Tíminn Sunnudagsblað - 08.06.1969, Qupperneq 6

freistaindi að koma þar við, því
að 1118™ er eáirwi af þeim fáu bæj-
uim á Sbröimdiinmi, seim ég hef aldirei
bomið á, og með faliiagusitu býlum
á Beruf jia'rð'arstirönd. Em leið mín
Ligguir að næsta bæ, Gautavík. Þar
búa 1792 hjóm, sem heita Jóm
Jómssom og Ásdís Hermammisd'óttir.
Jóm þessi var hreppstjóri Berfirð-
imiga oig kaliaöur „maitrós11. Hamm
var sekuni maður Ásdísalr. Þau
byirjuðu búSkap í Gauitavílk 1788
cg áittu orðið, þe'gar hór ©r kom-
iö sögu, fjögur böirm, sem hétu
Jóm, Guðttaug, Guðrúm og Stefám
— harnin dó umiguir.
Anmiál'ar sagja þemmiam vetuir hiefllj
arvetur, bafís og horf'elttiir víða um
laind. Á Ausitifijörðum misstu memm
sumis staðair um helimimg búfémað-
ar símis.
Það er komið firam í emd-aðam
júmí. Hjómiim í Gautavilk eru mieð
vor í huga og horfia björtum aug-
uim til sumarisims, eftir harðám vet-
u-r. Þau eiru stödd í (kvíumium nreð
kimdur símar, siem hj'amað hafa af
veturimm. Em efklki stóðu þau þair
í sólskini þeniman dag, ef til vil
í skinmlkttæiðum, og gátu boðið ölil-
um veðurgiuðuim bytiigimm. Það var
komið suðaustamirok og rignimg, og
Jóm „matrós" trúlega oft feugið
strangari löðruinga á vamga em rign
imgairdirop'ama, sem félllu á skegg
hamis þeminam daig. Ásdis semmiléga
mieð hugamm hjá börmumum litlu,
seam biðu eftir mjóllkuirsopanum úir
ámuim. Em hanm hefiur orðið lítill
í þetta skiptið því að brelkikuiimar
fyrir ofam bæinm fóru af stað og
sópuðu fliestölllu á sjó út, serni í
kvíunum vbt. Þanmig emduðu þau
líf sitt, hjómiim í Gautevík.
Út af þessum hjónum er kom-
imm miikill ættbálkur, sem fyrst í
stað mótti finna um altta Austfirði,
þar á meðal margir FóskrúðsfiTð-
imigar.
IV.
Smiamima vors arið 1784 sikeði sá
altburðulr, að þrír umgár memm, atttt-
ir sagðir vistlausir, á fttakki eða á
svedtarfiramfæiii lögðust út og ætl-
uðu að liiifa á þjófmaðtt. Memm þess-
ir hótu ELrílkuir Þorfálkissom, hafðd
verið á vist í Reyðaæfirði, Gunm-
steinm Ánnasom, náðursetmimgur í
Stöðvanföiiði, og Jón Sveimssom á
sveiterframfæri. Eftár heiimittdum
að dærnia mættd hallda, að memm
þessiir hef'ðu elkttcd verið of 'haldn
ir, hvað mat smierti, emda allir svelit
amdi þeitta ár, og hve.r þurft að
hirífsa það, serni titt mláðist, til þess
að hallda Ifi.
Þessi féttaigssikapur emdiaði hieid-
ur höa-mul'ega. Sagt er, að fumd-
um þeátiira hafi borið saman á Hval-
niestt í Stöðvarfirði. Leið þeirra lá
fýirst uim Breiðdlal, síðam í Kross-
datt á Beruf jiarðarsti'ömd, svo í Nap-
hornn upp af Streiti, og þar bjuggu
þeir urn sig og hlllóðu upp byrgi.
Dvöttldust þar ©ilttlhvað og liófu ráms
fai'ðir að Streáitd. Em vera þeirra
í Napttnorni emdaði mieð þvi, að
Eirífcuir drap Jórn Sveinssom á þamm
hátt, að liamm stoar úr bomium tumg-
uma og steiklk hianm á hol. Þetta
sfceði um hvítosummull'eytið sama
4r. Flúðu svo hnmir tveir í Beru-
fjöirð og voiru Jiaindltelkniir síðar um
sumarið á Mettrakkanesi vegna
sauðáþjófmaðar.
Guminisiteimm gat þess, suðmr í
ÁttifitafiliÖi, að Jón Sveimssiom hefði
dóíð f för með þeim félögum. En
vdð réttarrammsókm játuðu þeir
morðið á Jómi, og að mammsólkn lok-
inmi vaæ Eirílkur diæmdur ti að
h'álBhöggvast, em Gummsteinm í ævi
langa þrættlkun.
Sýsttumiaður var þá Jón Sveims-
som oig var á Esfcifirðd. Þamgað
voru famigarmiír semdáir, og voru
þeiir f vörzlu sýslumanms, ásamt
þelim þrfðja, sem hét Sigurður
Jónissom og sagður þjófur. AMir
vomu flamgaimir um tvítugt. En eitt-
hivað hefur þessari fiamigavörzlu ver
ið ábótevainit, þvf að hemmi lauk
með því, að Eiríkur Þorttláfcsson át
samfamga sína í hel.
Dauðadómur var kveðinm upp
yfir Eiríki í ágúst 1786, og var
honum fmttllinægt síðasta dag í sept-
emiber það ár á Mjóeyrimmd við
Esttdfjöið í viðuirvist Jóms sýslu-
mainms og séra Jóns Högmasomar á
Hóttmum.
Þammig emdaði liryllMllieg saga
þessara umgu mamma. Hér er rétt
direpið á þetta laiuslega, en frásögu
hiægt að fimma í öðrum premtuð-
um heimildjum gieggri.
V.
Ég sfciil mú við Berfiirðinga í bitti,
en fiimmst, að ég eigi erimdi í kirkj-
una á Kottifireiyjustað. Séra ólafur
Indriðason er fyrir stuttu byrjað-
Ur simm prestsíkap þar, stendur al-
sttorýddur fyrir altarinu í kirkj-
unmd, em söfmiuðurinm svettgir and-
aktugur ttwert orð af hams vörurn.
Úti í 11011011 situr maður, sem semmi-
ttiega hiefuir orðið svo helteður af
ræðumtni, að hamin fremur það ó-
dæði að sfcera sig á háflis. Ja, aum-
ingja 'maðuri'nn — hanm hefur
T t M 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ
486