NT - 23.11.1984, Page 7

vísitölur, sem við prófuðum
hvernig hefðu komið út í for-
tíðinni ef þær hefðu verið í
gildi. Oft gefur fortíðin nokkra
vísbendingu um hvað gæti skeð
í framtíðinni.
Menn þurfa að gera sér grein
fyrir því, að hefði orkuverðið
til ísal strax í upphafi verið
tengt við byggingarvísitölu á
íslandi væri orkuverðið hér nú
8-9 mill. Hið einkennilega er
að engin verðtryggingarvísi-
tala fannst, sem gæfi það verð
sem nú hefur verið samið um.
Niðurstaðan er því sú, að
engin verðtrygging geti komið
í stað endurskoðunarákvæðis.
inga? Alþýðubandalagið lagði
til í frumvarpi sínu um einhliða
hækkun 15-20 mill er tengt
verði heimsmarkaðsverði á áli.
Frumvarpið um einhliða
hækkun ber ekki í sér nein
önnur verðtryggingarákvæði
en tengingu við
heimsmarkaðsverð á áli. Þann-
ig staðfestu alþýðubandalags-
menn að réðu þeir einir og
þyrftu við enga að semja,
myndu þeir tengja orkuverðið
við heimsmarkaðsverð á áli.
Þetta þurfa menn að hafa í
huga þegar þeir meta fram-
komna gagnrýni.
I Alþýðubandalagið lagði fram frumvarp til
laga á Alþþingi um einhliða aðgerðir,
einhliða hækkun orkuverðs. Auðvitað er
fróðlegt að bera þetta frumvarp saman við
niðurstöður samninganna.
■ Guðmundur G. Þórarins-
son.
Annað atriði, sem menn verða
að hafa í huga er, að þegar
Alþýðubandalagið lagði fram
frumvarp sitt voru aðstæður
allar miklu betri en nú er. Þá
var orkuverð til álvera miklu
hætta en nú er og álverð hærra.
Orkuverð hefur veirð lækkað
verulega til áliðnaðarins allt í
kringum okkur vegna erfið-
leika í iðnaðinum.
Niðurstaða: Samningurinn
skilar orkuverði sem er nánast
betra en Alþýðubandalagið
viidi knýja fram einhliða þó
samningurinn sé gerður þegar
ytri aðstæður hafa stórversn-
að.
Verðtrygging
Það er stór spurning hvernig
orkuverðið verði best
verðtryggt. Landsvirkjun lét
gera margskonar viðmiðunar-
Það varð því ofan á að
tengja orkuverðið heimsmark-
aðsverði á áli með ákveðnu
gólfi og þaki, og fá fram endur-
skoðun á 5 ára fresti. Líki
mönnum þetta ekki er auðvit-
að sá möguleiki að sækja fastar
á um einhvers konar verð-
tryggingu að 5 árum liðnum.
En auðvitað er tenging við
álverð að vissu marki verð-
trygging.
En hvað vildu menn fá fram
áður en gengið var til samn-
Endurskoðun
í samningaviðræðunum við
Alusuisse var auðvitað tekist
verulega á um endurskoðun-
arákvæði. Menn verða að gera
sér grein fyrir því að við vorum
að endurskoða samning sem
hafði engin endurskoðunará-
kvæði. Arangurinn varð tvö
til þreföldun orkuverðs og
endurskoðun á 5 ára fresti.
Staðan að 5 árum loknum
verðu því munk sterkari en
hún var núna.
Allir voru sammála um að
hafa opnun samningsins að 5
árum loknum. Svisslending-
arnir vildu hins vegar að sú
opnun væri þröng, við vildum
að hún væri sem víðust.
Niðurstaðan varð síðan
málamiðlun - eins og gengur í
samningaviðræðum. Þar var
mat okkar lögfræðinga að
ákvæðið væri okkur glettilega
sterkt og auðvitað grundvall-
arbreyting frá því sem áður
var.
Í áðurnefndu frumvarpi
minntist Alþýðubandalagið
hins vegar hvergi á endurskoð-
unarákvæði og geta menn síð-
an dregið sinn lærdóm af því.
Mat Landsvirkjunar er það
að samningurinn sé íslending-
um hagstæður. Ég hefði þó
haft ýmislegt öðruvísi ef ég
hefði ráðið því einn. Því er þó
ekki að heilsa þegar tveir
semja.
Þessi grein dregur í stórum
atriðum saman samanburð á
samningunum og frumvarpi
Alþýðubandalagsins um ein-
hliða aðgerðir.
Það alvarlega er hversu
dregist hefur að ná þessum
samningum. Ég fullyrði að
unnt var að ná þeim miklu fyrr
ef rétt hefði verið að staðið.
Mat Landsvirkjunar er að
skuldir fyrirtækisins væru um
2500 milljónum króna lægri í
dag, ef þessi samningur hefði
verið í gildi árin 1979-83.
Tapast hafa um 500 millj.
kr. á ári af hreinum aulaskap.
Tapið nemur um 250 íbúð-
um á ári. Hér sjá menn alvöru
málsins.
500 millj. kr. á ári samsvara
nettógjaldeyristekjunum af
meðalloðnuvertíð.
■ Margar konur sóttu fundinn með formanni og varaformanni ■ Hluti þeirra kvenna sem sótti fundinn að Hurðarbaki í
LFK að Borg í Grímsnesi. NT myndir: Unnur Villingaholtshreppi.
Framsóknarkonur
þinga á Suðurlandi
■ Landssamband framsóknarkvenna er nú með nýjung í starfí, þ.e. svokallaða landsbyggðar-
fundi. Undanfarið hafa formaður Landssambandsins, Sigrún Sturludóttir, og varaformaður þess,
Unnur Stefánsdóttir, komið á fjóra slíka fundi á Suðurlandi. Þrír þeir fyrstu voru haldnir í
heimahúsum á Selfossi og í Flóanum og sá fjórði að Borg í Grímsnesi. Fundirnir hafa verið vel
sóttir og margar konur gengið í landssamtökin.
Fyrirhugað er að Landssamband framsóknarkvenna haldi fræðslunámskeið fyrir konur á
Suðurlandi eftir áramótin. STJAS
Framsóknarkonur á fundinum hjá Ásdísi á Selfossi
■ Framsóknarbollur borðaðar á fundinum hjá Önnu Guðrúnu
í Holti.
Föstudagur 23. nóvember 1984 7
Verö í lausasölu 25 kr. og
30 kr. um helgar.
Áskrift 275 kr.
Málsvari frjálslyndis,
samvinnu og félagshyggju
Útgefandi: Nútíminn h.f.
Framkvæmdastjóri: Sigurður Skagfjörð
Sigurðsson
Markaðsstjóri: Haukur Haraldsson
Ritstjóri: Magnús Ólafsson (ábm).
Fréttastjóri: Kristinn Hallgrímsson i
Innblaðsstjóri: Oddur Olafsson
Tæknistjóri: Gunnar Trausti
Guðbjörnsson
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík.
Sími: 686300. Auglýsingasími: 18300
Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300,
ritstjórn 686392 og 687695, íþróttir
686495, tæknideild 686538.
Setning og umbrot: Tæknideild NT.
Prentun: Blaóaprent h.f.
Kvöldsímar: 686387 og 686306
Stefnuræða
forsætisráðherra
■ í gærkvöldi flutti Steingrímur Hermannsson,
forsætisráðherra, stefnuræðu sína á Alþingi eins
og útvarps- og sjónvarpsáheyrendur urðu varir
'við. Óhætt er að segja, að þjóðin hefur beðið
eftir þessari ræðu með óþreyju, því umbrotatím-
arnir að undanförnu hafa breytt íslensku þjóð-
félagi verulega á aðeins tveimur mánuðum.
Um afleiðingar kjarasamninganna og þá
sérstaklega um höfnun skattalækkunarleiðarinn-
ar sagði Steingrímur m.a.:
„Þegar ljóst varð, að kjarasamningar mundu
ekki takast innan ofangreindra marka, ákvað
ríkisstjórnin að bjóða víðtæka lækkun tekju-
skatts og beita sér fyrir lækkun útsvars, enda
yrðu peningalaunahækkanir minni og alls ekki
meiri en svo, að hjöðnun verðbólgu og jafnvægi
í efnahagsmálum yrði tryggt á árinu 1985. Um
þetta varð því miður ekki samkomulag, heldur
var farin hefðbundin leið peningalaunahækkun-
ar. Þeir heildarsamningar, sem gerðir hafa
verið, fela í sér a.m.k. 24 af hundraði hækkun
launa á næstu 14 mánuðum, í stað 10-11 af
hundraði hækkun launa, eins og gert var ráð
fyrir í forsendum þjóðhagsáætlunar. Jafnframt
eru launahækkanir þessar fyrst og fremst á fyrri
hluta samningstímans.
Ljóst var, að mikil alda verðhækkana mundi
rísa í kjölfar þessara samninga. Öll innlend
framleiðsla hækkar í verði, sérstaklega þar sem
vinnulaun vega þungt. Útseld vinna í byggingar-
iðnaði hækkar svipað og launin, og byggingar-
kostnaður, sem breyst hefur tiltölulega lítið á
þessu ári, hækkar mikið.“
Um aðgerðir ríkisstjórnarinnar sagði Stein-
grímur eftirfarandi um takmark nýrrar efnahags-
stefnu svo og ástandið í íslensku atvinnulífi:
„Gegn afleiðingum þessarar þróunar er óhjá-
kvæmilegt að snúast án tafar. Það mun ríkis-
stjórnin gera og þá hafa eftirgreind megin-
markmið að leiðarljósi:
1. Að rekstrargrundvöllur atvinnuveganna
verði tryggður og atvinnuöryggi haldist.
2. Að lífskjör verði ekki lakari á árinu 1985 en
í ár, og hagur þeirra sem lægstar tekjur hafa,
verði sérstaklega tryggður.
3. Að gæta ýtrasta aðhalds með erlendum lán-
tökum.
4. Að úr verðbólgu dragi að nýju á seinni hluta
ársins 1985.
Á þessu ári hefur komið í ljós umtalsvert
misgengi í íslensku atvinnulífi, sem hefur valdið
verulegum mismun á afkomu fyrirtækja og
einstaklings. Þessi munur á stöðu greina hefur
valdið spennu á vinnumarkaði og launaskriði. Ef
ná á viðunandi jafnvægi í íslensku efnahagslífi,
er óhjákvæmilegt að draga úr misgenginu með
markvissum efnahagsaðgerðum, sem ríkis-
stjórnin mun ákveða á næstunni.“