NT - 10.08.1985, Blaðsíða 6

Ólafur Gíslason, Neðrabæ:
Vettvangur
Laugardagur 10. ágúst 1985 6
Sigurður niðurskurðarmeist-
ari og riðupostular hans
■ Ef Hagalín minn á Mjólká
hefði ekki í pistli, mérsendum,
í NT 12. júní s.l. hampað
framan í mig prentvillu úr
grein minni um fjárdrápið í
Tálknanum í NT 26. mars s.l.,
hefði ég naumast nennt að
svara því sem ekkert er. - En
fyrst ég fer út í það að leiðrétta
prentvilluna mun ég þá í leið-
inni leitast við að leiðbeina
Hagalín í hans svartfuglavillu
og fara yfir prógrammið með
honum. En prentvillan hefur
allan forgang. { handriti mínu
stóð að „kjótla" allt þrek úr
sauðkindinni með innistöðum,
en í meðförum prentvillupúk-
ans breyttist það í að „skjóta“
o.s.frv., og kannski ekki að
furða verandi undir miklum
áhrifum af skothríðarumfjöll-
un. - Ekki gefur Hagalín mikið
í skrif mín sem skiljanlegt er,
en þó loftið sé nú úr blöðrunni
að mestu og áletrunin Ég um
mig frá mér til mín, lítt læsileg
orðin finnur hún eitt atriði þar
sem mér kjöftugum ratast satt
orð á munn, en það er þar sem
ég fjalla um sjálfsálit Hagalíns
sem hann segir sjálfur að sé
„geysimikið“. Geysimikið
sjálfsálit getur verið réttlætan-
legt að því tilskildu að það sé
stutt nauðsynlegum eðlisþátt-
um, að öðrum kosti fer varla
hjá því að það verði afkáralegt
á ýmsan hátt. Hugleiðingu
Hagalíns um einhvern gemling
í fjórum reifum á Kópahlíðum
skil ég ekki og leiði það atriði
í prógramminu því hjá mér.
Aftur á móti skil ég hvað hann
meinar þegar hann fer að tala
um sólina. Hann les það út úr
skrifum mínum að hún hafi
komið seinna upp í gamla daga
heldur en nú til dags, en það er
bara dulítill misskilningur. Sól-
in vekur nýgræðinginn á Kópa-
hlíðum á miðjum vetri, en
gömlu bændurnir í Ketildala-
hreppnum reka ekki innistöðu-
fé sitt á Hlíðar fyrr en mánuði
síðar þegar nýgræðingurinn er
orðinn velligras. - Hagalín seg-
ist hafa lógað rollunum sem
hann keypti á Læk í Dýrafirði
svo þær hvorki færu með riðu
eða sæktu hana þangað, en
minnist ekki á að hafa alið
undan þeim lambakettina. -
Ekki finn ég fleira í þessu
síðara postulabréfi Hagalíns
það bitastætt að svaravert telj-
ist og kveð ég Hagalín minn að
svo mæltu og óska honum góðs
gengis.
En um leið og kveð Hagalín
get ég ekki látið hjá líða að
heilsa' Sigurði Sigurðssyni
niðurskurðarmeistara Sauð-
fjárveikivarna og hinum meiri-
háttar riðupostulum hans, hér
á Vestfjörðum, þó með litlum
virktum verði. Því enn eru þeir
við sama heygarðshornið og
vinna leynt og ljóst að hinum
skuggalegu áformum sínum
um útrýmingu sauðfjár af
handahófi. - Það nýlegasta af
þeirri sortinni er það að meist-
arinn sjálfur ásamt hluta
postulanna, þeim Össuri á
Láganúpi og Kristjáni á
Breiðalæk, ruddist inn á þing
Búnaðarsambands Vestfjarða
í Örlygshöfn í Rauðasands-
hreppi þar sem enn aðrir tveir
postular stýrðu þingi, þeir
Dýrfirðingarnir Valdimar á
Mýrum og Bergur á Felli. -
Ragnar á Brjánslæk, einn
fimmti postulanna, var þar
einn fjarri góðu gamni. Þeir
sem inn ruddust höfðu þar
uppi dólgslegan áróður fyrir
sinni hcntistefnu. Og meistar-
inn sjálfur stýrði þar hug og
penna Bergs á Felli við samn-
ingu þeirrar loðnustu ályktun-
ar um riðumál sent enn hefur
litið dagsins ljós. Á þessu
hörmungarþingi gerðist það
einnig að þegar fulltrúi Snæ-
fjallahrepps fór fram á að
ályktun frá hreppnum um fjár-
drápin í Tálknanum, sem send
var Búnaðarsambandinu fljót-
lega eftir drápin, yrði lesin upp
á þinginu neitaði Bergur á
Felli því með þjósti og sagði að
slíkt myndi aðeins blása í glæð-
ur kulnandi ófriðarbáls. En ef
Bergur á Felli heldur að hann
geti svæft alla andstöðu við
ójafnaðarstefnu sína og sinna,
með því að neita að ræða hana
má hann strútur heita.
Og Valdimar á Mýrum
hleypur beint af Búnaðar-
sambandsþinginu í Örlygshöfn
á sýslufund á ísafjörð til að
standa þar að ályktunarvellu
um riðumál. Eljumaður Valdi-
mar! - Annars ættu norðan-
postularnir að fara að sjá að
sér í riðuályktunum ef þeir
vilja ekki hljóta þau eftirmæli
að hafa verið mestu asnakjálk-
ar Vestfjarðarkjálkans. Svo er
orðið meira en tímabært að
fram fari athugun á því hvað
stjórnar þeim fávitagangi þess-
ara Sigurðarpostula að reka
svo grimman áróður fyrir því
að ósjúku fé á sama svæðinu
(V-Barð.) sé skipt í tvo hópa
og að girða annan hópinn af en
skjóta hinn. Og í annan stað
að berjast með oddi og egg
gegn því að riðusýkingarsvæð-
ið Barðastrandarhreppurverði
girt af og þá með spotta úr
þeirri girðingu þvert í gegnum
Suðurfjarðahrepp fyrir innan
byggð í sjó fram. Með slíkum
girðingarframkvæmdum væri
þó riðuhreppurinn einangrað-
ur og hættulaus þó aftur blossi
þar upp riða í nýjum fjárstofni
eins og sterklega má búast við, og
öll Vestur-Barðastrandarsýsla
afgirt frá öðrum héruðum og
öll smithætta vegna fjársam-
gangna að og frá þessu svæði
úr sögunni. Og með slíkri girð-
ingu myndaðist breitt fjárlaust
belti milli V-Barð. og V-ís.,
s.s. innri hluti Suðurfjarða-
hrepps (Geirþjófsfjörður í það
minnsta) og Vatnsfjörður í
Barðarstrandarhreppi og fjall-
garðurinn þar í milli. - Skóg-
lendi Geirþjófsfjarðar og
Vatnsfjarðar var komið í mikla
hættu vegna ofbeitar, en með
tilkomu fyrrgreindra girðinga
yrði það friðað fyrir allri sauð-
fjárbeit. - En það sem mest
væri þó umvert með þessari
girðingartilkomu væri það að
þá gætum bæði við sem lentum
innan girðingar og eins vinir
okkar fyrir norðan farið að
sofa værar vegna minnkandi
riðuskelfingarótta hvorra við
hina. Ogþágætunorðanmenn,
þegar okkar sláturmál væru úr
þeirra föðurlegu umsjá alfarið
einbeitt sér að sínum eigin.
í girðingarhólfum er hægt
að fylgjast með fé á vísindaleg-
an hátt með tilliti til riðuveiki
án þess að þurfa að óttast smit
inn eða út fyrir hólfin ef allra
varúðarráðstafana er gætt.
Þessvegna er framkvæmd á
fyrrgreindri hugmynd að girð-
ingu í fulla þágu vísindanna.
Allt hræðslutal norðan-
manna um að við bændur í
þríhreppunum (Tálknafjarð-
ar-Ketildala- og Suðurfjarðar-
hreppum) séum með andstöðu
okkar gegn niðurskurði á heil-
brigðu fé okkar að stefna heil-
brigði alls Vestfjarðafjár í
voða, er grátbroslega heimsku-
legt, þar sem þó í þessu óvissu-
ástandi um heilbrigðina í Vest-
fjarðafé sem Sauðfjárveiki-
varnir eru búnar að koma á,
þeirra eigið fé eru líklegri smit-
berar en okkar, vegna allra
fjárflutninganna frá Barða-
strandarhreppi norður
þangað. Og þegar búið er að
stefna heilbrigði alls Vestfjarð-
arfjár í svo augljósan voða
undir yfirstjórn Sauðfjárveiki-
varna, getur verið nokkuð
tómt mál að tala um að bjarga
því sem kannski ekkert er og
allra síst með þeim ráðum að
skera niður fé einhversstaðar
og einhversstaðar af algeru
handahófi.
Ég endurtek að því verður
vart trúað að einber fávitahátt-
ur ráði afstöðu þessara Sigurð-
arpostula til umrædds máls
heldur séu hrossakaup með í
spilunum og þar er það sem
rannsóknar er þörf.
Hin óvísindalega niður-
skurðarharka í Sigurði Sig-
urðssyni er tilraun til að breiða
yfir afglöp fyrri ára. Hún er
tímaskekkja aftan úrfortíðinni
og hefði átt að koma fram á
öðrum tíma og á öðrum stað,
en hans ábyrgð er mikil að
leiða blindingja á villigötur í
krafti sérfræði sinnar. - Og nú
óttast bændur hér á óskaniður-
skurðarsvæði Sigurðar, að
hann leiki sama leikinn hér og
á Ósi í Auðkúluhreppi í fyrra
og búi til riðu einhversstaðar á
svæðinu til að fá niðurskurðar-
vilja sínum framgengt. Hér er
vantraustið á Sigurði algert.
. Sækir sig á urð.
seint niður skurð,
en ei firrar riðu
ormsmogna viðu
þó andhveljur súpi
assa í núpi,
svo brogað við belli
bergmál í felli
sem ragnarök væru
í riðusauðsgæru
og moldþyrli hækja
munnrennslislækja
að valdi mari á mýrum
meinvillum fírum.
28. júlí 1985
Ólafur Gíslason
Neðrabæ
Ketildalahreppi
í girðingarhólfum er hægt að
fylgjast með fé á vísindaleg-
anháttmeð tilliti til riðuveiki
án þess að þurfa að óttast
smit inn eða út fyrir hólfin ef
allra varúðarráðstafana er
gætt.
Að setja kíkinn
fyrir blinda augað
■ Meirihluti íbúa, eða á-
kveðinn hluti þeirra, býr við
skert mannréttindi og bág efni,
en aðþrengdur minnihluti not-
ar óheft andlegt og líkamlegt
ofbeldi til þess að viðhalda
umdeildum forréttindum eða
ákveðinni hugmyndafræði.
Lýsing sem þessi á líklega við
Chile, þar sem herforingjar og
efnamenn eiga saméiginlegra
hagsmuna að gæta. A sama
hátt gæti hún jafnvel átt við
Pólland, þar sem herforingjar
og flokksbroddar hafa tekið
höndum saman. íran kemur
upp í hugann, en þar þarf stór
hluti þjóðarinnar m.a. konur
að lúta vitfirringu klerkavalds-
ins. Þetta á e.t.v. við Filipseyj-
ar eða Eþíópíu? Leyfist að'
nefna Sovétríkin í þessu sam-
bandi, en þar ku forréttinda-
stéttin þrífast takk bærilega
enda hefur andúð á þjóðernis-
minnihlutum og anti-semitismi
séð til þess að um hreinlitan
rússneskan hóp er að ræða.
Jú lesandi góður, upphafs-
lýsingin fellur óefað að aðstæð-
um í fyrrnefndum ríkjum. En
upptalningu dæma er ekki fylli-
lega lokið, það ntá bæta við
S-Afríku. Þar drottnar hvítur
minnihluti yfir fátækum blökk-
um meirihluta í krafti fjár-
magns og hugmyndafræði. En
hver er munurinn á aðstöðu
stjórnarinnar í Pretoríu og
þeirra fyrrtöldu? S-Afríka er
eina ríkið í heiminum sem er
holdsveikt, ef svo má að orði
komast, öll svið erlendra sam-
skipta eru tengd þjóðfélags-
ástandinu þar í landi. Hinn hvíti
minnihluti sætir misjöfnum
refsiaðgerðum, jafnt af hendi
þingræðisríkja sem annarra.
Iþróttasamskipti fatlaðra eru
ekki einu sinni undanþegin.
Gott og vel, þannig er hægt að
sýna þrjótum í tvo heimana.
En skal ekki eitt yfir alla
ganga? Kann það góðri lukku
að stýra að hafa skilvindu í
samvisku stað?
Iþróttir og stjórnmál eiga
ekki saman -
nema stundum
Ólympíuleikarnir eru tví-
mælalaust sá vettvangur
íþrótta þar sem umfang og
athygli eiga sér ekki hliðstæðu.
Ef hátíðleg skrúðmælgi er virt
að vettugi, þá er það Ijóst að
einföld þjóðremba býr að baki
þátttöku flestra ríkja. Sigur,
eða von um sigur, er aflvakinn
sem knýr hinn einstaka
íþróttamann og svo Ólympíu-
nefnd hvers ríkis. Fyrri aðilinn
á sér drauma um frægð og
frama, síðari aðilinn lætur sér
annt urn orðstír lands og þjóðar
í tíiia
IMI ÓfÍMiV
út á við. í stuttu máli sagt, þá
telja íþróttamenn, íþrótta-
samtök, ríkisstjórnir, og jafn-
vel þjóðir, þátttöku í Ólympíu-
leikum vera álitsauka í orðsins
víðustu merkingu.
Svo ekki sé reynt á lang-
minni lesenda, þá er t.d. at-
hyglisvert að minnast þess er
Kínverjar fengu aðild að Ól-
ympíuhreyfingunni, og ýttu
þar Formósumönnum til hliðar
sem formlegum fulltrúum
Kína. Aragrúi ríkja hafði verið
þess mjög hvetjandi að slíkri
skipan yrði komið á og fögn-
uðu óspart er af varð. Það er
heldur ekki langt um liðið frá
því að fjöldi ríkja neitaði að
verða við tilmælum Banda-
ríkjastjórnar um að hunsa leik-
ana í Moskvu 1980, og þau
sem það gerðu vísuðu fyrst og
fremst til gildis pólitískrar sam-
stöðu með Carter-stjórninni.
í fyrra tilfellinu var unnið
árum saman að því að fá til
þátttöku íþróttamenn frá ríki
þar sem áætlað er að milljónir
manna hafi fallið í hreinsunum
í kjölfar borgarastyrjaldarinnar
og síðar í hinni svokölluðu
Menningarbyltingu. Fögn-
uðurinn var óblandinn er full-
trúar alþýðulýðveldisins
mættu til leiks, þrátt fyrir það
að brot á hefðbundnum mann-
réttindum séu daglegt brauð
þar í landi. Meðal annarra
orða, hvar voru réttmætir full-
trúar Tíbet? Það má ekki
blanda saman íþróttum og
stjórnmálum!
í síðara tilfellinu minnast
þess líklega flestir að víðast
hvar brugðust í þróttamenn
ókvæða við er Bandaríkjastjóm
reyndi að skipuleggja „bojkott'1
gegn Ólympíuleikunum í
Moskvu, vegna þá nýlegrar
innrásar Sovétmanna í Afg-