NT - 07.02.1985, Page 10

Fimmtudagur 7. febrúar 1985 10
Sambandið svarar:
Um kaffimál, skattskil fram-
kvæmdastjóra og Skipadeild
■ AthugascmdirSambandsins
vcgna áframhaldandi skrifa
Þjóöviljans og D V um svokallað
„kaffimál", ásamt skrifum um
skattskil framkvicmdastjóra
fyrirtækisins, starfsemi Skipa-
deildar o.fl.
Mcð vísun til skrifa ritstjóra
Þjóðviljans og DV, þeirra
Össurar Skarphéðinssonar og
Ellerts B.Schram, í blöðum sín-
um þann 2. þ.m., svoog viðtals-
grcinar viö stjórnarformann
Hafskips hf. í Þjóðviljanum
sama dag - um samvinnuhreyf-
inguna - vill Sambandið freista
þess að koma á framfæri eftir-
farandi viðbótarupplýsingum
við fyrri athugasemdir.
Um „kaffimál"
1. Ástæður þess að Sambandiö
hefur ekki staðið í svörurn viö
alls konar gífuryrðum óhlut-
vandra aðila um svokallað
„kaffimál" eru einfaldlega þær
að hvern daginn hefur vcrið
vænst niðurstöðu stjórnvalda
sem um máliö liafa fjallað, og á
þann veg að fullkomin rcglu-
semi hafi vcrið á öllurn gjaldeyr-
isskilum, verölagi og skattamál-
uni Sambandsins.
Ef niðurstöður rannsóknar-
innar leiöa til þessarar staöfest-
ingar væru þær haldbestu rökin
við þeim ófrægingarskrifum,
sem með fullum þunga liafa
reyrit að knýja fram áfellisdóma
án nægilegrar þekkingar á
málsatvikum.
2. Sambandið ætlar sig ekki
dómara í eigin málum, en sök-
um þess hversu dregist hefir að
Ijúka rannsókninni og máliö
hefir verið mikið til umfjöllun-
ar, verður ekki undan því vikist
að birta almenningi eftirfarandi
upplýsingar, sem rannsóknar-
aðilum er að sjálfsögðu full-
kunnugt um:
a) Umboðslaun Sambandsins
af kaffikaupum áranna 1979-
1981 námu 8% af heildarand-
virði innflutningsins eða sam-
tals 8,5 m. króna. í hlut Kaffi-
brennslu Akureyrar kontu 32
m. króna, en samtals gerðu
umboðslaunin og afslættirnir
- eða svokallaðir „Avisos" -
samtals 40,5 m. króna.
Frá ársbyrjun 1982 og allt til
þcssa dags hafa umboðslaunin
numið 4% af innflutningsand-
virðinu. en ákvörðun um þessa
þóknun var tekin snemma árs
1981. eða löngu áður en Sam-
bandið var dregið út til skatt-
skoðunar.
b) Umsboðstekjurnar voru
færðar Vcrslunardeild Sam-
bandsins til tekna sem síðan
endurgreiddi kaupfélögunum
tekjuafgang af viðskiptunum
miðað við afkomu deiidarinn-
ar og viðskiptamagns hvers
kaupfélags. Fyrir urnrædd ár
námu þessar endurgreiðslur
samtals um 1,3 m.$ miðað við
meðalgengi dollarans á hverj-
um tíma.
c) Samkvæmt bókhaldi Kaffi-
brennslu Akureyrar nam velta
fyrirtækisins samtals 122,4 m.
króna fyrir árin 1979-1981 en
nettótekjuafgangur varð 262
þúsund krónur, eftir að búið
var að fatra kaffibrennslunni
11,2 m. krónur til tekna í
umboðslaun ogafslætti. Því er
einsýnt aö hið lága verð hefir
komið neytendum að gagni á
smásölustiginu, endaáðurvcr-
iö á það bent að kaffiverð liafi
- t.d. árið 1979 - verið allt að
28‘Xj lægra á íslandi en í Dan-
mörku.
í Danmörku er 5% tollur og
20% virðisaukaskattur á S-
Ameríku-kaffi, sem gerir það
dýrara í smásölusamanburði
við ísland, sem aflétti sölu-
skatti af kaffi árið 1978. En
hins er þó að gæta að Dan-
mörk er 20 sinnurn fólksfleira
land og með stórum auðveldari
birgðainnkaup, flutninga og
dreiíingu.
d) Þar sem oft er mislesið úr
tölum þykir Sambandinu rétt
að birta neðangrcint yfirlit um
rekstursafkomu þcssa sani-
eignarfyrirtækis síns og Kaup-
félags Eyfirðinga fyrir árin
1979-1983 svo almenningur
geti sannreynt málflutning
Sambandsins: (sjá töflu)
stórhækka smásöluverð á
kaffi.
e) Einnig skal á það bent að
Kaffibrennsla Akureyrar var
aldrei viðmiðunaraðili þegar
hámarksverð á kaffi var á-
kveðið af verðlagsyfirvöldum
og seldi því á verði sem henni
var skammtað; - en stundum
ívið fyrir neðan hámarksverð.
f) Samantekt ofangreindra
skýringa leiðir til þeirrar
niðurstöðu að kaffiö hafi verið
keypt til íslands á mjög hag-
stæðum kjörum og þau inn-
kaup endurspegluðust í lágu
smásöluverði til neytenda.
Einnig að öll gjaldeyrisskil,
verðlagsmál og skattframtöl
hafi verið í samræmi við
ákvæði íslenskra laga.
Um skattskil fram-
kvæmdastjóra Sambands-
ins
1. Það hefir ávallt verið venja
1 þús kr. 1979 1980 1981 1982 1983
Velta 26.990 44.526 50.847 57.432 88.073
Brúttóhagnaður 6.122 8.907 14.135 15.659 23.488
Útgjöld 5.305 8.852 13.264 14.985 23.374
I varasjóð 204 13 218 98 0
Skattskyldur hagn. 613 42 653 576 114
Fyrning í útgjöldum 185 293 472 1.094 1.862
Nettóhagnaður 138 599 76
Nettóhalli 475 255
Samkvæmt þessu yfirliti hef
ir nettóhagnaður umrædd 5 ár
numið samtals 83 þúsund
krónum af alls 268 m. króna
veltu. Þá er þess og aö geta að
inn í þessa rekstursafkomu
eru bókfærðir afslættir og um-
boðslaun samtals að fjárhæð
40,9 m. króna. svo Ijóst er að
án afsláttanna hefði orðið að
Sambandsins að annast sem best
lögboðna upplýsingaskyldu
varðandi kaup og kjör stafs-
manna sinna. Hafa ekki komið
fram athugasemdir stjórnvalda
við þessi framtalsskil.
2. Framtölum á framkvæmda-
stjóra Sambandsins hefir verið
hagað með nákvæmlega sama
hætti og gagnvart öðrum starfs-
mönnum og er fýrirtækinu ekki
kunnugt um misféllur á því
sviði. Því er alrangt hjá ritstjóra
DV að þessir starfsmenn hafi
verið kærðir fyrir skattsvik, eins
og hann orðar það svo „smekk-
lega" í áminnstri grein sinni.
3. Aftur á móti er ágreiningur
um álagningarrétt skattyfir-
valda vegna útgjalda framkvæmda-
stjóranna, þar sem þeir hafa
m.a. bent á hliðstæður innan
stjórnkerfisins sjálfs, en sá ágr-
einingur er nú til úrskurðar hjá
Ríkisskattstjóra og kann áliti
hans að verða vísað til Ríkis-
skattanefndar til cndanlegrar
umfjöilunar. Sagteraðhundruð
svipaðra mála séu jafnan til
skoðunar og úrskurðar, en
hvers vegna þessir skattgreið-
endur öðrum fremur eru teknir
til meðferðar í blaði frjálsa
framtaksins með aðstoð Þjóð-
viljans er að sjálfsögðu umhugs-
unarefni.
4. I lokin skal bent á að umfjöll-
un dagblaða um trúnaðarmál í
vörslu skattstjóraembættanna
rýrir álit almennings á þessum
þýðingarmiklu stofnunum og er
leitt til þess að vita að einn af
þingmönnuni þjóðarinnar geng-
ur feti framar en flestir aðrir við
þá iðju.
Um Skipadeild
Sambandsins
1. í viðtalsgrcin Þjóðviljans
2. þ.m. við stjórnarformann
Hafskips hf. átelur hann Skipa-
deild Sambandsins fyrir að
reyna aö atla flutninga með
óhróðri um félag sitt og þá með
sérstöku tilliti til fjárhagserfið-
leika þess.
Þessum áburði er alfarið neit-
að og áskilur Sambandið sér
rétt til að krefjast þess að mað-
urinn finni orðum sínum stað.
Hið rétta er að Sambandið hefir
aldrei talið sér ávinning af
rekstrarefiðleikum Haftkips.
2.1 annan stað fannst Samband-
inu það óréttmæt athugasemd
stjórnarformannsins í fjölmiðl-
um, þegar hann lét þess getið að
félag sitt ætti ekki kaffibauna-
sjóði í að sækja, cn nteð þessu
var hann að sveigja að Sam-
bandinu og öðrum kaffiinnflytj-
endum um gjaldeyrisskil og
verðlagsmál. Slíkur „gaffallyft-
arahumör" Hafskipsmanna er
óþarfur en stjórnarformannin-
um skal bent á að samvinnu-
hrcyfingin hefir ekki lagt það í
vana sinn að abbast upp á aðra
að fyrra bragði með lmjóðsyrð-
um eða áfellisdómum.
3. Vegna stærðar og umfangs
Sambandsins, sem fer fyrir
brjóstið á stjórnarformanninum
þá skal minnt á að Hafskip átti
nána samvinnu við svokallað
Verslanasamband sem stofnað
var í Revkjavík fyrir mörgum
árum svo og hliðstæð félög m.a.
í Borgarnesi, Vík í Mýrdal og
austur á Héraði. Þessi „sam-
starfskeðja" átti að kreppa að
kaupfélögunum og samvinnu-
hreyfingunni -en kannski getur
stjórnarformaöur skipafélagsins
upplýst hvað varð af þessum
Mökkurkálfi sem lítið fer fyrir í
dag?
4. Starfsemi Skipadcildar Sam-
bandsins grundvallast á rekstri
hagkvæms flutningakerfis sem
þjónar samvinnuhreyfingunni
og öðrum viðskiptávinum. Hún
heldur uppi nauðsynlegri sam-
keppni og tryggir eðlilega verð-
myndun á flutningamarkaði.
Utboð innan Sambandsins eru
því að sjálfsögðu óþörf, enda
tryggt á hverjum tíma að fragtir
Skipadeildar séu samkeppnis-
færar. Arður, sem af flutning-
um fæst, rennur til samvinnu-
hreyfingarinnar, framleiðenda
og neytenda, öfugt við það sem
gerist, það sem einkagróðinn
ræður.
Styrkur samvinnuhreyfingar-
innar felst í virkri samvinnu,
þar sem frjáls félög styðja hvert
annað til sjálfsbjargar undir lýð-
ræðislegri stjórn og árangurinn
af slíkri samvinnu blasir við í
Iandinu.
„Plantan í hryllings-
búðinni11
1. Undir þessari millifyrirsögn
ritar Ellert B. Schram eftirfar-
andi í laugardagspistli sínum
þann 2. þ.m.:
„Ég nefni aöeins eitt lítið
dæmi: Fyrir áramótin lágu tvö
flutningaskip í Reykjavíkur-
höfn hlaðin kjarnfóðri. Annað
þeirra var Sambandsskip með
kjarnfóður fyrir SIS. Um þetta
leyti ákvað ríkisstjórnin að
leggja skatt á kjarnfóðrið.
Áður en til þcss kom var búið
að losa annað af þessum tveim
skipum, 'Sem fvrir vikið slapp
undan skattinum í þetta
skiptið. Viljið þið. góðir lcs-
endur, giska á hvor skipsfarm-
urinn það var? Menn þurfa
ekki annað cn að leggja saman
tvo og tvo til að fá útkomu sem
segir okkur að framsóknar-
varðhundarnir í kerfinu sjá
um sína. Pólitíska deildin skil-
aði hlutverki sínu."
2. Hið rétta er að þann 27.
desember s.l. gaf landbúnaðar-
ráðherra út reglugerð urn breyt-
ingar á gjaldi af innfluttu kjarn-
fóðri sem breyttist um áramót
s.l. úr 89% í 60% af CIF-verði.
Samtímis féll úr gildi um s.l.
áramót heimild Fjármálaráðu-
neytisins um innheimtu á kr.
1.300,00 tollgjaldi pr. tonn af,
innfluttu kjarnfóðri.
Þau skip sem losuöu kjarn-
tóður í Kornhlöðuna um þessi
mörk voru sent hér segir:
Sambandskip Eimskip
Arnarfcll 17.12.X4
Ljósafoss 27.12.‘84
Bakkafoss 3«. 12284
Álafoss 2.1-85
Hvassafell 3.1:85
Ljóst er af ofanrituöu að
ásakanir ritstjórans eiga ekki
viö nokkur rök að styöjast
enda var ríkisstjórnin:
í fyrsta lagi - að aflétta 1.300
króna skatti af kjarnfóðri.
en ekki að leggja á skatt.
I öðru lagi - var verið að
breyta gjaldi til lækkunar skv.
C.I.F.-verði en ekki að hækka
gjaldtökuna.
í þriðja lagi - fengu innflytj-
endur kjarnfóðursins endur-
greiddan niismuninn á 89%
og 60% af kjarnfóðursgjald-
inu af þeim birgðum, sem
fyrir voru í landinu pr. 31.12.
1984.
I greininni er öllum stað-
reyndum snúið við og er ekki
vansalaust hvaða áhrif gaman-
söngleikur í borginni hefir haft
á ritstjórann; - alþingismann
sem ofan í kaupið sætir nú
opinberri ákæru fyrir brot á
landslögum.