Sunnudagsblaðið - 03.03.1957, Blaðsíða 8

136
S U N N UDAGSBLAfilí)
Milljónir holdsfeikra í lieiminum
Átakanleg íýsing á aðbúð hinna sjuku á ýmsum stööum.
ilOLDSVEIKI! — LÍKÞRÁl!
Víðsvegar um heim vekja þessi
orð iirylling og viðbjóð, og margir
íorðasl cins og pestina það ógæfu-
sama fólk. sem haldið er þessum
óhugnanlega sjúkdómi. Þrátt fyr-
ir öll læknavísindi nútímans, er
það cigi að síður staðreynd, að nú
um miðja tuttugustu öld eru
milljónir manna í heiminum
iiaJdnir holdsveiki, og margt af
þessu fólki er enn í dag meðhör.dl-
að á hinn ómannúðlegasta og
hrottalegasta hátt. í einstaka hér-
uðum Kína hefur holdsveikt fólk
verið brennt lifandi, rétt eins og
það væri einhver fúasprek, sem
íjarlægja þarf úr gróðursælum
skógi, og í Suður-Ameríku, Afríku
og á ýmsum Kyrrahafseyjum eru
líkþráir lokaðir inni í óvistlegum
hreysum eða skildir frá umheim-
inum með því að safna þeim sam-
an í sérstökum holdsveikra-búð-
um, þar sem þetta ógæfusama fólk
lifir og hrærist hvað innan um
annað, fjarri ástvinum sínum og'
venzlafólki.
I aldarfjórðung heíur franskur
maður að nafni Raoul Follerau,
helgað sig baráttunni gegn þeirri
ómannúð og tillitsleysi, sem holds
veikir verða að þola. Á þesgu tíma-
bili hefur þessi holdsveikrapost-
uli, eins og hann hefur verið
nefndur, ferðazt um 500 000 kíló-
metra vegalcngd, heimsótt hundr-
uð af holdsveikraheimilum og
hjáipað og huggað þúsundir holds
veikra.
Raoul Follerau hefur sagt:
,,Vissulega er holdsveikin hræði
Jegur sjúkdómur, alveg eins og
t.d. berklaveiki og margir aðrir
sjúkdómar, en það er ástæðulaust
að líta á bann sem blvgðunar-
rnál!" Og hann bætir við: „Nýtt
fransk.t lyf, scm nefnt cr disuiane,
er fært um að stöðva sjúkdóminn,
einangra hann, og smitun á sér
varl stað lengur. ■ Samt sem áður
eru hinir holdsveiku víðasthvar
ekki meðhöndlaðir sem sjúkling-
ar, lieldur cins og aíbrotamenn!
A fcrðum míiium hefi ég scð hræði
leg dæmi þessa, svo átakanlegar
sýnir, sem sífellt fylgja mér í
svefni og vöku, já, valda mér bein-
línis martröð . . .“
Hér eru þrjú dæmi:
Það var á Taenga árið 1946,
einni af hinum 80 Tuamotu-eyj-
um í Kyrrahafinu. Þegar héraðs-
læknirinn frá Pepeete á Tahiti fer
í sína árlegu læknisskoðunarferð
til hinnar litlu eyjar, verður hann
var grunsamlegra einkenna, smá-
bletta á hörundi konu einnar, 25
ára. „Ef til viil holdsveiki“, taut-
ar læknirinn hálfhátt fyrir munni
sér, og skrifar hjá sér nafn kon-
unnar: Tetu. Svo heldur hann
förinni áfram.
Því miður haíði öldungur einn,
fylgdarmaður læknisins á eynni,
einnig séð hina grunsamlegu bletti
og heyrt hljóðskraf læknisins.
Hann lætur handtaka Tetu. Hún
er rifin brott frá manni sínum og
fimrn börnum, leidd um borð í
bát, og síðan cr siglt með hana að
lítilli óbyggðri eyju — átta ldló-
metra frá Taenga. Eina lifandi
vcran, sem hún fær að hafa með
sér í land á eyna, er hundurinn
hennar.
Átta kókospálmar er það eina,
sem vex á eynni, og lítið pálma-
viðarskýli var húsnæði konunnar.
Á hverju átti þessi vesalingur að
lifa? Á fiski og fugli, er hundurinn
nafði vcrið vaninn á að vciða, svt.
og því sem íbúar þorpsins á heima
ey hennar færðu henni einu sinni
í viku. í slíkum tilfellum kastaði
sá, sem færði henni, vatnsbrúsa
og nokkrum matvælum í land, án
þess að leggja bátnum að, og þetta
af slíkri óttalegri varúö, rétt eins
og þegar fæða er sett inn í búr
hættulegs rándýrs í dýragarði.
Síðan réri maðurinn í ofboði frá
eynni aftur, eins og hann óttaðist,
aö fjandinn sjálfur væri á hælum
hans — og Teta er einsömul eftir,
— einsömul með þjáningar sínar
og tár — og einn hund . , .
Sex ár, sex hræðileg og löng
ár, hafðist þessi vesalings óham-
ingjusama og einmana kona við á
eynni. Þá kom Raoul Follereau
til skjalanna. Það var árið 1952.
Embættismaður einn á Tahiti
sagði honum harmsögu konunnar
frá Taenga: „Ég hef oft heimsótt
þennan vesalings einstæðing á
eynni“, sagði hann. „Þegar bátur
minn nálgaðist eyna í fyrsta sinn
hrópaði Teta til mín: „Komið ekki
nær! Ég er líkþrá!“
Þegar ég þrátt fyrir aðvörun-
ina gekk í land, brosti hún — hið
fyrsta bros um langan tíma . . .
Ég skildi eftir hjá henni allt það
sem ég hafði meðferðis af lyfjum
og hjúkrunargögnum. Teta féll á
kné frami fyrir mér, og bað mig
um að taka sig með brott frá
eynni. En það var ógerningur.
Skipshöfnin á bátnum mínum
myndi hafa gert uppreisn. En
Teta varð ekkert móðguð og virt-
ist raunar heldur ekki verða fyrir
vonbrigðum. Hún horfði einungis
á mig sorgbitnu augnaráði, og
sagði: „Ég skil“. Því næst gekk
hún álút frá ströndinni að páhna-
viðarkofa sínum og mér fannst