Íslendingaþættir Tímans - 16.02.1983, Blaðsíða 16

Gunnsteinn Gíslason,
kaupfélagsstjóri, fimmtugur
Vinur minn og frændi, Gunnsteinn Gíslason
kaupfélagsstjóri á Norðurfirði er orðinn 50 ára.
Svo hratt flýgur stund að fyrr en varir eru þeir
sem manni finnst enn vera ungir orðnir miðaldra-
menn, og senn hallar undan fæti. í tilefni þessa
afmælis Gunnsteins langar mig að festa nokkur
orð á blað sem afmæliskveðju til hans, þá ekki
síst vegna þess að ég var ekki staddur heima á
afmælisdegi hans.
Gunnsteinn er fæddur að Steinstúni í Árnes-
hreppi þann 4. desember 1932, sonur hjónanna
Gísla Guðlaugssonar, bónda þar, og konu hans
Gíslínu Valgeirsdóttur, systur minnar. Þau,
hjónin, eignuðust fjóra syni og er Gunnsteinn
næst yngstur þeirra. - Gunnsteinn ólst upp með
foreldrum sínum og bræðrum á Steinstúni. Á
Steinstúni er eitthvert fegursta bæjarstæði í minni
sveit, og þó víðar væri leitað. Bærinn stendur uppi
í hlíðinni að norðanverðu í firðinum með
bogadreginn hamarsvegg skammt upp af bænum.
Neðar og til beggja handa er gróðurlendi
fjarðarins og bændabýlin tvö. Trékyllisvíkin er
þaðan að sjá eins og stórt stöðuvatn. Hún lokast
til hafsins af Krossnesinu og Reykjaneshyrnu, því
stílhreina og fagra fjalli. Víkin er umgirt
tígulegum og fögrum fjallahring. Oft er hún
lognvær og kyrr eins og stöðupollur og tær sem
spegill. Á slíkum stundum speglast fjöllin fagur-
lega og standa á höfði á haffletinum líkt og í
hrifningu af eigin fegurð og tign. Þarna ólst
Gunnsteinn upp og naut þessarar náttúrufegurðar
og friðsældar í hóglátri ró. sem einkenndi hann
ungan, fríður sýnum eins og hann á kyn til og
dagfarsprúður og hverjum manni hugljúfur, en
leit þó glettnum eftirtektaraugum það sem fyrir
bar. - Átján ára gamall fer hann í Reykjaskóla
og stundar nám þar í tvo vetur, 1952-'54 Um
haustið 1954 fer hann í Samvinnuskólann, undir
stjórn Jónasar Jónssonar og stundar þar nám í tvo
vetur og útskrifast þaðan með góðum vitnisburði.
Segist hann eiga Sigmundi Guðmundssyni á
Melum það að þakka, að hann fór til náms í
Samvinnuskólanum. Hafi hann hvatt sig eindregið
til þess og því látið tilleiðast þó efnahagurinn
leyfði tæpast þann munað. Eins og flestir aðrir
nemendur Samvinnuskólans, undir stjórn Jónas-
ar, varð hann fyrir sterkum áhrifum skólastjórans
og metur það mikils fyrir lífsviðhorf sín.
Að loknu námi í Samvinnuskólanum hvarf
hann ekki að þeim störfum sem það nám gaf tilefni
til, heldur leitaði sér almennrar vinnu á landi og
á sjó. Haustið 1955 vantaði kennara við barnaskól-
ann á Finnbogastöðum. Um það starf sótti
Gunnsteinn og var ráðinn kennari við skólann.
Var hann þar kennari í fjóra vetur við góðan
orðstír. Hefði honum þá verið opið að afla sér
réttinda til tramhalds i pvi starti, en til þess kom
ekki, sem betur fór. Ekki fyrir það að kennslan
færi honum ekki vel úr hendi, heldur því að við
þurftum á honum að halda til stærri hluta.
16
Sveinn Sigmundsson frá Melum hafði verið
kaupfélagsstjóri Kaupfélags Strandamanna um
nokkur ár. Nú lét hann af því starfi og gerðist
kaupfélagsstjóri Kaupfélags Skagstrendinga.
Okkur vantaði því mann í hans stað. Var
Gunnsteinn þá ráðinn kaupfélagsstjóri það ár,
1960, og hefur gegnt því starfi síðan með stakri
prýði og við vinsældir. Tel ég það okkur og okkar
fámennu sveit mest til happs að svo varð. - Starf
kaupfélagsstjórans á Norðurfirði hefur ekki verið
heiglum hent eða hægur sess. Lengi vel var það
einum ætlað og svo var með Gunnstein í fyrstu.
Hann var framkvæmdastjóri, afgreiðslumaður og
bókhaldari, auk þess verkstjóri við afgreiðslu
skipa, slátrun og hvað annað sern sýslað var. -
Honum var því ætlað margra manna verk og
ónæðissamt. Skipaafgreiðslan á Norðurfirði
hefur alltaf verið erfitt verk og áhættusamt og
verður það þar til varanlegar úrbætur fást í
hafnarbótum. Hvergi á landinu mun nú vera jafn
slæm aðstaða í þeim málum og á Norðurfirði.
Með tilkomu frystihúss á staðnum og þar með
frystingu kjöts og annarra sláturafurða jókst
starfið að miklum mun. Keyra þurfti diselvélar til
Ijósa og frystingar. Var það mikið verk og fylgdu
því oft vökunætur og viðgerðir. Undir allt þetta
gekkst Gunnsteinn með sinni einstöku rósemi.
Veit ég að ekki hefði þurft að bjóða öðrum
skrifstofulærðum manni að ganga í þau verk hans.
Vöntun á húsnæði og annað kom í veg fyrir að
hægt væri að ráða það starfsfólk sem nauðsyn bar
til og takmörkuð geta til að standa undir auknu
mannahaldi. - Með vaxandi umsvifum og pappírs-
flóði óx starfið svo að það var ofvaxið því starfsliði
sem fyrir hendi var. Voru þá fengnir aðstoðar-
menn frá SÍS til að létta undir með bókhaldið. En
alltaf var meira en nóg verkefni eftir þegar þeir
hjálparmenn fóru.
Nú hin síðustu ár hefur mikið verið gert til
úrbóta og uppbyggingar á Norðurfirði á vegum
kaupfélagsins. Frystihúsið hefur verið stækkað til
mikilla muna, nýtt íbúðar- og skrifstofuhús verið
byggt og tekið í notkun til stórra þæginda,
sölubúðin færð í nýtísku horf. Með komu
rafmagnsins létti stórum á umsjá frystivéla og svo
er um fleira. Stórt geymsluhús með aðstöðu til
fiskverkunar o.fl. á neðri hæð og aðstöðu til
íbúðar og matstofu verkafólks í sláturstíð og
annars, sem til fellur, á efri hæð, er í smíðum og
langt komið með byggingu þess. Aðstaða er því
öll gjörbreytt frá því sem var. Fastur starfsmaður
hefur verið ráðinn við bókhald og önnur störf eftir
því sem til vinnst. í allri þessari uppbyggingu
hefur Gunnsteinn haft ómetanlega forustu og
framkvæmd við óhægar fjárhagsaðstæður. Hann
hefur þurft með lipurð og ýtni til að þoka þessum
málum fram svo sem orðið er. Megum við
sveitungar hans vera honum þakklátir - og erum
það - fyrir framgang þeirra nauðsynlegu fram-
kvæmda. Við bindum vonir við að honum auðnist
að búa enn betur í haginn á Norðurfirði svo sem
vonir hafa verið vaktar um fyrir skilning, velvilja
og samhug allra þingmanna kjördæmisins, sem
fram kom á Alþingi í fyrra. Undir því er komið
hvort byggðarlagi okkar tekst að tryggja framtíð-
arbúsetu okkar. Ég ann Gunnsteini að leiða það
farsællega til lykta og vona að honurn takist það.
En það hafa fleiri störf hlaðist á Gunnstein en
stjórn kaupfélagsins og umsvif þess þó það sé ærið
starf. Hann hefur verið oddviti Árneshrepps
síðastliðin 12-13 ár. Má því segja að forsjá okkar
hafi hvílt meira á honum en nokkrum öðrum. Um
það er sama að segja og störf hans við
kaupfélagið, allt er það leyst af hendi með
samviskusemi og góðri forsjá, þó að framkvæmdir
séu þar aðrar.
Gunnsteinn er kvæntur Margréti Jónsdóttur frá
Stóru-Ávík, mikilli myndar og sómakonu. Hún
hefur lagt sig fram um að vera manni sínum sönn
hjálparhella í starfi hans. Það er mikilsvert að eiga
hana sem húsmóður á því heimili, sem allir í
sveitinni eiga meira og minna samskipti við, enda
nýtur hún ástsældar allra. Heimili þeirra er til
fyrirmyndar. Þau eiga 5 börn, tvo syni og þrjár
dætur.
Á þessum tímamótum í ævi Gunnsteins, vinar
míns og frænda, er mér þakklætið efst í huga fyrir
alla persónulega kynningu við hann og fjölskyldu,
þá hjálp, sem hann hefur ávallt verið reiðubúinn
að veita mér í mínu stússi, og ekki síst fyrir störf
hans í þágu byggðarlagsins, sem hér hefur verið
að nokkru getið, og ég tel aó tair, eóa enginn,
hefðu leyst betur af hendi en hann. Hann vill hvers
manns vandræði leysa og gerir það sé þess nokkur
kostur. Hann er alúðlegur við alla og gerir þar
engan mannamun. Glettin tilsvör og hógvær
kímni hans setja sérstakan blæ yfir öll kynni við
hann.
Þegar við, bændurnir í Árneshreppi lögðum útí
uppbyggingu okkar á árinu 1975 var það hálfgert
ævintýri og fjárhagsleg óvissa fyrir efnalitla
bændur, en sú framkvæmd tókst svo vel að það
Framhald á bls. 9
Islendingaþættir