Tíminn Sunnudagsblað - 28.09.1969, Blaðsíða 16

Þegar hógværðin reynist gagnlaus:
Svörtu hlébarðarnir
Á árunum 1910—1920 flúðu
mörg hundruð þúsund Svertingja
eymdina og umkom'uleysið í baðm-
uillarhéruðum suðurfylkjanna
bandarísku í trú á betri framtíð
í iðnaðarborgunum í norðri. En
þetta fðlk sannaði flest, að örbirgð
in og auðmýkingin voru ævifylgj-
ur þess og fluttust með því. Nyrðra
var að sönnu miklu sjaldgæfara,
að tryMtur múgur svipti svart fól'k
lífi, án þess að lögregian hreyfði
hönd eða fót eða nokkrum lögum
væri komið yfir þá, sem fyrir ó
dæðisverkunum stóðu. En það var
eftir sem áður dæmt fólk, sem
ekki hlaut uppreisn æru — fólk
í álögum í svörtu skinni sínu.
Amasemi hvíta mannsins jókst,
þegar innflytjendunum fjöigaði.
Svertingjunum stóð aðeins til boða
sú vinna, se-m lökust þótti og ó-
virðuilegust og verst var borguð,
og þeir urðu að leita athvarfs í
þeim borgarhverfum, þar sem
húsakynni voru alilra lélegust og
óhaganliegast að búa. Gömul fá
tækrahverfi urðu kjarni nýbyggð-
ar Svertingjanna, og þessi hverfi
stækteuðu ár frá ári. Þau voru iát
in mæta afgangi, þegar borgar
stjórnirnar útdeildu fjármunum til
aimannaþarfa. Þar var sorphreins-
un lélegri en annars staðar, og
slkírskotað til þess, að Svertingjar
væru slíkir sóðar, að tilgangslaust
væri að reyna að halda hreinu í
kring um þá. Sbólar og sjúkra-
hús voru af því tagi, s&m ekki'
hefði þótt boðlegt annars staðar
því að hvað gat þetta' fólte líka
borgað? Eftir því var flest annað:
Alilt skorið við nögl eða vanrækt
með ödu.
Þó tók fyrst í hnúkana, er heims
kreppan dundi yfir. Hið banda
ríska auðvaldsþjóðfélag var allt
sjúkt og í sárum, en á engum bitn-
aði kreppan samt af slíkum ofur
þunga sem Svertingjunum . Tug-
miMrjónir manna bjuggu við hræði
leg kjör — líf Svertingjanna var
víitsvist.
Margt Svertingja hafði verið
sent á vígveMina í heimsstyrjöld-
inni fyrri, Mikiu fleiri voru þó þeir,
sem börðust við hlið hvítra sam
borgara sinna í heimsstyrjöldinni
í óeirSum beinir lögreglan ævinlega geirl sínum að blök1<ufólkinu, og
það eru Sverfingjarnir, sem lenda I fangaklefunum.
siðari, bæði í Asíu og Norðurálfu.
Færri voru þeir að vísu, sem kom-
ust tM verulegra mannvirðinga í
hernuim, en Svertingjarnir reynd
ust hvítum mönnum engu síðri í
háska og mannraunum.
Styrjöldin jók sjáMstraust Svert
iugja. En það entist þeim skammt
tl viðurbenu'inigar heima fyrir.
Svertingjahverfi stórborganna
stæk'kuðu sífiellt, en andstæðurnar
j'U'kust. Fyrr en varði mögnuðust
í Bandaríkjunum og víðar hreyf-
ingar, sem að eðli og hugsunar
hætti höfðu sótt ekki svo lítið lil
fasista. Þær náðu ofurtökum á
þjóðinni, að vísu tímabundnum,
Oig þær voru Svertingjum fjand
samlegar. Samit voru Svertingiarn-
ir notaðir til hernaðarins í
Kóreu og Víet Nam. Þangað voru
sendir hlutfalsliega miklu flieiri
svartir hermenn en hvítir, og enn
fundu Sveftinigjarnir, að þeir voru
jafnokar hvítra manna, þar sem
þeir stóðu jafnt að vígi.
Bandarískir Svertingjar eru nú
ríflega tuttugu og tvær milljónir,
áttundi hiluti Bandarífcjamanna. Og
enn eru þeir réttlitlir menn á
steiptavieillM Dífsgæðanna. Þeun
fjöQjgair hraðar en öðrum þegn
uim Bandaríkjanna, en þeir eru af-
steiptir, þegar deMt er þjóðart.ekj
unum, menningarvonir þeirra eru
minni en annarra manna, heilsu
gæzll'a léleg þeirra á meðal
og rnargar torfærur, sem hvítir
menn hafa ekki af að segja, á leið
í störtf og stöður. Þegar saman
lýstur hvítum mönnnm og svört-
uim, má ganga að því Visu, að hall
að vefði á Svertingjana, og lög
reglan er þeim fjandsamleg og
dómarar andsnúnir. Þetta hefur
ekki breytzt.
En eitt er mjög frábrugðið því,
sem áður var. Það er hugarfar
Svertinigjanna sjáfllfra. Fyrr á tíð
var það vörn þeirra að um'bera
ailt og sætta sig við alt. Seinna
varð það draumur margra góðra
tnanna meðal Svertingja að vinna
sig upp með þolinmæði, liáta ekki
Ihart miæta hörðu, e n reyna að
760
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ