Tíminn Sunnudagsblað - 13.06.1971, Blaðsíða 5

Náttúran bjó úlfa hvössum vígtönnum, — hættulegum vopnum. Þess vegna lagðl hún þeim líka til hölmur, sem valda þvl,
að úlfar granda hver öðrum afarsjaldan. Maðurinn var í upphafi ekki öðrum vopnum búlnn en berum höndunum. Þvi er
miður, að svo var, Þess vegna vantar hann hömlur, sem banna honum að deyða kynbræður sína.
um við ekki í'lúið frá þeirri spurn-
ingu. hvers vegna skyni gæddar
verur haga sér jafnskynsemdar-
laust og þær gera. Hér hljóta
óneitanlega að vera að verkj afar-
sterk öfl. úr því að þau geta yfir-
bugað skynsemd einstaklinganna
svo algerlega og gert að þeim þá
gerningaþoku, að þeim virðist fyr-
irmunað að læra af xæynslunni.
Það er enn í gildi, er Hegel sagði:
„Reynslan og sagan kennir okkur,
að þjóðir og landstjórnir hafa
aldiæi lært neitt af sögunni né
haft gagn af henni“.
Þessi furðulega gáta ræðst þó.
svo að allt kemur jafnvel heim og
saman og þegar börn stinga síðasta
kubbnum í myndþrautina sína, ef
rnenn gæta þess, að mannlegt at-
fexli, og umfram allt félagshættir
manna, ákvarðast alls ekki af skyn-
samlegum rökum eða menningar-
sniði. Það er þvert á móti háð þeim
erfðalögmálum kynþáttarins, sem
stýra eðlislægum viðbrögðum
mannsins. Með rannsóknunx á eðl-
ishvötum dýra höfum við kynnzt
mörgum þessara lögmála. Ef hinn
jarðneski rannsakari, sem við lxugs
uðum okkur, væri víðlesinn atferl-
isfræðingur, myndi hann óhjá-
kvæmileg'a álykta, að þjóðfélags-
hættir manna væru keimlíkir því.
er gerist með rotturn, sem eru fé-
lagsdýr eins og mennirnir, frið-
sarnar meðal sinna kunningja, en
djöfullegar í garð þeirra rotta,
sem ekki heyra til samfélagi
þeirra. Ef svo hinn vísindalega
sinnaði Marsbúi vissi einnig. að
hraðfjölgandi mannkyn, sem á sí-
vaxandi birgðir af tortímingar-
vopnum, hefur verið hneppt á ör-
fáa stjórnmálabása, rnyndi hann
ekki gei'a því skóna, að þessar
mannskepnur á jörðinni ættu i
vændum öllu i'ósum stráðari bi'aut
en fjandsamlegir rottuhópar á
skipi, þar sem knappt er orðið um
matvæli. Þessi spá væri þó tæpast
nógu afdráttarlaus, þvi að náttúr-
an hefur gert rottur svo skynsanx-
lega úr gai'ði. að þær hætta af
sjálfu sér að auka kyn sitt, þegar
orðið er þrengra urn þær en eðli
þeirra býður. en manninum er
enginn slíkur varnagli sleginn.
Loks er sennilegt, að ekki yrði
rottustofninn á skipinu aldauða,
því að nógu margir einstaklingar
myndu lifa af þá morðöld og varg-
öld, et' þar kæmi upp, til þess að
viðhalda kynstofninum. Það er aft-
ur á móti hæpið ef mennirnir láta
vetnissprengjurnar tala í deilum
sínum.
Það er einkennileg þversÖgn, að
dýrmætustu gjafirnar, sem mann-
inum hafa verið gefnar, hinn óvið-
jafnanlegi hæfiieiki til ályktunar-
hæfrar hugsunar og geta hans til
þess að tjá allar hugsanir sínar
með orðum — þetta. sem hóf hann
á stall ofar öðrum skepnum og
gerði hann að herra jarðarinnar,
—- hefur ekki blessun eina i för
með sér. Sinn herradóm hefur
hailn að minnsta kosti orðið að
kaupá dýru verði. Allar þær meg-
inhætfur, sem nú steðja að mann-
kyninu og því geta valdið, að það
lognist út af eins og brunnið skar,
eiga rót sína að rekja til rökhugs-
unar mannsins og getu hans til
þess að tjá sig. Þessar dýru gjafir
ráku hann út úr þeirri paradís,
þar sem hann hefði getað lialdið
áfram að fylgja eðlishvötum sín-
um. áti þess að það kæmi honum
í kpll eða hætt því, ef hann óx
frá þeim. Það er djúp vizka í sögn-
inni um skilningstréð og ávexti
þess, þó að ég verði að auka þar
nokkru við, til þess að hún hæfi
mynd minni af Adam: Eplið var
bara grænjaxl. Þekking, sem
sprottin var rökhyggju mannsins.
rændi hann því öfyggi, er vel að-
lagaðar eðlishvatir hans veittu hon
um — löngu, löngu áður en liún
gat vísað honum aðra leið jafn-
T f M l V _ SUNNUDAGSBLAÐ
509