Morgunblaðið - 28.06.2004, Qupperneq 11

FORSETAKOSNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 28. JÚNÍ 2004 11
ÉG FÓR í þetta til að vinna en
hins vegar segja mér fróðir menn
að það sé mjög gott að fá þetta
fylgi eftir þetta stutta kynningu,“
segir Baldur Ágústsson forseta-
frambjóðandi um úrslit forseta-
kosninganna.
„Ég varð fyrir vonbrigðum að ná
ekki kosningu, ég taldi mig hafa
hluti fram að færa sem hefðu hjálp-
að þjóðinni og nýst, en það gat auð-
vitað aðeins einn einstaklingur unn-
ið þetta.“
Um fjölda auðra atkvæðaseðla
segir hann „leitt að fólk skuli ekki
taka þátt í kosningu því að lýðræð-
ið eigum við öll en því aðeins að við
pössum það og nýtum það“.
Baldur segir athyglisvert að þeg-
ar tillit sé tekið til allra kosn-
ingabærra manna og auðir og
ógildir seðlar og atkvæði greidd
Ástþóri og sér séu dregin frá standi
eftir að einungis þrjátíu prósent
kosningabærra manna hafi greitt
Ólafi atkvæði sitt.
Baldur segist ekki hafa íhugað
hvort hann gefi kost á sér eftir
fjögur ár.
„Mér fannst vera full þörf á að
gefa kost á mér núna og ég hef
ekkert hugsað um hvað ég geri eft-
ir fjögur ár. Mér er hins vegar efst
í huga sérstakt þakklæti til þeirra
sem kusu mig og þeirra sem hjálp-
uðu mér og sýndu mér persónulega
velvild á þessum tíma,“ segir Bald-
ur Ágústsson.
Baldur Ágústsson segist hafa boðið sig fram til embættis forseta Íslands til að vinna
„Varð fyrir von-
brigðum að ná
ekki kosningu“
Morgunblaðið/Þorkell
Baldur Ágústsson ásamt eiginkonu sinni og kosningastjóra á kosningavöku sl. laugardagskvöld.
„ÉG ÓSKA Ólafi Ragnari til hamingju með
kjörið,“ segir Davíð Oddsson forsætisráð-
herra um úrslit forsetakosninganna á laug-
ardaginn. Davíð segir niðurstöður kosning-
anna athyglisverðar og að mati hans hefur
myndast hyldýpisgjá á milli forsetans og
þjóðarinnar.
Kosningaþátttaka hrynur
„Því er ekki að neita að þessar tölur eru
mjög athyglisverðar. Einu sambærilegu töl-
urnar sem við eigum eru kosningarnar 1988
þegar frú Vigdís Finnbogadóttir, sem hafði
setið í forsetaembætti í átta ár eins og Ólaf-
ur Ragnar hefur gert, fékk framboð af sama
toga á móti sér og Ólafur fékk núna,“ segir
Davíð. „Þá fékk hún rúm 94% atkvæða og
var með nálægt 70% atkvæðisbærra manna
á bak við sig. Þá var kosningaþátttakan 73%
en hrynur núna niður í 62%, sem er það
allra minnsta sem menn hafa séð. Fyrir að-
eins ári kusu 88% í alþingiskosningunum.
Ólafur Ragnar er með rétt rúm 40% at-
kvæðisbærra manna á bak við sig á meðan
frú Vigdís var með rétt tæp 70% atkvæð-
isbærra manna á bak við sig við alveg sömu
aðstæður,“ segir Davíð.
Fólk tók upp hjá sjálfu sér
að mæta á kjörstað og skila auðu
„Síðan gerist það að auðir seðlar eru 21%
án þess að nokkur hreyfing sé í gangi, án
þess að nokkur skrifstofa sé að skipuleggja
eða nokkur sé með hvatningu í þá áttina.
Fólkið tekur þetta upp hjá sjálfu sér og
mætir á kjörstað eingöngu til þess að skila
auðu. Þetta hefur aldrei sést áður, auk þess
sem aðrir frambjóðendur fá meira saman-
lagt fylgi en menn áttu von á að þeir myndu
fá. Þetta segir manni að fólk vill hafa for-
seta sem er forseti þjóðarinnar allrar, eins
og 70% tala frú Vigdísar sýndi. Þetta sýnir
jafnframt að atlaga Ólafs Ragnars að
þinginu hefur orðið til þess að hann fær að-
eins 40% atkvæðisbærra manna nú. Þessi
gríðarlegi munur segir alla söguna,“ segir
Davíð. „Þetta hlýtur að
vera áfall fyrir Ólaf en
auðvitað vona ég að hann
taki mið af þessu og hlusti
á þau skilaboð sem hann
er að fá frá fólkinu í land-
inu og vilji vera forseti
allrar þjóðarinnar, ekki
pólitískur forseti hinna
gömlu samherja sinna í
Alþýðubandalaginu og þeirra úr þeim flokki
sem nú eru í Samfylkingunni,“ segir Davíð
Oddsson ennfremur.
Spurður hvort sú ákvörðun forseta að
synja fjölmiðlalögunum staðfestingar hafi að
hans mati ráðið miklu um niðurstöðu kosn-
inganna sagði Davíð: „Þessi atlaga gegn
þinginu, sem er alveg óþekkt hér á landi og
enginn hafði gert ráð fyrir að nokkur forseti
myndi nokkru sinni gera, hlýtur að skýra
þennan mun. Ef það er ekki hún sem skýrir
þennan mun, hvað er það þá? Þetta eru við-
brögðin við því. Fólki þykir vænt um for-
setaembættið og vill ekki láta fara svona
með það,“ segir hann.
Hlýtur að
vera reiðarslag
– Getur forsetinn að þínu mati ekki litið á
úrslitin sem sigur?
„Ef hann gerir það, þá er hann bara að
hugsa sem stjórnmálamaður, sem nægir að
hafa 40% atkvæðisbærra manna á bak við
sig. En ef hann vill vera forseti allrar þjóð-
arinnar, þá hlýtur hann að vera mjög sleg-
inn. Þetta hlýtur að vera reiðarslag fyrir
hann, því það hefur myndast hyldýpisgjá á
milli hans og þjóðarinnar,“ svarar Davíð.
Spurður hvort þessar kosningar muni
setja mark sitt á næsta kjörtímabil forseta
og embætti forseta til lengri tíma litið segir
Davíð: „Ég vona að Ólafur Ragnar geri sitt
til þess að forsetaembættið jafni sig eftir
þetta, því fólkinu í landinu finnst vænt um
þetta embætti og vill ekki að það sé eyði-
lagt.“
Davíð Oddsson forsætisráðherra segir tölur forsetakosninganna mjög athyglisverðar
Hyldýpisgjá milli forseta og þjóðar
ÁSTÞÓR Magnússon forsetaframbjóðandi
segir úrslit kosninganna ekki koma sér
óvart þar eð umræðan í fjölmiðlum hafi
bent til þess að hann yrði „krossfestur“ í
kosningunum.
„Ég er reyndar með fleiri fylgismenn en
Kristur þegar hann var uppi og hann var
krossfestur og hann reis upp aftur þannig
að upprisan verður bara næst – að fjórum
árum liðnum,“ segir Ástþór, sem mun halda
gangandi vefnum www.forsetakosningar.is,
en þar getur fólk sent inn tillögur og
ábendingar við stefnu Ástþórs í frið-
armálum.
Auðir seðlar segja ekki neitt
Ástþór fékk 1,9% fylgi, af atkvæðum
greiddum forsetaefnunum.
Hann segir dræma kjörsókn skýrast af
því að hluta að málefnaleg umræða um for-
setakosningarnar hafi hafist of seint sem
hafi skapað visst áhugaleysi hjá kjósendum.
Ástþór segir það mikil vonbrigði að jafn
margir hafi skilað auðum atkvæðaseðlum og
raun bar vitni.
„Mér finnst það alveg grátlegt að fimmt-
ungur þjóðarinnar skuli hafa gengið með
svo tómt harta á kjörstað, að það hafi ekki
getað lagt friðarmálunum lið. Atkvæði
greitt mér hefði verið miklu öflugri mót-
mæli gegn forsetanum en að skila auðu.
Auðir seðlar segja ekki neitt og mér finnst
það að ganga á kjörstað og skila auðu vera
lítilsvirðing við lýðræði í landinu og lýsa
svolítið því fólki sem gerir þetta.“ Ástþór
segir að grundvöllur lýðræðis hljóti að
byggjast á því að kjósendur komi fram með
sína eigin frambjóðendur, séu þeir ekki
ánægðir með þá sem fyrir eru.
„Það þýðir ekki bara að stinga höfðinu í
sandinn eins og þeir gera með tómum at-
kvæðaseðlum. Mér finnst þetta hættuleg
þróun og hún leysir ekki neitt,“ segir Ást-
þór Magnússon.
Morgunblaðið/Þorkell
Ástþór Magnússon hitti fylgismenn sína á kosningavöku á Gauki á Stöng í fyrrakvöld.
Ástþór Magnússon segir úrslit forsetakosninganna ekki koma á óvart
Málefnaleg umræða hófst of seint
HALLDÓR Ásgrímsson utanríkisráðherra
óskar forseta Íslands til hamingju með kosn-
inguna, en Morgunblaðið
náði sambandi við Halldór
þar sem hann er á leið-
togafundi NATO í Ist-
anbúl. „Það sem vekur at-
hygli allra er lítil þátttaka í
kosningunum, sem mér
finnst vera áhyggjuefni,
ekki bara í þessum kosn-
ingum heldur almennt. Það
hefur verið aðalmerki Ís-
lendinga að taka virkan þátt í kosningum,“
sagði Halldór.
Hlýtur að vekja mikla
athygli hve margir skila auðu
„Í öðru lagi hlýtur það að vekja mikla at-
hygli hve margir skila auðu, og ég tel að nið-
urstaða kosninganna sýni, svo ekki verður
um villst, að það ríkir ekki sá friður um for-
setaembættið sem við höfum vanist frá stofn-
un lýðveldisins og við viljum sjá um þetta
embætti,“ bætti hann við.
„Mér finnst að búið sé að draga forseta-
embættið inn í pólitísk dægurmál. Það var
alltaf hugmyndin að forsetaembættið stæði
utan við það og það er forsenda þess að það
geti ríkt friður um það, og ég hef áhyggjur af
því,“ sagði Halldór að lokum.
Halldór Ásgrímsson segir
litla þátttöku vekja athygli
Embættið dreg-
ið inn í pólitísk
dægurmál