Morgunblaðið - 28.12.2003, Blaðsíða 38

38 | 28.12.2003
Ertu virkilega með ofnæmi fyrirmyndlist?“ hváði maðurinnminn þegar við hengsluðumst
niður tröppurnar á Statensmuseum for
Kunst í Kaupmannahöfn.
,,Málverkum – og gömlum bókum,“
snörlaði í mér sem hafði einnig fengið
skyndilegt lungnakvef á stóru bókasafni.
,,Ertu ekki bara með flensu?“ spurði
hann vonglaður.
,,Nei, ég varð líka veik á Prado-safn-
inu.“
Hann glotti meinfýsinn og bað mig um
að muna framvegis eftir astmasterunum.
Barmaði mér fram eftir kvöldi; rithöf-
undur með ofnæmi fyrir bókum er eins
og smiður með ofnæmi fyrir timbri.
Daginn eftir fór ég í skólann og drakk
te í tíupásunni til að yfirbuga dreggjarnar
af lungnakvefinu. Umhyggjusöm bekkj-
arsystir, sem er Kúrdi frá Tyrklandi,
spurði hvort ég væri veik. Sagði henni frá
ofnæminu og þá viðurkenndi hún að
finna fyrir líkamlegum óþægindum í
hvert skipti sem lögregluþjónn yrði á vegi
hennar.
,,Ertu með ofnæmi fyrir löggum?“
spurði ég í þeirri trú að manneskjan hefði
skemmtilegan húmor.
,,Ég sat í fangelsi í Tyrklandi og þar var
ég pyntuð. Lögreglan barði mig í yfir-
heyrslum og ...“ hún greip til táknmáls til
að sýna mér hvernig henni hefði verið
gefið raflost.
,,Hvers vegna varstu í fangelsi?“
,,Ég sat inni fyrir pólitískar skoðanir.
Fyrir að mótmæla mannréttindabrotum
gagnvart Kúrdum.“
Kjaftstopp virti ég hana fyrir mér og
reyndi að upphugsa eitthvað gáfulegt til
að segja. Hún varð fyrri til að grípa orðið:
,,Ég er flóttamaður og get ekki snúið aft-
ur til Tyrklands því þá þarf ég að sitja í
fangelsi í þrjú ár – og stundum deyr fólk
þar. Hér bý ég ásamt syni og eiginmanni,
en ég sakna ættingjanna sem búa í Tyrk-
landi. Fyrir stuttu síðan lést amma eig-
inmanns míns og það er erfitt fyrir hann
að geta ekki heimsótt leiðið hennar – og
það er erfitt að hugsa til ættingja sinna og
gruna að maður eigi ekki eftir að hitta þá
aftur.“
Bekkjarsystirin hefur verið í útlegð í
sex ár, þrítug manneskjan. Hún er jafn-
aldri minn og ég er ekki frá því að hún sé
dálítið svipuð mér í sjón. Ofan í kaupið
fræddi samlandi hennar mig um að Auja,
gælunafn mitt, væri tyrkneskt nafn.
Hún gæti verið ég – ég gæti verið hún.
Þegar heim kom kíkti ég á netfjölmiðl-
ana og rambaði á frétt um hjón með barn
sem leituðu eftir pólitísku hæli á Íslandi
og fengu dvalarleyfi í eitt ár – ávísun upp
á tólf mánaða óvissu – á sama tíma og
ættingjar þeirra voru boðnir velkomnir
til frambúðar í öðrum löndum. Í kjölfarið
rakst ég á frétt sem fjallaði um erkibisk-
upinn af Sydney, en hann hafði líkt flótta-
fólki við hina heilögu fjölskyldu og dreg-
ið í efa að Ástralar myndu veita henni
hæli ef hún falaðist eftir því í dag, miðað
við stefnu ríkisstjórnarinnar í málefnum
hælisleitenda.
Komst ekki hjá því að velta fyrir mér
hvort Íslendingar myndu ljá Maríu, Jósef
og ónefndum hvítvoðungi fjárhús með
leigusamningi til eins árs og drekkja þeim
síðan í skilmálum.
Við lifum í veröld þar sem íbúarnir
skiptast í tvo hópa. Þá sem barma sér yfir
að vera með ofnæmi fyrir bókum, rauð-
víni, köttum, málverkum eða sjávarfangi
– og þá sem viðurkenna í framhjáhlaupi
að þeir fái svima og skjálfta við að sjá lög-
regluþjón. Að setja sig í spor þeirra síð-
arnefndu er ógjörningur. Það eina sem
við getum gert er að reyna að aðstoða þá
eftir fremsta megni – með réttlæti, örlæti
og mannúð að leiðarljósi. Því flóttafólkið
gæti verið við – og við gætum verið það.
Að vera með ofnæmi fyrir list eða löggum – það er spurningin
Auður
Jónsdóttir
Pistill
STAÐURINN PRISTINA Í KOSOVO
L
jó
sm
yn
d:
G
ol
li