Heimilistíminn - 01.09.1977, Blaðsíða 20

FYRIRMYND
MÍN í LÍFINU
Frá því ég var sextán ára vorum við pabbi alltaf saman dag-
langt. Hann las mér f yrir Dagbókina/ eða ég var að hreinrita hand-
ritin hans. Það voru fáir aðrir, sem gátu lesið skriftina hans.
AAargir misskildu pabba f þá daga, en ég skildi hann dæmalaust vel.
Þess vegna urðum við tengdari hvort öðru. Pabbi var alltaf góður
við mig og vingjarnlegur, segir Aleksandra, dóttir Leo Tolstojs.
Hún talar ósköp lágt þarna sem hún situr við kringlótta eldhús-
borðið í litla hvlta húsinu með grænu gluggahlerunum á Tolstoj
Centre rétt utan við New York. Aleksandra, eða Sasja, eins og faðir
hennar var vanur að kalla hana, fæddist þegar Tolstoj var 56 ára
gamall, eða eftir að hann haf ði getið sér f rægð f yrir'Striö og f ríó og
sömuleiðis önnu Karenínu, og þegar hann var mitt í trúarlegu og
heimspekilegu átökunum, og í nokkru stfíði við f jölskyldu sína. Nú
er Aleksandra Tolstoj sjálf orðin gömul kona, 93 ára, hrukkótt og
bogin í baki, með þunnt grátt hár, sem tekið er saman í ofurlftinn
hnút i hnakkanum.
— Vinstra augað er or&ið heldur lélegt,
segir hún. Hún á mjög erfitt með að
hreyfa sig innan dyra, enda þótt hún sé i
nokkurs konar göngustól. >ess vegna
getur hún ekki farið með gestunum og
sýnt þeim bygginguna, sem byggö var
fyrir Tolstoj-stofnunina. Hún og vinkona
hennar frá gömlu dögunum i Rússlandi,
Tatjana Schaufuss stofnuðu hana árið
I939isamvinnu viöhóp menntamanna, og
höföu þá ekki nema 25 dollara til að byrja
með. Tatjana er nú 84 ára.
Takmarkið með þessari stofnun var að
hjálpa flóttamönnum úr fyrri heim-
styrjöldinni og að koma á fót rússnesku
menningarsetri i Bandarikjunum. Eftir
þvi sem timar liöur fóru flóttamenn viðar
að en frá Rússlandi aö koma til stofnunar-
innar. Þeir komu frá Austur-Evrópu og
Suðaustur-Asiu, en samt má heyra mest-
megnis talaða rússnesku undir krónum
trjánna I garðinum, og einnig heyrist
franska tfðum.
Þeir sem búa i Tolstoj-stofnuninni eru
flestir orðnir gamlir.Þar má sjá myndir á
veggjunum af stoltum liösforingjum úr
her Rússakeisara. Skartgripir kvennanna
benda lika til þess, aö þær hafi lifað öðru
og óliku lffi hinum megin á hnettinum
fyrir óralöngu.
Aleksandra Tolstoj er sjálf af aðals-
ættum i gamla Rússlandi, en hún klæðir
sig nú á mjög einfaldan og látlausan hátt.
Hún er enn i sama svartdoppótta
bómullarkjólnum, sem hún tók á móti
Aleksander Solsjenitsyn i, þegar hann
kom i stofnunina fyrir nokkrum árum, og
hún erekki með skartgripi, utan stálúriö,
sem hún hefur á (ilnliðnum.

— Fjölskyldan var fööur minum mjög
reiö, vegna þess að hann gaf útgáfuréttinn
og þar meö hugsanlegar tekjur af því, af
þvi, sem hann skrifaði eftir 1884. En samt
var hann réttlátur. Hann lét fjölskyldunni
eftir útgáfulaunin fyrir m.a. Strið og fríð
og önnu Kareninu. Það var nóg fyrir þau
aö lifa af. Sjálf tók ég ekki við neinu, eftir
að hann lézt. Ég vann stööugt, og I raun-
inni hef ég aldrei haft áhuga á peningum,
bætir hún viö.
T mörg ár vann Aleksandra Tolstoj baki
brotnu við að halda Tolstoj-stofnuninni
gangandi. Nú hefur hún þó setzt i helgan
stein og eyðir timanum i að láta hugann
reika aftur til viðburðarikra daga, sem
hún er einstaklega þakklát fyrir að hafa
20