Tíminn Sunnudagsblað - 21.07.1968, Blaðsíða 4
Þyrill — mynd tekin úr Þyrilsnesi, er fyrrum hét Dögurðarnes, í námunda við
HarSarhæð. Ljósmynd: Þorsteinn Jósepsson.
dregið af veðurlagi. Undan Þyrlin-
um eins og víðar, þar sem lík
fjöll eru, verða tíðir þyrilvindar
(ihvirfilvindar). Nú orðið mun það
þó allalgengt, að nafnið sé talið
dregið af slikum vindum. En ekki
mun þó að léita skýringar á nafni
fja-llsins i veðurfari. Til var áhald,
sennilega á flestum eða öllum bæj-
um, er þyrill hét. Þyrillinn var
notaður til þess að þeyta mjólk.
Efni í þyrilinn var hro.sshár (tagl-
hár) og sívöl spýta. Hárlokkurinn
var lagður tvöfaldur upp með öðr-
um enda spýtunnar, þannig að
lykkjan náði nokkuð fram fyrir
enda spýtunnar. Síðan var bundið
utan um hárið á spýtuendanum, og
var þá áhaldið tilbúið til notkun-
ar. Þegar mjólk var þeytt með
þyrli, var hárbrúskurinn lát-
inn niður í mjólkurílátið en hinum
endanum velt sem hraðast milli
handanna. Rétturinn, sem þann-
ig var tilreiddur, kallaðist flautir.
Af þessu éhaldi var dregið nafn-
ið flautaþyrili um hviklynda menn.
Ef við Mtum héðan upp til Þyrils-
ins, þá sjáum við vel Mkinguna
með fjallinu og þessu áhaldi. Klett
arnir efst eru sem hárlykkjan,
skriðan niður að rótum sem hárið
upp með spýtunni, samskeyti
kletta og skriðu verða í líkingu
Brunná felur í Bctmsvog rétt
utan við veitingaskálann við Botns-
árbrú. Þar eru landamerki milli
Litla-Botns og Þyrils. Utan Brunn-
ár sér móta fyrir götuslóða upp
hMðina. Það eru Síldarmannagötur,
fornt nafn. Þeirra er getið i Harð-
ar sögu og Hólmverja. Frá Brunn-
á og út að Þyrli heitir hlíðin
ÞyrilshMð. Við skulum stanza ögn
við hjá Þyrilstúninu, og líta yfir
landið og rifja örMtið upp sögu
þessa staðar.
Hér sést nokkuð vel út eftir
Hvaifirði og inn í Botnsdal. Fyrir
ofan okkur gnæfir fjallið Þyrill,
stórbrotið klettafjall. Af hverju
skyldi nafn þess vera dregið? Tvær
skýrimgar geta virzt nokkuð nær-
tækar. Sú fyrri er, að nafnið sé
við vafið um þyriiMnn. Ef við lít-
um til fjafisins í meiri fjariægð,
en úr sömu átt, sést Mikingin enn
greinilegar.
í Kruklcsspá er sagt að standi
sá spádómur, að þegar sjö bræður
gifti sig samtímis, þá eigi Þyrill að
hrynja.
Hér niður undan, tií vinstri það-
an sem við erum, er Þyriisnesið,
LEIÐARLÝSING ÞORVALDS STEINASONAR I
556
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ