Íslendingaþættir Tímans - 11.08.1971, Síða 15

MINNING

f
Ferdinand Kristjánsson
í Spónsgeröi
Minningar liðins tíma og mynd-
ir frá horfnum árum eru efst í
huga, þegar andlátsfregnin berst
um vini og samferðarmenn. Enda
þótt tíminn snúi aldrei aftur og
árin séu óafturkræf, breytist hug-
urinn við fróttina, einnig í fjar-
lægð landsins, sem firrt hefur sam
veru og hina nákomnari rænt vin-
áttunnar. Minningin tekur til hins
kyrrláta, sem verpist ekki framar
í lifandi verunni, og blær hins
hæga og hlýja umlykur myndina.
En þegar staldrað er við, líka
auðfundið, að hluti af manninum
sjálfum, sem ígrundar aðfall dauð
ans, hefur tekið breytingu.
Bernskumótið er bundið umhverf-
inu. Hið næsta samfélag hefur
hrært það til þeirrar gerðar, sem
búið er að alla ævi, hvert sem
leiðin liggur. Og því er það endur
skin gömlu áranna í ljósi einstakra
manna, sem lýsir hina ýmsu þætti
í kyrrstæðri birtu þeirrar vitund-
ar, að enn er góðvinur genginn
hjá vegi þessarar aldar. Ferð hans
öll, og áhrif persónu hans hvergi
fundin framar í nýrri veru nýrra
daga, en svo vel í minningunni og
þeirr sýn til baka, sem liér er
er harla góð.
Ferdinand Kristjánsson bóndi í
Spónsgerði í Möðruvallasókn lézt
á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akur-
eyri hinn 18. apríl s.l., 79 ára að
aldri, en síðustu árin lifði hann
við mikil veikindi, og þunga kvöl
loka-misserin. — Hann hafði mælt
svo fyrir, að eftir sig yrði engin
ræða gerð, enda væri þar lítið að
segja. Svo hógvært var hjarta
þessa hreinlynda og góða drengs.
Hann leið aldrei önn fyrir hégóma
samfélagsins. Hið félagslega mat
hans vár yfirvegað til jákvæðrar
hlédrægni í greindri tengslum við
dagleg störf heimá fyrir. Og hann
tók urtdir við hið fomkveðna:
„Hollt es heima hvat“.
Þegar ég hugsaði heim á fornar
slóðir á útfarardegi hans, hinn 24.
apríl, komu skýrast fram í liugann
myndir hins hógværa og hljóðláta
í landinu. Og í fjarlægðinni mátti
greina heiðríkju yfir þeirri fylgd,
sem gekk að moldunum suður í
garð til að veita hinztu þjónust-
una við sáning hins dauðlega. En
sérstæð og eftirbreytniverð jarð-
nesk ævi var öll. Og víst var þar
ekki lítið í efni, því að sagan er
fjölbrigðarík með hverjum einum
og þeim nákomnustu, þótt heimur
inn þekki hana ekki og reki ekki
sporin. Hér var aldrei sózt eftir
hinum s.n. mannvirðingum. Upp-
talning stjórna og nefnda er lield-
ur ekki einhlít, því að hún segir
endranær aðeins hálfa sögu, en
sleppir þætti átaka og bræðra-
hnekkis, sem hún byggir þó oftast
á. Bn vitundin um hinn sannferð-
uga og réttláta er efni til fegurri
sögu og göfugra fordæmis. Hug-
leiðing þeirra eðlisþátta er heill-
andi ræðuefni — og því meir, sem
manninum sjálfum var lítillátari
hugurinn. Hér er þó ekki vett-
vangur slíkrar kveðju. En tilgang-
urinn sá, að geta góðs vinar og
þakka sviphrein kynni og friðsælt
nágrenni.
Ferdinand fæddist á Meyjarhóli
á Svalbarðsströnd 10. febrúar
1892. Móðir hans var Friðrika Guð
mundsdóttir Guðmundssonar,
bónda á Ljótsstöðum Sigurðssonar
bónda á Hróastöðum Árnasonar og
Helgu Eirí'ksdóttur Oddssonar, en
sá Oddur var Oddsson og bjó á
Steinkirkju. Faðir Ferdinands,
Kristján Guðmundsson, var seinni
maður Friðriku, og áttust þau 2.
október 1886. Guðmundur bjó á
GrýtU i Höfðahverfi Jóhannsson,
bóndá í Grenivík Árnasonar, en
móðlf Guðmundar var Anna Ás-
mundsóótlir, bónda á Gautsstöð-
um á Svalbarðsströnd Pálssonar.
Fyrri maður Friðriku var Tryggvi
Kristjánsson frá Veigastöðum, en
son þeirra, Kiistján Gúðni, sem
síðast bjó í Viðarholti í Glerár-
hverfi.
Friðrika og Kristján bjuggu á
Meyjarhóli og voru börn þeirra
þrjú: Bernólína, Tryggvi og Ferd-
inand. 1903 deyr Kristján og bjó
Friðrika áfram með börnum sín-
um á Meyjarlióli til 1910. Þá gift-
ist Trygft'i og tók við búinu, en
Friðrika og Ferdinand fara að
Sigluvík til Bernólínu, sem þá var
gift þar. Mörg næstu árin var
Ferdinand sjómaður, m.a. mat-
sveinn og fórst það vel úr hendi.
En hinn 29. maí 1925 gekk hann
að eiga Jennýju Ásgeirsdóttur á
Gautsstöðum, Stefánssonar, og
hófu þau það vor búskap á hluta
jarðarinnar í sambýli við foreldra
Jennýjar.
Þar fæddust báðar dætur þeirra
hjóna, Ásta, nú húsfreyja í Spóns-
gerði og Hrefna, húsmóðir á Ak-
ureyri.
Ferdinand var hljómlistarunn-
andi og hafði næmt eyra, sem
kallað er. Lék liann vel á orgel
og stýrði kirkjusöng á Svalbarði
um allmörg ár með prýði og hélt
við sönglífi í sveit sinni. Sjálfur
söng hann bassa, en rödd hans
var sjaldgæflega djúp og sterk. Á
Svalbaðrsströnd var hann og virk-
ur ungmennafélagi, lék á harmón-
iku á samkomum og færði upp
sjónleiki. Þótti hann komast vel
frá þessu öllu, enda bæði listrænn
og vandvirkur að eðlisfari.
Fyrir mörgum árum áttum við
faðir minn leið um Svalbai;ns-
strönd með síra Sveinbirni Högfta-
syni, hinum kunna kirkjuhofð-
ingja og alþingismanni. Hann þjón
aði Svalbarðssókn 1926—1927.
Minntist liann margs frá þó)m
tíma og spurði sérstaklega Úm
Ferdinand og Jennýjii, sem þární
vissi að flutzt hofðii í Möðruýallá-
sókn. Fátækt váí mikil á þeim ár-,
Framhald á bls. 2ðJ
«!
ÍSLENDINGAÞÆTTIR