Tíminn Sunnudagsblað - 19.01.1969, Blaðsíða 2

Bréf til Bjargar
Ég þarf varla að minna mína
jóimfrú á, að hairt muni vera í
ári hjá smáfuglunum í svona
gaddi. En það er trú mín og
von, að hún muni þess hvetj-
andi með öðru góðu fólki, að
ekki gleymist að sáldra fyrir þá
moði, ef einhvern tíma sljákkar
svo rokið, að korn í titlingsnef
haldizt stundinni lengur á hjarn
inu.
En búskaparlagið er víst enn
með þeim hætti í þessu ágæta
landi, að fleiira á sér hjarnið
eitt að athvarfi en smáfuglarn-
ir. Útigönguhrossin eru eing og
fúasár á samvizkunni hveim
vetur, þegar kólnar eða fennir
til muna. Það er þúsund ára
gömul saga. En mór er til efs,
að útigönguhross hafi nokkurn
tíma verið jafn illa sett og nú
er orðið. Orsökin er sú, hversu
miklu minna þau geta oft bor-
ið sig um nú en var áður. Nú
eru girðingar um allt og lönd-
in sundurrist af skurðum, og
útigönguskepnuir eiga þess ekki
einu sinni kost að draga sig í
skjól í verstu hirakviðrunum.
Þau komast það ekki oft og iðu-
lega.
Þvi miður held ég, að það
sækist mjög seint, að meðferð-
in á búfénaði færist í það horf,
að lýtalaust megi kallast. Það
breytir þessu ekki, að víða er
búfénaður í sama eldi. Að
slepptri meðfeirðinni á útigöngu
hrossunum, sem alls ekki verð-
uir varin í harðindatíð, hvað
sem hver kann að segja, er
þess einnig að geta, sem varla
er neitt leyndarmál, að allvíða
er við búhokur með skepnur
undiir hönuum fólk, sem alls
ekki er tii þess fært eða hæft.
Því getur valdið vanmáttur og
elli, en oft er iíka um að ræða
fólk, sem er bruflað á geði að
einhverju leyti. Meðferð þessa
fólks á búpeningi, er það hefur
undir höndum, er iðulega fyrir
neðan allar hellur.
Þetta eru þvi miður hreint
ekki fágæt eða einangruð fyriir-
bæri. Ég býst við, að mjög
margar sveitarstjórnir kannist
við eitthvað af þessu tagi, og
mér er ekki grunilaust um, að
dæmunum um þess konar vand
ræðabúskap fari fremur fjölg-
andi en fækkandi. Fæstir vilja
verða til þess að skipta sér af
þess konar málum, fyrr en um
þverbak keyrir, og gildir það
jafnt um granna og sveitar-
stjórnir. Forðagæzla er nú lí'ka,
að ég hygg, aillvíða mjög
slælega stundum, og það að-
hald eða tilefni til aðhaids, er
henni fylgdi að mestu Ieyti úr
sögunni. Afleiðingin er sú, að
látið er dankast, án afskipta,
í lengstu lög.
Ég vil ekki fullyrða, að sví-
virðubúskapur af því tagi, er
hér hefur ýjað að, eigi sér stað
í nálega hverri sveit á landinu.
En ég þykist hafa um það rök-
studdan grun, að hann sé býsna
algengur.
Ætti fólk ekki að þurfa leyfi
til þess að hafa undir höndum
lifandi dýr, rétt eins og það
þarf leyfi til þess að stjórna
vélum og ökutækjum? Engum
er akkur í búskap af því tagi,
sem hér hefur verið drepið á. Af
urðir eru bæði litlar og illa og
oft sennilega hreint ekki boð-
legar. Sveitaryfirvöldin kætast
iítt yfiir honum, þótt seinar séu
að skerast í leikinn. Fólkið
sjálft, sem oft er einsetufólk,
karlar og keriingar, er iðulega
engan veginn fært urn að ala
önn fyrir sér, og á hvergi heima
nema á einhvers konar vistheim
m.
Ég skal ekki teygja lopann
um þetta, hvorki útigönguhross
in né vandiræðabúskap einstakl-
inga, sem orðið hafa viðskila við
samtíð sína og dagað með ein-
hverjum hætti uppi. Okkur
tveim er líklega um megn að
ráða bót á slíku. Nokkurs mót-
vægis getum við leitað í þvi,
hversu viða eru hlý og loftgóð
fjós, þar sem sællegir gripir
njóta alls, sem virðist mega
verða til þess að auka vellíð-
an þeinra.'Og rennum við hug-
anum til dæmis upp í Hvítár-
síðu, þá eru fjárhúsin þar svo
reisuleg, að þau eru einna lík-
ust verksmiðjubyggingum.
J.H.
E.S. Þykir þér það ekki skrít-
ið, að fjölmiðlunartækin, hljóð-
varp, sjónvarp og dagblöð, skuJi
helzt aldrei nefna sauðfé, án
þess að tala um rolluskjátuir eða
skjátur? Þegar ég var ungur,
var að því fundið, ef ég og ann-
að ungviði talaði um rollur eða
beljur eða bikkjur. Skepnurnar
áttu betra skilið en þvílík nöfn.
Þess vegna átti að tala um ær,
kýr og hesta.

T I M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ
34