Íslendingaþættir Tímans - 23.03.1972, Blaðsíða 22

Attræður:
Pétur Lárusson
Heiðurskempan, Pétur Lárusson,
tók upp á þvi nú á dögunum, að vippa
sér snarlega og öllum að óvörum yfir á
niunda tug æfiára sinna, en hann fædd-
ist 23. marz 1892 i Skarði i Skarð-
shreppi, Skagafirði. Foreldrar hans
voru hjónin Sigriður Björg Sveinsdótt-
ir og Lárus Stefánsson, er þar bjuggu
lengi, eignuðust stóran hóp barna og
ræktu skyldur sinar við sveit og hérað
með rausn og sóma.
Um þeirra daga var oft gestkvæmt i
Skarði, að sögn kunnugra, enda lá
jörðin um þjóðbraut þvera, þvi að við
Skarðstúnið mættust vegir utan af
Skaga, vestan úr Húnaþingi og vitt og
breitt úr Skagafirði. Jafnhliða bú-
skapnum stundaði Lárus þvi margvis-
lega fyrirgreiðslu við ferðamenn.
Sjálfur var hann mikill ferðagarpur,
gjörkunnugur ýmsum torförnum
fjallaleiðum og þvi oft fenginn til
fylgdar ferðamannahópum, embættis-
mönnum á yfirreiðum héraðið og öðr-
um einstaklingum. Var hann þvi lang-
timum frá heimili sinu, og mæddi þá
búskapurinn á herðum húsfreyjunnar
vikur með börn sin, og bjuggu þar til
æviloka. Stundaði Sigurður þar ýmsa
vinnu, og m.a. annaðist hann veitinga-
rekstur i Artúni um fimm ára skeið.
Er Sigriður var 10 ára, fór hún til
móðurbróður sins, Sigurðar Sigurðs-
sonar hreppstjóra aö Litlu-Gröf i
Borgarhreppi, og þaðan fermdist hún.
Eftir ferminguna fór hún aftur til for-
eldra sinna og dvaldist hjá þeim að
miklu leyti næstu árin, en fór þó oft i
kaupavinnu á sumrin, og var þá á
ýmsum stöðum. M.a. var hún hjá
Torfa i ölafsdal, Stefáni i Möðrudal,
Guðlaugi sýslumanni á Kirkjubæjar-
klaustri og á Hvanneyri, þegar verið
var að byggja búnaöarskólann þar.
Eitt sumar var hún ráðskona i Fitja-
koti hjá Jóni og Svövu Valfells.
Arið 1913 fór Sigriður til Winnipeg i
boði frænda sins, Jóns Sigurðssonar
frá Litlu-Gröf, sem var fluttur þangað,
og dvaldist hún þar öll fyrri striðsárin
og vann aðallega við saumaskap. Það-
an fór hún til New York um haustið.
Er hún hafði verið þar i nokkra
mánuði, missti Geir bróðir hennar
konu sina frá þrem ungum sonum, og
sneri Sigriður þá heim aftur og tók að
sér heimili bróður sins. Annaöist hún
i
einkum þó meðan börnin voru ung.
Stóð hún vel i stöðu sinni, jafnt innan
húss sem utan, að lengi mun til vitnað
um dugnað hennar meöal kunnugra.
A þessu fjölmenna heimili, og i glöð-
um systkinahópi, ólst Pétur upp við al-
geng sveitastörf, en þegar vinnuþrekið
það i 18 ár, en datt i hug að breyta til og
keypti sér litið hús og lóð i Kópavogi.
Þar byggði hún sér nýtt hús, en gerði
hitt húsið að hænsnahúsi og stundaði
siðan hænsnarækt um margra ára
skeið.
Sigriður fór ekki, frekar en aðrir
frumbyggjar Kópavogs, varhluta af
erfiðleikum þeim sem þeir áttu við að
striða fyrstu árin, en hún mætti þeim
jafnan af dugnaöi og festu. Vel mætti
heimfæra á hana visuna alkunnu:
„Löngum var ég læknir minn.”
Lengst af hefur Sigriður búið ein i
litla húsinu sinu og séð um sig sjálf að
öllu leyti. En sú er breyting að verða á
högum hennar, að sonardóttir Geirs
bróður hennar er, ásamt manni sinum,
nýflutt i nýtt hús, sem þau hafa byggt
alveg við hús Sigriðar, og stendur nú
til að hún flytji i nýja húsið og dveljist
þar hjá ungu hjónunum.
Að lokum vil ég þakka Sigriði in-
nilega fyrir meira en þrjátiu ára vin-
áttu, fyrst við foreldra mina og mig,
siðar við mann minn og börn. Við ósk-
um henni hjartanlega til hamingju
með daginn og óskum henni farsældar
á ókomnum ævidögum.
J.B.
óx, stundaði hann einnig alla þá lausa-
vinnu, er til féll á Sauðárkróki, sem er
i næsta nágrenni við Skarð. Jafnframt
var sjósókn nokkur hjá þeim Skarðs-
bræðrum, til mikilla búdrýginda fyrir
hið mannmarga heimili.
Um þritugsaldurinn gerast þáttaskil
i lifi Péturs. Hann kynntist þá Kristinu
Danivalsdóttur, ungri og vel gefinni
heimasætu i Litla-Vatnsskarði i Húna-
vatnssýslu. Kynnin leiddu til hjúskap-
ar 1926, og sama ár hófu ungu hjónin
búskap á Ingveldarstöðum á Reykja-
strönd i Skagafirði. Þar eignuðust þau
sitt fyrsta barn, Hilmar, sem nú er
skrifstofumaður, búsettur i Keflavik.
Hann er kvæntur Asdisi Jónsdóttur, og
eiga þau 2 syni.
Skömmu seinna fluttust þau Pétur
og Kristin að Steini i sömu sveit og þar
fæddust 4 börn þeirra: Jóhann
Danival, skipstj. i Keflavik. Kona hans
er Ingibjörg Eliasdóttir, eiga þau 6
börn; Lárus Kristján , deildarstj. við
tollgæzluna á Keflavikurflugvelli ,
kvæntur Sigríöi Kristinsdóttur, á 5
börn; Páll, tæknifræðingur, kvæntur
Hallveigu Njarðvik og búsettur i
Reykjavik. Yngst barnanna er svo
Unnur Berglind læknir, sem er gift
Snorra Þorgeirssyni lækni. Dveljast
þau nú i Bandarikjunum, bæði við
framhaldsnám, og eiga eina dóttur
barna.
Arið 1946 fluttust þau Pétur og
Kristin til Keflavikur, byggðu sér þá
ibúðarhús að Sólvallagötu 32, þar sem
þau siðan hafa búið með rausn og
myndarskap. Pétur er friður sýnum og
hinn vörpulegasti maður, hvar sem á
hann er litið. Hann er bæði verkhygg-
inn og verklaginn, en með hliðsjón af
þeim eðliskostum, kæmi manni ekki á
óvart, þótt hann i æsku hefði alið með
sér löngun til að læra smiðar. Kemur
mér þetta oft i hug, þegar ég virði fyrir
mér handbragð hans við hin hvers-
dagslegu störf, t.d . við ýmiskonar lag-
færingará tækjumog munum skólans.
Þegar hann var nýfluttur hingað á
mölina, bauðst honum fljótlega vinna
við dráttarbraut Keflavikur og tók
hann fúslega þvi boði. Þar fengu hæfi-
leikar hans útrás við hvers konar
smiðar og aðdyttingar á biluðum bát-
um sem þar voru teknir til viðgerðar.
Þessum störfum sinnti Pétur af natni
og dugnaði um nokkurt árabil, eða þar
til hann gerðist húsvörður við gagn-
22
islendingaþættir