kringum sig.
Hallgrímur Pétursson fæddist
tveim árum fyrir dauða þess
manns, sem veitt hefu> einna flest-
um atvinnu við að snudda í skáld-
skap sínum, Vilhjálms Shakespe-
ares. Fjölda margir gáfumenn hafa
eytt óteljandi vinnustundum i að
þýða verk hans á móðurmáj sín.
Þess er skemmst að niinnast, að
Ríkisútvarpið bauð Helga Hálf-
danarsyni heiðursverðlaun nú um
áramótin sem viðurkenningu fyr-
ir hans ágætu og miklu afköst
á þessum vettvangi. Þýðmgar h?ns
hafa gert íslenzkum leikhúsum
kleift að sýna á stuttum fresti
þau sígildi leikrit, sem Matthías
Jochumsson hafði áður gefíð okk-
ur tækifæri til að þykja vænt um.
Eitt þeirra, Þrettándakvöld, er ein
mitt nú á sviðinu í Þjóðleikhús-
inu.
En hvað er það, sem gerir Shake
speare svo forvitnilegan öld eftir
öld? Ja, um það hafa verið og
eru enn skrifaðar þúsundir bóka
með milljónum orða. Niðurstöðurn
ar eru orðnar svo margar, að það
mætti ímynda sér, að ekki væri
hægt að bæta þar fleira við. En
lengi skal manneskjuna reyna. Nú
er nýlega komin út bók eftir pólsk
an leiklistarprófessor, Jan Kott,
sem þykir í senn sérlega nýstár-
leg og sérlega skemmtileg. Hún
heitir á pólsku Szicc o Szekspirze,
en þeim til huggunar sem virðast
það mál óárennilegt, má segja, að
danskar og enskar þýðmgar fást
í bókaverzlunum hér i böfuðborg-
inni.
Við fslendingar, sem ekki sjá-
um mannsblóði útheilt nema þeg-
ar drukknir menn láta undan frum
stæðum hvötum og pústra hverj-
ir aðra, verðum allt að því hneyksl
aðir, þegar harmleik eins og Haml-
42
T f M .» N N — SUNNUDAGSBLAÐ