Tíminn Sunnudagsblað - 25.05.1969, Blaðsíða 8

semd MergumWaðsins, fer hér á
eftitr:
„FÁNINN. Um dagirrn var í einu
diaigbteði bæjarins (þ.e. Fréttum, 4.
desember 1918 — inmskot mdtt)
kvartað uim, að fánin.n á Stjórmar-
ráðshúsimu sæist frá aðeins fáum
götum bongariminiar. í sjálfu sér er
það þýðingarlaust atriðd, hvort
st.jórn'arráðsfánim'n sést lamgt eða
s'kammt. aðeinis það, að hamn var
þar dregiinm upp eins og gert var
og með þeiirrí atihöfn viðurkennd-
ur sem farni þjóðairaminar, er nóg.
Þa>r átti sá sérstaki fánd að blaikta
til kvölds himin 1. desember og
addrei að dragast upp aftur. Það
átti að f>a>ra með hann eims og dýr-
grip, sem geyma á meðam dúkur
hams emdist — og geym,sihi'staöuir-
inm ættd að vera safmaíhú'S liamdsims.
Með dagiegri brúkum mum hann
b:átt ganga úr sór, en mór finnst,
að einmitt þessum fána ætti að
sýna þá Iotningu, að gera hanm
aldrei með vilja að garmi."
Þessu fvlgdi svolátamdi athugæ
semd:
..Höf'umdur hefuir rétt að mæla.
En fyrs't farið er að minnast á
þemman fána, vi'ldum vér benda á
það, að ríkisfánij (felofinn fáni) á
ekki að vera eins og ríkisfámimm
okkar. Hlutföllin voru öll vitlaus
— alveg eims og tefcimm hafði veir-
:ð venjuílegur kaupfánd og kTippt
upp í hamrn sýling. Með því að
geyma þennan fána, eins og hór er
stungið upp á, gevmdst Mka
smekkvísi íslenzku stjómarinnar,
sem átti því lánd að fagna að draga
upp ísil'enzikam ríkisfána.
Ríkisfánimn á að vera kaupfán-
inn, með þrem tungum, og tveim
þeirra jafnlöngum fánanum sjálf-
um.
Anmars höfum vér sanmfrétt, að
forríöðu maður þj óðmi n j asaf n siins
hefur fýrir hálfuim mánuði farið
fram á það við stjórnarráðið, að
þessi fáni yrði þegar tekinn tid
varðveizlu á safmdnu. Stjórnairráðið
hefur og falizt' á það, em heldyr
-þessum fána, unz það hefur útveg-
að sér anmiam, sem verða mum inm-
an skamims.“
Morgumbla'ðið 20. desember
1918 segir:
„FÁNINN. Þess ber að geta, eft-
ir beiðni, að stjórniamráðimu var fuM
lljóst, að fáni sá, sean dregimm var
upp 1. desember var ckki rétt
gerður. En hanm var saumaður á
síðustu stumd'u úr fOöggum, sem
keypt voru hér 1 verzlum‘um. Það
imun ekkemt enn vera ákveð'ið um
hlutfölliin í fámam'Uim tvíklofna. Br
ekki ósenmiillegt, að fána'nefn'din
gamila fái miálið tiil m.eðferðair og
verði 'tótdin látia uppi áldt sitt um
það, hvernig ríkisfáni íslands elgi
að vera.
Vór hOökkum til þegar nýi fán-
iinm verður dreginm upp.“
Hdmrn 19. desemiber 1918 ritar
Holger Wiieih,e sendiikenmari gneim
urn fámamn í Morgunbliaðið:
\- -. +t
„FÁNINN. Morgumblia'ðdð heifur
rétt að mæla í þvd, sem það segir
um hlutföllin í hirnum nýja, ís-
lernaka rilkisféna. Tumiguirmar eru
of stuttar, það sést ifltó til þeirra,
og fámimm, eims og 'hamrn nú er, er
snmbbóttur og klu'nmafliegmr.
Em þvi vilfl bflaðið endilega tví-
kljúfa hianm? Nonskd f'áninn og
sænski fámiinm eru reyndar mieð
þremuir tumigum, en „Danmiebrog,‘,
eflztd og fegursti féniimm í heimin-
um, er þó eimlkflbfimm. Að íslenzki
fánimm eir þríMtuir, segir ekfcert,
sænski fám'inm er tvílitiur, em þð
tvík'lofinm. Þetta tvenmit þarf efcki
að fara saman. Að tvdstoipta ís-
lenzka fániainm myndi raska sam-
svörurn þeirri, sem mú er á ríkis-
fánum Norðurfliamda. Nú er eimm
fánimm tvíliitur og eimklofimm
(Danniebrog), anmar fániinm tvliitur
og tvíMofdnn (isæn'stoi ifámdinm),
þriðji fáninn þríflitur og tvMof-
inn (norSki fláninn) og fjórði fárn-
inn þríldtur og eimMofimm (fslLemzki
fándmm). Ísfllenzík'i fánimm ó liti
norSka fániams (í öfugird röð), við
sænsika flánamn á Ihamin sannimerkt
í því að hafa bláam feld, og við
damstoa fánamm í því aö hafa hvít-
am ytni toross og vera eimMofinm“.
Hinn 23. desember 1918 ritair
Eni'i] Nielsem, framikvæmdastjóri
Eimskápafótó'gs ísflamds, eftirfar-
amdi grein í Morguinbl'aðið:
„FÁNINN, Herra ritstjóri! í hátt
viiríu blaði yðar sé ég, að memm
eru að ræða um það, hvewnig ríto-
isfámá íslamds eígi að vwa.
Leyfáð mér að bera fram eftir-
famandá spurniinígar:
Var það ekfci rikisfámi Ísílainds,
sem dregamm var upp á Stjórmax-
ráðslhúisimu himm m'immisverða dag
1. desemibetr. — sá fómfl, sem „Is-
lamds Fa3k“ sýmidi hemnaðarvirð-
imigu og ölfl skip á höfmámmi heáfls-
uðu?
Var það ek'ki rikiisfáni ísiands,
sem vér íókunn aHiir oflam fyrir í
eMægri 'gflieði og lotmimigu?
Hvað var það þá?
Emginm af okkur, sem viðstadd-
Ir vorumi, þegar hinrn Mofmi fámi
íiSleinzka rílkisimis var dregdmn að
húrni, igflieymum þeim íliflifiminimgum*
sem gagmtók þá hjöritu okkar.
Sem 'sjórmaðuir, maðmr úr þeirri
stétt, sem fremur öflflium öðaum
stébtum flærir að virða og efliska
fána sirnin, >get ég edgi ímyndað mér
að fámii sá, sem dregimin var upp
1. desember 1918, hafi ekki veríö
ríto'iisfámi í sflainds11.
Greim Emiills Niefltsen eir rdtiuð al
svo milkluim Skilmlimigii á þvi, er
gerðist 1. desember 1918, að hverj-
urn þjóðrækmium íslendingi vseri
biíT sónia a@ vera höfumdur að því,
er Nielsen þar mæMr. Þetta vom
vissutoga orð í tíma töluð.
Em ég hieif hwergi oiðið þess var,
að mokkur leiðrétting hafi komið
við biinia miiður smekkliegu afhuiga-
senid Morguinblaðsimis firá 19. des-
emiber 1918 urn, að öll Múiftöfll
væru vitOlaiuis 1 fámianum, og að
svomia ætti rikisfánii etoki að vera.
í stað þess tekuir stjómarráðið umd
ir þenman söng, að fáminm sé ekfci
rétt gerðuir, og Holger Wieflre seg-
ir, að Momguinbtóðið hafi rétt að
mæla „í því, sem það seigiir um
hlutföllin í hiimurn nýjia, isTenzka
rífcisfláma“.
Þótt nú sé liðin rúmflega hálf
öld frá því, að þessir altbuirðir gerð
ust, þylkir mér rétt, að firam korni
það, sem sannast má teflija í þess-
um efmum, eftjr þvi sem ráðið
verður af heimiildum frá þeim
tímia, efr mér eru titækar. Vonfi
ég, að það verði ti að rétta a6
nokkru hlut þeirra, eæ gerðinmi
réðu á fyrsba Motfmia, ísfl.emzka fám-
amium.
Umimæln frá þessum tímia um
rönigu hilutföliln og þvlumilfkt ber
sjáflifi&aigt f remur að skoða sem votit
um þekkiinigairsk'Oirt, að þvfl er f'áma
gerðir varð'ar, em að hér sé af
ásettu ráði verið að óvirða fyrsta
Mofna, íslenzka fánanm, æm
mesta hriifm'inigu vákti 1. desember
1918.
Örækt vitnl.
Sá MemzM fánd óklofimm, sem etr
stofn í fuflflwefldiisfániamum, er rétt
gerður að þvfl, er varðar stamgar-
440
1 1 M I N N — SUNNUBAGSBLAÐ