Tíminn Sunnudagsblað - 09.03.1969, Blaðsíða 9

Einn sendimanna við gröf föður síns. Kirkjugarðurinn er vaxinn
kjarri, en undir kjarrinu eru legsteinar.
astliðið haust gáfu bandarísk
stjórnvöld til kynna, að hinir fyrri
fbúar gætu snúið heim, ef þeir
vildu.
Fólkið frá Bíkiní tók þessum
fregnum með mikilli tortryggni.
Bitur reynsla hefur kennt því, að
orðum hinna hvítu manna sé illa
treystandi. Miklar raunir hafa orð-
ið hlutskipti þess síðan þáð var
svipt heimkynni sínu.
Þegar það var flutt nauðugt
brott af Bíkiní snemma árs 1946,
var því leyft að velja á milli nokk-
urra smáeyja, þar sem það mætti
hafast við. Það kaus eyju, sem hét
Rongerik. Hana valdi það vegna
þess, að hún var næst Bíkiní. Þetta
var lítil eyja með fáa og lítilfjör-
lega lífsbjargarvegi. En þarna var
fólkið sett á land, og næstu tvö
ár var ekkert um það hirt. Þegar
Bandaríkjamenn gáfu sér loks
tíma til' þess að grennslast um hagi
þess, var það aðfram komið af
skorti og margir nálega horfalln-
ir.
Nú var brugðið við og fól'kið
flutt í annað sinn — að þessu sinni
til eyjar, sem heitir Kvajalein. En
þar tók litlu betra við, því að það
fékk engin önnur skýlf til þess að
leita afdreps en í tjöld. Að síðustu
var það svo flutt í þriðja sinn til
eyjarinnar Kíli, sem er mun frjó-
samari en hinar. En hún er um
átta hundruð kílómetra frá Bíkiní,
fiskigengd lítil við hana og svo
brimasamt, að þar er ólendandi í
fjóra mánuði samfleytt ár hvert.
Það varð fólkinu til lífs, að það
var flutt frá Rongerik. Og þar kom
fleira til en hungurkjörin, sem
því voru þar búin. Þegar Banda-
ríkjamenn sprengdu fyrstu vetnis-
sprengjuna á Bikiní árið 1954,
rigndi svo miklu af geislavirkum
efnum yfir Rongelap, eyju skammt
undan, að fólk, sem þar bjó, varð
fyrir miklum áföllum. Talið er, að
níu af hverjum tíu börnum á eynni
hafi beðið mikið og varanlegt
tjón á heilsu sinni, og síðast í fyrra,
fjórtán árum eftir sprenginguna,
voru fjórir eyjarskeggjar fluttir til
Bandaríkjanna til uppskurðar
vegna meina, sem gömul geislun
olli.
Við þessi ósköp slapp fólkið frá
Bikiní. Samt hefur það ekki átt sjö
dagana sæla. í örbirgð og vonleysi
hefur það þraukað öll þessi útlegð
arár. Svo mikil var beiskja þess
orðin og ótrú á sannleiksgildi þess,
er því var sagt, að það festi eng-
an trúnað á það, að Bíkiní væri
orðin byggileg á ný. Það ha'fði svo
oft reynzt staðlausir stafir, er því
hafði verið sagt — jafnvel bein
ósannindi. Það var ekki fyrr en
landstjóri Bandaríkjamanna á Mar
sjalleyjum kom sjáTfur til þess að
Framhald á 214. síöu.
Sérkennileg fegurð Kyrrahafseyja er alkunn. En verður Bíkiní fögur ey á ný? Víða getur aí lifa sundurskotnar leifar
bandarískra mannvirkja, brotna múra og snúnar stálstengur. Illgerlegt er aö fjarlægja þetta,

T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
201