Tíminn Sunnudagsblað - 07.03.1971, Síða 6

verri kjör he'ldur en stórglæpa-
menn í fangelsum.
Hvernig lítur þá lestin út? Þang-
að er hrúgað vörum og farangri,
stundum líka hestum, innan um
fólkið. Á báðum gólfuim lestarinn-
ar er rúm við rúm og stundum
pokar og koffort á milli. Venju-
lega eru gólfin forug, og vex það,
sem von er, þegar mánnfjöldinn
kemur. í rúmunum er fólk á öll-
um aldri, ungir menn og gamlir,
konur og börn. . . Milli hafna er
nær byrgt hleðsluop efri Iestar-
innar. Leggur þá daufa birtu um
lestina af skriðljósinu yfir tvö til
þrjú hundruð andlit á gólfinu inn-
an um kassana. Kvenfólkið og börn
in sjóveik selja upp út yfir koff-
ortin, því að enginm viðbúnaður er
við slíku frá hendi skipstjórnar-
innar. Hér og þar sitja karknenn
uppi og reykja, drekka eða spila
um pemimga. Blandast allt saman í
rauðri ljósglætunni: Reykurinn,
brennivínsþefurinn, uppsöluguf-
an og óloftið úr rökum, óhreinum
veggjunum. Og svo er á aðra hönd
grátur barnanna, vein veikra
kvenna og formælingar og ölæðis-
óp sumra karlmannanma, sem
finna sársaukann og meyðina, finma
að þeir búa þarna við ómannleg
kjör, en kunna engin ráð betri til
að létta af neyðinni en deyfa hana
með sterkum nautnum og stórum
orðum.
Ekkert vatn er í lestinni og eng-
in þjómusta af skipsmönnum,
nema þegar aumingjarnir voga sér
á forboðna bletti á þilfarinu eða
stjórnpallinum, og dönsku skips-
mennirnir reka þá niður með
harðri hendi og illyrðum.
Ekkert sýnir gleggra, að við
höfum stéttaríg og stéttaþótta og
stéttablindni en að leiðandi menn
íslands sjá ár eftir ár landa sína,
fátæklingana, Leikna svo grátt,
heyra skipstjórann húðskamma þá,
nefna þá skríl og úrþvætti, án þess
að blikna — án þess jafnvel að
tala um, að eimmitt þetta atriði,
lífskjör íslenzkrar alþýðu, er mesta
viðfangsefni þjóðarinmar.
... Þorir nokkur maður að segja,
að þau kjör séu góð, og að svona
!>eri að fara með menn, af því að
þeir lifa a,f að vimna nytjavinmu?
. . . Geta efcki þeir, sem þessu ráða,
reynt að skilja eins og Lear kon-
ungur í ofviðrinu og steypiregnimu,
að fátæklingar hafa líka hold og
blóð — að þeir finna til og kvelj-
ast fjarskalifct og hinir, sem halda,
að þeir séu göfugir: Að sörnu öfl
lyfta upp og draga niður manninn,
hver sem lífsstaða hans er?“
Maðurinn, sem svo kvaddi sér
hljóðs í mafni sjálfs sín, ungmenna-
félaganna og alþýðu Iandsins, var
Jónas frá Hriflu. Og svo fór sem
vænta mátti, að hann e’gnaðist
fleiri vini og óvini en aðrir menn
í landinu. Því að einnig þeir voru
furðulega onargir, er fannst óviður-
kvæmilegt að tala og skrifa á þenn-
an veg.
vm
Sá, sem áður hafði verið ritstjóri
Skinfaxa, hafði einnig víða farið og
sitthvað séð, er hann hugði geta
komið að haldi hérlendis. Hann var
um þessar mundir að prófa litlar
straumferjur, sem hann hafði smíð
að eða látið smíða — aðra á Hraun-
holtslæk, en hina á Elliðaánum.
Með þessu vildi hann sýna almenm-
ingi, hvernig hugsamlegt væri að
koma hamdhægum ferjubúnaði við
á stórám, sem emn voru óbrúaðar.
Ferjur þessar runnu sjálfkrafa
fram og til baka undan straum-
þunganum, og lét Helgi tengslin
leifca á talsímavír. Ferjunni á
Elliðaánum, sem vitanlega var mun
stærri en hin, hafði hanm valið
stað neðan við neðri fossimn, og
blakti hvítbláinm, íslandsfáni umg-
miennafélagamna, bæði í skut og
stafmi. Sægur fólfcs, um þrjú þús-
und manns, flykktist irnn að Elliða-
ám — ríðandi, afcandi, hjólandi og
gangandi — til þess að sjá undrið,
og varð vitaskuld hin mesta þröng
á vegunum, því að ekfci voru ís-
lendingar beinlínis leifcnir í um-
ferðastjórn í þá daga — Þorvaldur
GUÐMUNDUR BJÖRNSSON
— landlæknirinn, sem sagSi berklaveik.
inni og mörgum öðrum meinsemdum
stríð á hendur.
pólití ekki öðrum til muna freinri
í þeirri kúnst. ,
En veðrið var gott, og fólk fékk
að sjá, hvernig ferjufcrílið rann
bakka á milli, án þess hún væri af
öðru afli dregin en þvi, sem í
straumnum bjó. Húu stöðvaðist
aldrei, en komst efcki alveg alltaf
alla Ieið yfir, því að lýgua var við
annan bakkann. Og allir héldu
beiim í léttu skapi. Þeir höfðu að
mimnsta kosti átt betri dag en fólk-
ið í lestunum á Oeres.
IX
Uppi á Vífilsstöðum gnæfði
heilsuhælið nýja og hafði starfað
aðeins fáa mánuði. Það þótti miik-
Heilsuhælið á Vffilsstöðum, að vísu ekki eins og það var nýreist á berangrinum
þar syðra, sem nú er orðinn jafngróðursæll hið næsta þvf og gerist á blómlegum
býlum fyrlr austan.
i no
T f M I IV N — SIINNUTtAGSBt /Vft