Tíminn Sunnudagsblað - 24.11.1968, Síða 7

mim hafa veri'ö Theódör Arn
bjarnarson ráöunautur, en ýinsir
heimamenn urðu þar ötulir liðs-
menn og studdu ráðunautinn í
kynbótastarfinu. Tvo heimamenn
ber þar einna hæst, þá Valdimar
Stefánsson í Árnanesi og Benedikt
Einai’ason í Dilksnesi.
Nú eru þessir ágætu hestamenn
báöir fallnir í vaiinn, en eftir lif-
ir minmingin um þá, tendruð
skemimtilegri, litríkri sögu.
Þeir Valdimar og Benedikt voru
báðir sérstæðir persónuleikar.
gæddir hressiiegiu svipmóti, sem
seint mun gleytmast þeim, sem
muna þá. Við fráfall þeirra hefur
Hornafjörður misst nokkuð af
tign sinni, líkt og tveir af tindum
hans hafi horfið á burt. Hér verð-
ur leitazt við að bjarga nokkrum
minningamplum um þá frá glöt-
un, með þeirn hætti, að þeirra
beggja sé í einu getið.
Það eo: þó ekki vegna þess, að
þeir Valdimar og Beneditk væru
ætíð samherjar í lífinu eða sam
starfsmenn á sviði hestamennsku,
að þeirra er á samri stundu
minnzt. Ágreiningur reis snemma
á milli þeirra út af vali kynbóta-
hesta, og sá ágreiningur leiddi oft
til nokkurra árekstra. Þó er saga
þeirra samanofin að einum þætti,
•— aðdáun á hestinuim og hans
göfugu lund. Því skal minning
þeirra metin að jöfnu.
Benedikt Einarsson fæddist að
Árnanesi í Hornafirði hinn 8. febrú
ar 1875. Hann var sonur hjónanna
Einars Stefánsomar, óðalsbónda í
Árnanesi, og konu hans, Lovísu
Benediktsdóttur. Benedikt ólst upp
í föðui-garði við öll algeng sveita-
störf og varð hestamennska
snemma snar þáttur í lífi hans og
athöfnum.
Vorið 1904 urðu straumhvörf í
lífi Benedikts, en þá yfirgáfu for-
eldrar hans og systkini óðal sitt,
Árnanes, og soguðust inn í röst
útflytjendanna, sem fóru vestur
til Ameríku. En Benedikt sat einn
eftir af hinni stóru fjölskyldu í
Árnanesi. Átthagarnir við hólm-
um prýddan fjörð í umgerð blárra
tinda og blikandi skriðjökla voru
heimur, sem honum var ofraun að
yfirgefa, og hornfirzku hestarnir
voru vinir, sem hann vildi ekki
slíta samvistir við. í fyrstu dvald-
ist Benedikt áfram í Árnanesi, en
brátt fluttist hann til frændfólks
síns að Dilksnesi og dvaldist hjá
því upp frá þvf, unz hann lézt
'hinn 2. júlí 1960.
Eins og áöur er sagt, var Bene-
dikt snemrna mikill heslamaður
og kunni á efri árum að miðla
mörgum sögum úr sjóði minning-
anna af hestum og hestamönmim.
Ein þeirra sagna var um reiðhest
föðu-r hans, góðhestinn Skó, sem
var svo mikill vekringur, að eftir
ha-nin voru mæld sextán fet milli
hófspoira á ísi. Hann lagði sig svo
lágt á skeiði að hafa varð gætur
á, að hann stigi ekki hófi í ístöð
knapans, sem á honum sat.
Þegar foreldrar Benedikts flutt-
ust af landi burt, var Skór felld-
ur að velli og heygður í Árna-
n-estúni m-eð viðhöfn. Leiði hans
var helgu-r reitu-r í minningu Bene
dikts.
Einn af góðvinum Benedikts á
yngri árum, var Rafn-kell Bergs
son, en harnn var kvæn-tur Sigríði,
systur hans. Rafnkell fluttist til
Ameríku, ásamt Árna-n-esfjölskyldu
1904. Sumarið 1954, réttri hálfrí
öld síðar, stóð Be-nedikt að slætti
í Dilksnes-túni. Veitti h-ann þvi þá
athygli, að bíll nam staðar á veg-
inum og út úr honum stei-g aldr-
aður maður og gekk í áttina til
hans. Be-nedikt bar ekki kennsl-
á þen-nan ókun-na ferðalang og tók
að velta því fyrir sér, hvert er
indi ókunniugur maður- ætti við
sig. Er komumaður nálgaðist, á-
varpaði hanm Benedik-t á þessa
leið:
„Sæll, Benedikt. Viltu koma
með mér á hennd Litlu-Brúnku út
í Skógey?“
Þekkti þa Benedikt komumamn,
sem var e-nginn anmar em Rafnkell.
Be-rgssoim, og fyrsta kveðja han-s, ■
er hamm kom he-im e-ftir hálfrair;
aid-ar fjarve-ru frá átthögun'um, ’
var upprifjun um lön-gu liði-n at-,
vik, e-r þeir þömdu góðhesta á
vekjírð á bökku-m Skógeyj-air.
Þekk-tust af gæðingum Ben-e--
dikts var hryssam Rauðka, móðir,
kynbótahests'ins Bráin-s. Rauðlca,
var dótturdóttir Óðu-Rauðku Jóns
B-enediktssonar í Árnanesi. Af
henni ér mynd í bókinmi Hestar
eftir Theódór Arinbjarnarson og
hún þar talim ein fegu-rsta hryssa
h-ér á landi.
Benedikt í Dilksmesi va«r sér-
stæður persónuleiki, semi seint
mun gley-mast, o-g sum af tilsvör-
um bam-s voru m-eð afbrigðum
snjöH og vöktu ó-skipta gleði, ein-s
og síðair mun vikið að.
II.
Lífið og framvinda þe-ss er
stundum háð tÖviljun, og svo er
einnig með hestastofninn frá Árn-a
nesi - og fram-ræktu-n hans. Sú til
vilju-n á sér nokkra sögu, sem hór
verður reyn-t að segja í fáum
dráttum. En áður en sú saga verð-
u-r sögð, skal hér gerð grei-n fyrir
þeim manni, sem drýgstan skerf
hefur lag-t til þeirrar ræktunai^
Valdimar Stefánssyni.
Valdimar Stefánsson fæddút að
Br-attlandi á Síðu hinn 27. októ-
ber 1893. Brattla-nd var lítið kot,
langt in-ni á Síðuheiði, og er nú
fyrir löngu kornið í eyði. Mun þa-r
h-a-fa verið fremur þröggt í búi og
fátt um m-unað daglegs lífs.
Foreldrar Valdimars voru Stef-
Rauðka Bnedikts í Dilksnesi, sem Theódór Arnbiarnarson taldi eina fegurstu
hryssu á landinu.
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
/
943