Íslendingaþættir Tímans - 06.03.1976, Blaðsíða 1

Íslendingaþættir Tímans - 06.03.1976, Blaðsíða 1
ÍSLEIMDINGAÞÆTTIR Laugardagur 6. marz 1976—9. tbl. 9. árg. No. 243 TIMANS Kristján Ólason frá Húsavík Fæddur 27. júlí 1894 Dáinn 24. okt. 1975 I. Kristján ölason hið landskunna, þingeyska visnaskáld andaðist á Landspitalanum i Reykjavik 24. okt. sl., eftir langvinna vanheilsu i heima- húsum og að lokum harðleikið dauða- strið i sjúkrahúsinu. Kristján var margvislega gáfaður maður. Þjóðkunnastur varð hann fyrir kveðskap sinn. Ferhendan var það form, sem honum var tamast. Hag- mælska hans var mikil, eins og fram komi rimleikninni. En hann var miklu meira en hagyrðingur og rimlistar- maður. Hann var skáld i þess orðs réttu merkingu. Allt, sem hann orti var með einkennum þeirrar „rýni”, sem Edda telur höfuðeinkenni skáld- skapar. Vandvirkni hans var frábær á sviði skáldskaparins. Hann svarf og slipaði Ijóðmál sitt, svo að það varð oftast feyrulaust. Hann var réttnefndur gull- smiður tungutaksins. Kristján hugtók jafnan og orðbatt áhrifalif yrkisefnisins. Lét tón þess og þögli, birtu og dimmu koma til skila. Hann var mikill náttúruunnandi. Það, sem mörgum er dautt við fjall og fjörð, I bær og byggð, var i augum hans lifi gætt. Mér finnst, að sjálft ..landið vort kalda með litskrúðug fjöllin” hljóti að sakna glöggskyggnra skáldaugna hans — eða megi a.m.k. gera það. II. Kristján Ólason var fæddur 27. júli '894 að Kilakoti i Kelduhverfi i Norð- Ur-Þingeyjarsýslu. Foreldrar hans voru hjónin: Hólmfriður Þórarinsdótt- ir, bónda á Grásiðu i sömu sveit, og Óli Jón smiður og bóndi, Kristjánsson bónda á Vikingavatni i Kelduherfi Arnasonar. Kristján átti ættir beggja foreldra sinna að rekja til Sveins Guðmunds- sonar hreppstjóra á Hallbjarnarstöð- um á Tjörnesi og konu hans Margrétar Jónsd. frá Breiðumýri i Reykjadal. Frá Sveini er mikið fjölmenni komið, — og i þeirri fylkingu margt fólk góðra hæfileika. Kristján Ólason var fjórði ættliður frá Sveini á Hallbjarnarstöðum i báð- ar ættir. Kristján Fjallaskáld var dótturson- ur Sveins. Rithöfundurinn heimsfrægi Jón Sveinsson ( Noniii) var þriðji mað- ur frá Sveini. Þórarinn Sveinsson skáldbóndi i Kilakoti var fjórði liður i niðjaröðinni, og Sveinn listmálari er þá hinn fimmti. Björn Kristjánsson kaupfélagsstjóri á Kópaskeri var fjórði ættliður frá Sveini. Gisli Guðmundsson alþingismaður einnig. Séra Sveinn Vikingur Grimsson sömuleiðis. Arni Kristjánsson pianósnillingur sömuleiðis. Skáldið Kristján frá Djúpalæk á til Sveins á Hallbjarnarstöðum ætt að telja. Þá má einnig nefna Þórarin Björns- son skólameistara á Akureyri. Sömu- leiðis var af sama ættbálki og Kristján Ólason málfræðingurinn snjalli Bene- dikt Björnsson skólastjóri á Húsavik. Ennfremur Benedikt Sveinsson al- þingisforseti og landsbókavörður og hans mikilhæfu synir Bjarni forsætis- ráðherra og bræður hans. Hér eru nefndir nokkrir ágætir menn sem dæmi um kynkostina, en auðvitað ekki nema fáir af þeim, sem væru þess verðugir. Þó ætti lesendum að geta verið ljóst af upptalningunni, að ef Pétur lykla- vörður spyr Kristján Ólason um ættir hans, getur Kristján kinnroðalaust marga nefnt. III. Hólmfriður Þórarinsdóttir, móðir Kristjáns, fædd 9. júni 1861, var umtöl- uð sem gáfuð kona og afkastamikil i verkum. t skapgerð hennar munu hafa verið bæði áberandi gleði og þrúgandi þunglyndi. Óli J. Kristjánsson, faðir Kristjáns, fæddur 23. mai 1866, var þjóðhaga- smiður, einkum á járn. Þótti hann smiða selaskutla öllum öðrum betur. Ljábakkar, sem hann smiðaði, voru eftirsóttir. Hestajárn, einkum skafla- skeifur eftir hann, þóttu kjörgripir. Hygg ég að hann hafi verið frábær kunnáttumaður við að herða stál og logsjóða það, sem logsjóða mátti.

x

Íslendingaþættir Tímans

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Íslendingaþættir Tímans
https://timarit.is/publication/303

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.