Íslendingaþættir Tímans - 21.09.1972, Page 14

lézt. Foreldrar hennar voru Ingibjörg
Dósóþeusdóttir i Görðum, Aðalvik,
Hermannssonar, og þýzkur maður:
Karl Krautwurst vélfræðingur frá
BerlinJ Hanna ólst aö mestu upp
austanfjalls hjá fóstru sinni Kristinu
Þorláksdóttur, mikilli gæðakonu, en
var einnig samvistum við móður sina,
einkum eftir að til Reykjavikur kom,
meðan hún var i skóla.
Hanna lauk prófi frá Kennaraskóla
Islands vorið 1931, en það er einmitt á
námsárum hennar þar, sem kynni
okkar hófust, þvi báða mina vetur i
Samvinnuskólanum var ég til húsa hjá
móður hennar að Lindargötu 38 hér i
borg: einn og i fæði fyrri veturinn, en
við kona min bæði seinni veturinn i
mjörg nánu sambýli. Þá hittumst við
Hanna daglega, og ég var einn þeirra,
sem þá nutu geislandi lifsfjörs hennar
hressandi viðmóts, að ógleymdum öll-
um „söngtimunum” hjá henni, þegar
orgelið var knúið þróttmiklum tilþrif-
um og hver ,,söng með sinu nefi” af
hjartans lystisemd. Þá ,,var oft i Koti
kátt”! Frá þessum æskusamskiptum
rofnaði samband okkar aldrei, þótt
löngum væri ,,vik á milli vina”. Og nú
eftirá þykir mér vænt um að hafa átt
þess kost að komaalloftitilHönnu meö-
an hún lá banaleguna, og siðast kvöld-
ið áður en hún dó. Og það var i eina
skiptið, sem hún var ekki fær um að
tala við mig. I öll hin einkenndist tal
hennar af meðfæddum lifsþrótti og
jafnvel gáska — löngu eftir að hún
vissi fullvel að hverju dró, enda spann-
st það ósjaldan inn i umræður okkar
vegna verkefna, sem við höfðum á
prjónunum. Slikur var kjarkur henn-
ar. Æðruorö mælti hún aldrei, en vann
að áhugamálum sinum alla stund eftir
þvi sem kraftarnir frekast leyfðu.
Minnist ég þess nú m.a. að einhverju
sinni, þegar ég lét i ljós aðdáun á
dugnaði hennar, tók hún frammi fyrir
mér og sagði af sinni alkunnu spozku
og með fjörlegu augnatilliti: „Já, þú
meinar, að ég sýni dugnaö i að deyja! ”
Það geröiHanna vissulega.rétt eins og
hún hafði verið hetja i lifinu.
Eftir að Hanna lauk kennaraprófi
vann hún löngum að fræðslustörfum:
fyrstu þrjá veturna i móðurættbyggð
sinni á Hesteyri i Sléttuhreppi, (og
kom þá m.a. upp i henni útilegu- og
baráttuhugurinn, sem hún naut þarna
i vetrarriki ,,á hjara veraldar”!) Tvo
vetur var hún við smábarnakennslu i
Reykjavik, en siðan um ellefu ára
skeiðfastur kennari við Miðbæjarskól-
ann, þar sem söngur var aðalkennslu-
grein hennar. Einnig stundaði Hanna
margþætta kennslu fyrir austan, eftir
að hún kom i Holt, og var m.a. um
tima skólastjóri viö Seljalandsskól-
ann. Svo varð hún aftur kennari hér i
Reykjavik siöustu árin, eftir að hún
varð ekkja.
Ég ætla að öll kennslustörf Hönnu
hafi einkennzt af fjöri, dugnaði og
samvizkusemi. Kennslan var henni
áhuga- og hugsjónamál svo sem æski-
legast er, ef fullt gagn á að verða að,
en viða skortir á. Einkum var hún vin-
sæl sem söngkennari, og sem slikrar
mun margur minnast hennar með
hlýjum þakkarhug.
Tvö sumur stundaði Hanna nám og
störf við barnagarða i Danmörku.
Sýnir það m.a. uppeldisáhuga hennar.
En viöar kom þessi óvenju lifandi
manneskja við sögu. Eftir að hún flutt-
ist austur undir Eyjafjöll, stóð hún
framarlega i margþættum félagsmál-
um, ekki sizt á sviði safnaðar- og söng-
mála: var löngum organisti og söng-
stjóri við kirkjur manns sins, og auk
þess formaður Kirkjukórasambands
Suðurlands um margra ára skeið. Þá
átti hún og sæti i stjórn Prestsekkna-
sjóðs tslands, o.fl. mætti til tina.
Það fer vart á milli mála, hver voru
helztu persónueinkenni Hönnu Karls-
dóttur. Eitt var óvenjulegur lifskraft-
ur samfara hreinu harðfylgi, þegar
um áhugamál var að ræða. Hún hefði
þess vegna getað stjórnað heilli her-
deild með myndugleik. Hún var aldrei
veil né hálf i neinu, heldur gekk heils-
hugar og af eldmóði að öllu þvi, sem
hún á annað borð sinnti. Náskylt þess-
um skapgerðareinkennum hennar
voru hreinskilnin — ósjaldan óþægileg
i bráð — nákvæmnin og glaöværöin.
Vettlingatök voru henni sjálfri ekki
töm, og hún átti bágt með að liöa öðr-
um þau. Engan var jafngaman aö rif-
ast ærlega við, enda elduðum við
gjarna saman grátt silfur, ef þvi var
að skipta, en oft endaði slik senna með
striðnisglettni i gáskafullum svip
hennar og jafnvel dillandi hlátri, sem
var henni svo tamur. En þótt Hanna
væri að eðlisfari svo opinská,sem ég
hefi látið liggja aö, var lund hennar
samt einlæg og bljúg, þegar inn úr
skelinni kom. Ekkert aumt mátti hún
sjá án þess að koma til hjálpar, og
stórgjöfull höfðingi var hún, þegar svo
bar undir — raunar langt um efni
fram.
Hanna Karlsdóttir var tvigift. Fyrri
mann sinn, Stein Ásbjörnsson stýri-
mann frá Ólafsvik gekk hún að eiga 24.
nóv. 1935, en missti hann eftir ör-
skamma sambúð, þvi hann drukknaði
ásamt heilli skipshöfn 9. sept. árið eft-
ir. Minnumst við hjón ýmist komu
hans eins eða þeirra beggja á Siglu-
firði þetta eina sumar, sem þau áttu
saman, og þó aðeins stopular stundir.
Seinni maður Hönnu var, svo sem
alkunna er, séra Sigurður Einarsson
skáld i Holti; einn rismesti og um-
deildasti embættismaður landsins fyr-
ir og um miðbik aldarinnar. Þau
gengu i hjónaband 21. sept. 1944 og
eignuðust einn son: Stein Hermann,
langferðabifreiðastjóra i Reykjavik,
kvæntan Mariu Ingibjörgu Guðbjörns-
dóttur frá Selfossi, og eiga þau einn
dreng 6 ára, Sigurð Einar.
Þau Hanna og séra Sigurður komu
oft á heimili okkar hjóna, bæði á Siglu-
firði og hér i Reykjavik, og ósjaldan
brugðum við okkur austur i Holt, þar
sem yngri sonur okkar og móðir min
ásamt beztu vinkonu sinni; Vigdisi,
móðursystur Hönnu, áttu langdvalir.
Er nú margs að minnast frá þessum
samverustundum, ekki sizt frá As-
vallagötunni, þegar þau prestshjónin
komu i heimsókn. Leið þá margt
kvöldið i aftansólarskini Vesturbæjar-
ins við freyðandi mælsku og viðfeðma
þekkingu séra Siguröar, en gneistandi
athugasemdir og tilsvör Hönnu. Þá get
ég ekki gleymt leiðangrinum mikla
sumarið 1965 á vegum Atthagafélags
Sléttuhrepps til Aðalvikur, einkum
messugerðinni einstæðu i Staðar-
kirkju, þar sem séra Sigurður flutti
ógleymanlega stólræðu, en Hanna var
organistinn og söngstjórinn. Þaö var
ógleymanleg stemmning yfir þessari
guðsþjónustu, og aldrei mun hafa ver-
ið jafnmikið fjölmenni samankomið
við Staðarkirkju i Aðalvik og þennan
sólfagra sunnudag. Aðdragandinn all-
ur og þátttaka margra gömlu sóknar-
barnanna, þ.m.t. forsöngvara og
hringjara — gerðu lika sitt til þess að
auka á eftirminnileik þessarar stund-
ar og hrifningunni yfir frábærri
14
islendingaþættir