Íslendingaþættir Tímans - 18.05.1974, Blaðsíða 1

ÍSLENDINGAÞATTIR
Laugardagur 18. mai 1974.12. tbl. 7. árg. nr. 163. TIMANS
Dr. Róbert A. Ottóson
Þegar mikilmenni hverfa af sjónar-
sviðinu, myndast tóm hjá fjöldanum.
Leiðtoginn er fallinn og fólkið stendur
eftir sem tvístruð og ráðvillt hjörð. En
andinn er eilifur og i hans nafni er
reynt að reisa merkið við að nýju.
Með dr. Róbert er fallinn i valinn
einn mikilhæfasti einstaklingur
þessarar þjóðar. Maður sem á frábær-
an hátt sameinaði vald á list og
visindum. Til sliks þarf ekki aðeins at-
gjörvi og gáfur, heldur einnig við-
kvæmar tilfinningar og gott hjartalag.
Allir þeir mörgu, sem hafa unnið með
honum, lotið stjórn hans i tónlistinni
eða verið nemendur hans á annan hátt,
bera þess vitni.
Það var mikill viðburður að syngja
hjá dr. Róbert. Vegna næmi hans og
skarpleika var alltaf eins og kórfélag-
ar stæðu einir frammi fyrir honum,
þótt til dæmis i Filharmoniunni væru
reyndar hálft annað hundrað manns.
Valdið á verkefninu var lika algjört,
þótt oftast væri það skærustu eðal-
steinar tónbókmenntanna og erfitt eft-
ir þvi.
Mannúð dr. Róberts kom fram i þvi,
hversu mjög hann vildi, að fólki liði
virkilega vel undir hans stjórn. Þannig
leysti hann aldrei vandamál með
þvingandi endurtekningaraðgerðum
og tilheyrandi vanmáttakennd og
leiða einhvers litilsiglds byrjandi á
hálli braut sönglistarinnar. Á slikum
timum vatt hann oft upp segl lét, alla
standa uppog syngja fullum hálsi hinn
erfiða kafla i gegn til miklu meira
hjálpræðis þeim vankunnandi, heldur
en löng ræðuhöld eða flóknar útlisting-
ar gátu megnað. Á þennan hátt fékk
hann lika miklu betri hljóm i kórinn,
þvi enginn þvingaður maður getur
sungið vel, hversu náið sem hann
annars kann sina rödd. Þannig leiddi
dr. Róbert fólk til betri vegar af um-
hyggju og vináttu i sönnum anda
þeirra eilifu meistaraverka, sem voru
höfuðviðfangsefni hans siðustu árin.
Ég votta konu hans, Guðriði
Magnúsdóttur, syni, Grétari Ottó, og
öðrum i fjölskyldunni mina dýpstu
samúð. Þeirra missir er mestur, en
gjörvöll islenska þjóðin hefur mikið
misst.
Guðlaugur Tryggvi Karlsson
t
Þessi siðbúna kveðja kemur raunar
allt of snemma, þvi sá raunveruleiki,
sem maður lifir i, neitar enn að viður-
kenna og skilja, að dr. Róbert A.
Ottósson sé látinn.
Þessum fáu orðum er ekki ætlað það
hlutverk að skýra frá starfsferli dr.
Róberts hérlendis og erlendis. Það
hafa aðrir þegar gert, sem færari eru
til slikra hluta. Dr. Róbert var slikur
atorkumaður á tónlistar- og visinda-
sviðinu, að seint verða talin og metin
stórvirkin, sem hann réðst i og skildi
ævinlega eftir sig fullunnin.
Sem ungur maður kom hann til ts-
lands og hófst þegar handa að styðja
og byggja upp tónlistarlif, sem enn var
frekar veikburða. Honum verður
aldrei þakkað nógsamlega fyrir það
starf, er hann vann sem Kór- og hljóm-
sveitarstjóri, kennari, söngmálastjóri
Þjóðkirkjunnar og siðast en ekki sizt
sem visindamaður. A sviði miðalda
kirkjutónlistar er hann þekktur vis-
indamaður erlendis, sem titt er vitnað
i af þeim, er um þau mál skrifa.
Þótt hér sé ekki ætlunin að dvelja viö
músikölsk stórvirki dr. Róberts, get ég
ekki látið hjá liða, að minnast á þann
fjölda af fegurstu perlum tónbók-
menntanna, sem hann frumflutti hér á
landi með óskabarni sinu, Fil-
harmóniukórnum og Sinfóniuhljóm-
sveit Islands. Flutningur þessara stór-
verka er öllum þátttakendum og
áheyrendum ógleymanlegur, enda
músikölsk gæði og túlkun meistarans
ævinlega i hámarki og hefði sómt sér
hvar sem er á alþjóðlegum tónlistar-
vettvangi.
Það er erfitt að skilgreina þá mann-
legu og músikölsku þætti i dr. Róbert
sem ollu þvi, að flutningur tónverka
undirhans stjórn var ævinlega áhrifa-
mikill, innblásinn eldmóði og ef svo
mætti segja, trúarlegur i eðli sinu. Ef
til vill kom hér tvennt til: Músikölsk
nákvæmni og heiðarleiki, sem hélzt i
hendur við þjónandi afstöðu til listar-
innar. Þótt dr. Róbert væri skapmikill
maður og gerði háar og harðar kröfur
til listtúlkenda, þá var hann fyrst og
fremst hógvær og hæverskur þjónn
listarinnar. Hans efsta takmark og
æðsta markmið var, að gera hlutina
.t