Heimilistíminn - 17.02.1977, Síða 19

Snemma morguns 4. júnl 1942 hófst
þessi mikla orrusta. A&eins sex mán-
uöum eftir orrustuna vi& Pearl
Harbour. Enn haf&i ekki tekizt a& bæta
Ur þvi tjóni, sem oröiB haföi i árás
Japana á a&alstöövar bandariska flot-
ans á Kyrrahafi, og nú ætlu&u Japanir
aftur aö láta til skarar skrlöa.
I þetta sinn átti orrustan aö vera háö
yfirMidway, tveim litlum kóraleyjum
rúmlega 1800 km fyrir norövestan
Honolulu. Stærri eyjan er aöeins rúmir
tveir kilómetrar aö lengd.
Midway eyjarnar voru tilvalin flug-
stöö og þær voru tilvalinn brottfarar-
staöur fyrir Japani, þegar þeir hyg&u
á árás á Hawaii. Þegar Japanir væru
búnir aö taka Hawaii var brautin rudd
aö Panamaskuröi og vesturströnd
Ameriku. Og eitt til viöbótar: ef þeir
gætu fengiö Bandarikjamenn I
sjóorrustu um Midway, gætu Japanir
meö flota stnum, sem haföi mikla yfir-
buröi miöaö viö Bandarlkjaflota, yfir-
bugaö Bandarlkin sem sjóveldi.
1 stuttu máli sagt: orrustan um
Midway var ekki orrusta um tvær litl-
ar kóraleyjar. Hún var háö um valda-
jafnvægi á Kyrrahafi.
Japanir stó&u betur aö vígi. Þeir
höföu átta flugvélamóöurskip, 11 her-
skip 13 beitiskip, 65 tundurspilla, 90
birgaöskip og 713 flugvélar aö nokkru
leyti á landi og aö nokkru um borö I
móöurskipum. Yfir 100.000manns tóku
þátt I orrustunni.
Andspænis þessum mesta flota sög-
unnar voru leifarnar af Kyrrahafsflota
Bandaríkjamanna: þrjú flugvéla-
móöurskip, ekkert herskip (þau höföu
öll farizt I árásinn á Pearl Harbour), 8
beitiskip, 14 tundurspillar, 4 birgöa-
skip og 365 flugvélar.
Lengi leit út fyrir aö árás Japana
ætlaöi aö heppnast. Sigurvonir Banda-
rlkjamanna voru veikar, og viö bætt-
ist, aö einungis nokkur hluti liösafla
Japana tók þátt I bardaganum. Hinn
hlutinn lá I leyni viöbúinn aö takast á
viö Bandaríkjamenn, þegar þeir geröu
árás.
En þessi strlöskænska mistókst.
Eftir aö hafa beöiö ósigur mörgum
sinnum I minni háttar vopnaviöskipt-
um höföu Bandarikjamenn heppnina
meö sér. A sex mlnútum hæföu þeir
þrjú flugvélamóöurskip Japana miö-
skotum meö djúpsjávarsprengjum, og
skömmu slöar fékk þaö fjóröa sömu
útreiö. Hin fjögur voru meö
launsátursliöinu, sem aldrei leit
Bandaríkjamenn augum.
Senn fá kvikmyndaunnendur aö
kynnast þessari mestu sjóorrustu sög-
unnar I myndinni „Orrustan um
Midway”, en þar kemur fram mikill
fjöldi þekktra leikara, svo sem
Charlton Heston, Henry Fonda, James
Coburn, Glenn Ford, Hal Holbrook,
Robert Mitchum, Cliff Robertson,
Robert Wagner og, sem gestur —
japanski leikarinn Toshiro Mifune,
sem kunnur er á Vesturlöndum meöal
annars vegna kvikmyndarinnar
„Samuraiarnir sjö” en hún er ein til-
tölulega fárra japanskra kvikmynda,
sem sýndar hafa veriö vlöa um heim.
Hlutverk margra leikaranna komu
þeim lltiö á óvart svo og umhverfiö,
sem myndin var tekin I . Glenn Ford
fannst hann vera kominn 34 ár aftur I
tímann. Hann leikur Spruance
aðmlrál. En fyrir tæpum 34 árum tók
hann þátt I orrustunni um Midway og
var undirmaöur ( Spruance aömlráls.
Svipaö er ástatt umHenry Fonda.
Hann tók aö visu ekki þátt I þessari
frægu orrustu, en hann gegndi
herþjónustu á Guam og yfirmaöur
hans var Nimitz aömiráll, og hlutverk
hans leikur hann einmitt I myndinni.
Myndin er gerö fyrir hina fullkomnu
„sensorround” tækni eins og kvik-
myndin „Jaröskjálfti”, svoaö þar sem
hún er sýnd I fullkomnustu kvik-
myndahúsum, heyra áhorfendur blátt
áfram og finna hvernig sprengjunum
lýstur niöur.
Glenn Ford og Henry Fonda (t.v.)
voru á heimavelli. Hér eru þeir I hlut-
verkum fyrrverandi yfirmanna sinna I
Kyrrahafsstriöinu, Þriöji maðurinn
Robert Mitchum.
Japanski leikarinn Toshiro Mifune (f
miöju) ieikur I annaö sinn hlutverk
hetju Japana.
Enginn er eins ógnvekjandi i útliti og
sjóveikur maöur.

Ma&ur getur fengiö allt úr I teikning nú
á dögum — nema peninga.
*
Ef þú drekkur of mikiö vinfsröu gigt
— ef þú drekkur ekki vin fsröu lika
gigt-
Nú er konan jöfn manninum — áöur
var hún honum fremrl.
Hver snyrtivörusali veit, aö andlit
konu er auölegö hennar.
¥-
Megrunarsérfrsöingar lifa á fitu
landsmanna.
Þaö sem gestirnir segja, þegar þeir
fara niöur tröppurnar er þaö sem er aö
marka.
Ef einhver er enn meö botniangann og
hálskirtlana má ganga út frá þvf aö
hann sé lsknir.
*
Þú veröur aö vera vakandi, ef þú viit
aö draumar þfnir rstist.
19