Íslendingaþættir Tímans - 14.02.1976, Blaðsíða 8

100 ára minning
Sólborg
Matthíasdóttir
frá Svalvogum
Sólborg Matthiasdóttir var fædd að
Haukabergi, Barðaströnd. Hún var
dóttir Ingibjargar Sakaríasdóttur og
Matthiasar Péturssonar. Þau voru þá
heitbundin og voru vinnuhjú að
Haukabergi.
Þau áttu 2 dætur en önnur dó rétt
eftir fæðingu og var skirð skemmri-
skirn og var nefnd Petrina.
Um það leyti slitnaði upp úr sam-
vistum þeirra Ingibjargar og Matt-
hiasar og var þá Ingibjörg ein með
Sólborgu litlu i fanginu.
En fyrir unga stúlku með barn i
fanginu á átjándu öldinni var lifið eng-
inn leikur.
Ingibjörg lét Sólborgu aldrei frá sér,
hún gerðist vinnukona á ýmsum
stöðum.
Frá Barðaströnd mun hún hafa flutt
árið 1879 sem vinnukona að Fremri
Hvestu I Arnarfirði tilKristjáns Ólafs-
sonar Thorlacfus.
Tveim árum siðar fluttu þær mæðg-
ur að Staðarhóli i Selárdal i sömu
sveit, til séra Benedikts Þórðarsonar
sem þá var hættur prestsskap og
maddömu Ingveldar.
Arið 1882 flytja þær að Lokinhömr-
um Auðkúluhreppi, Arnarfirði til
þeirra sæmdarhjóna Guðrúnar og
Gisla Oddsonar, þá mun Sólborg hafa
verið 7 ára gömul og námstimi hennar
að byrja.
Ingibjörg var trúhneigð kona og
dygg i störfum sínum og vann sér vin-
sældir hjá húsbændum og öðrum
vinnuhjúum svo allir vildu styðja hana
i að segja Sólborgu litlu til að læra að
lesa, en hún var bókhneigð og vel
greind, gekk vel að læra svo allir höfðu
gaman af að segja henni til en hún
mun hafa launað fólkinu með þvi að
lesa fyrir það sögur þegar hún
stækkaði og var oröin læs.
í Lokinhömrum var fjölmennt og
8
stórt heimili eða kringum 30 manns
allan ársins hring.
Þar var útgerð á sumrin frameftir
hausti og stórt fjárbú og þar af leið-
andi mikil tóvinna. Ingibjörg móðir
Sólborgar var i eldhúsinu og eins og
nærri má geta hefur verið þar mikið að
gera og þurft að fara snemma á fætur
og seint i rúmið.
1 Lokinhömrum undu þær vel hag
sinum og þaðan var Sólborg fermd i
Alftamýrarkirkju.
Eftir 10 ára dvöl á heimili Gisla
Oddsonar i Lokinhömrum flytja þær til
Dýrafjaröar að Neðsta Hvammi i
Þingeyrarhreppi, Ingibjörg til Steins
Kristjánssonar en Sólborg til Gisla
Björnssonar og Sveinbjargar
Kristjánsdóttur konu hans.
t Hvammi náði Sölborg i sinn lifs-
förunaut Þorvald Jón Kristjánsson frá
Efri Miðhvammi.
Þegar Sólborg var 20 ára voru þau
bæði i Meðaldal i Dýrafirði og þar voru
þau gefin saman i hjónaband 30.
nóvember 1895.
Siðan flytja þau að Hvammi og
byrjuðu þar búskap, en árið 1905 flytja
þau að Svalvogum sem er yzti bær i
Þingeyarhreppi i Dýrafirði.
Þar munum við Sólborgu glæsilega
og röska við sin margvisl. störf, þar
gekk hún að öllum störfum. Við sjáum
hana i anda ganga frá orfinu að
mjöltunum, koma úr smalamennsku
að matseldun, þá setti hún bátinn með
bónda sinum og dró hrognkelsanetin.
A sunnudögum létu þau hjón sækja
vermenn i verbúðir og Sólborg las hús-
lestur á hverri helgi og alltaf voru
passiusálmarnir sungnir og iesin hug-
vekja alla föstuna frá þvi ég man eftir
mér.
Frá Meðaldal átti Sólborg margar
góðar minningar, þar eignuðust þau
sitt fyrsta barn og þar lærði hún að
sauma karlmannaföt og margt fleira
hjá Helgu Bergsdóttur húsfreyju i
Meðaldal.
Þegar þau fluttu að Svalvogum,
Þorvaldur og Sólborg fylgdi Ingibjörg
móðir hennar henni eftir og var hún
dóttur sinni mikil stoð þegar börnum
fjölgaði og eins og var i þá daga, að
allur fatnaður var unninn heima bæði
ytri og innri föt og allir skór gerðir
heima lika.
Þá kom sér vel vefnaðar kunnátta
Þorvaldar fyrir utan að vefa voðir i föt
var salónsofin ábreiða á hverju rúmi.
Þegar Ingibjörg varð þess vis, að
þau flyttu að Svalvogum, dóttir hennar
og tengdasonur, og hún vissi að jörðin
væriafskekktogerfið þá varðhenni að
orði gamla máltækið,” fáir lofa einbýli
sem vert er”.
Ingibjörg var hjá þeim þar til hún
lézt 1934, þá 82 ára gömul.
Sólborg var fædd á jóladag 25/12
1875 og andaðist á afmælisdaginn sinn
25/12 1957 þá 82 ára gömul.
Þau hjön Sólborg og Þorvaldur
enduðu bæði ævi sina hjá dóttur sinni
og tengdasyni Huld og Helga
Brynjólfssyni að Þingeyri Dýrafirði.
Sólborg var vel greind og góð kona.
Hugur hennar var ávallt opinn fyrir
jákvæðum áhrifum og móttækilegur
fyrir hinu góða. Hún vildi öllum gott
gera og frá þeirra bæjardyrum held ég
enginn hafi fariö bónleiður, þó oft væri
af litlu að taka, en þau voru bæði sam-
hent i gestrisni og greiðasemi og áltu
þvi láni að fagna að geta alltaf veitt en
þurfa aldrei að þiggja.
íslendingaþættir