Tíminn Sunnudagsblað - 25.06.1972, Síða 15

byggð þó nokkur timburhús. Það kom
norskur kútter með timburfarm þarna
nokkur ár i röð og það bætti mikið úr
timburþörf manna. Og þótt farmarnir
væru að sönnu ekki stórir, ef miðað er
við nútima flutninga, þá dugði þetta þó
til þess, að það fóru að risa timburhús,
bæði i sveitinni og á Flateyri, en þar
var byggðin einmitt að aukast á
þessum árum.
— Svo maður viki ofuriitið að
búskapnum:
Var ekki fært frá heima hjá þér, þegar
þú varst barn?
— Jú, það var fært frá, og ég smalaði
kviaám eins og flestir jafnaldrar
minir. Það var nú að visu ekki nein
sérstök þrekraun fyrir mig, þvi heima
hjámérvorusmalamennskur ekki neitt
erfiðar. Eg var svona klukkutima i
einu kvölds og morgna. En á sumum
bæjum tók smalamennskan svo
langan tima, að vekja varð börnin
klukkan fjögur á morgnana(ef þau áttu
að vera komin með ærna heim á
kviaból á tilsettum tima.
— Hvenær var sá ,,tilsetti timi?”
— Hann var klukkan sjö. Það var
nefnilega við það miðað, þarna hjá
okkur, að mjaltakonurnar væru
komnar að öðru verki klukkan niu —
ekki seinna.
En þótt smalamennskurnar væru
viðast hvar ekki ýkjalangar og sjálfar
haustgöngurnar tækjuekkinema hluta
úr einum degi, þá gátu þær þó verið
býsna örðugar. Féð gengur allt i
bröttum fjöllum, sem að visu eru nærri
bæjum. en við hinar sifelldu smala-
mennskur, mannaferðir og hundgá
neðar i hliðunum, vildi bæði geldfé og
hagalömb, styggjast og leita upp i
klettana. og það gat oft verið miklum
erfiðleikum bunið að ná þeim niður
þaðan.
— Varstu ekki lika ungur, þegar þú
byrjaðir á sjómennskunni?
— Jú, ég var sendur i verið daginn
eftir að ég fermdist. Það var nú ekki
verið að spyrja að þvi á þeim árum,
hversu mörg ár maður hefur lifað,
heldur hvaða gagn væri hægt að hafa
af manni. Tveimur árum seinna hætti
svo faðir minn búskap, og þá fór ég á
þilskip, sem kokkur. Það var langhelzt
hægt að nota stráka á minum aldri til
þess. Þannig gekk það i tvö ár, og ég
ætlaði að vera lengur i elda-
mennskunni, en þá vildi skipstjórinn,
að ég breytti til og gerðist háseti. Að
sjálfsögðu hafði ég ekkert á móti þeirri
breytingu.
— Hvernig var aðbúðin á skútunum,
þar sem þú þekktir til?
— Hún var nú vægast sagt hörmuleg
— eða hún þætti það að minnsta kosti
nú. Alltaf voru tveir látnir sofa i hverri
koju, en að visu var reynt að haga þvi
Sunnudagsblað Tímans
Hjónin i Innri-Hjarðardal i Önundarfirði á hádegi ævinnar, Guömundur Gils-
son og Sigríður Hagalinsdóttir.
svo tij, að þeir væru sinn á hvorri vakt,
svo þeir þyrftu ekki að tvimenna i
fletinu samtimis, þvi satt að segja
veitti einum manni ekki af plássinu
öllu. Litlu betri að sinu leyti var viður-
gerningurinn. Menn lifðu nær
eingöngu á fiski, en voru auðvitað að
reyna að breyta ofurlitið til, en ekki þó
með þvi að stokja hann eða gera annað
slikt fineri, heldur til dæmis með þvi
að borða rafabelti einn daginn, skera
sér kinnar, og éta hinn daginn og
annað þvi likt.
— En ekki þekkirðu það þó úr þinum
uppvexti, að hafa beinlinis verið
svangur?
— Nei. Eftir þvi man ég aldrei,
hvorki á sjó eða landi. Það var alltaf
eitthvað að borða. Auðvitað var það
sjórinn, sem þessu bjargaði að mjög
miklu leyti. Það var ekki litil búbót á
meðan hægt var að ná i bæði hákarl og
hval — ja, kannski ekki eins og hver
vildi, en svona allt að þvi. Ég held, að
það hafi verið þessum matarafla að
þakka, hve litið önfirðingar gerðu að
þvi að flytjast til Amerfku á þeim
harðindaárum, þegar þeir búferla-
flutningar voru hvað algengastir.
— Var ekki mikið af erlendum sjó-
mönnum á önundarfirði á uppvaxtar-
árum þinum?
— Jú, það var mikið bæði af Norð-
mönnum og Frökkum. Frakkarnir
komu i tugatali á hverju einasta vori,
og það var skipt mikið við þá. Mörg
519