Morgunblaðið - 14.07.2004, Blaðsíða 6

GUÐNI Ágústsson landbúnaðarráð-
herra hefur hafnað umsóknum um
innflutning á nokkrum tegundum
dýra sem ekki hafa stigið fæti á ís-
lenska grund, svo vitað sé. Um er að
ræða lamadýr, strúta, íkorna, nagdýr
og merði, auk þess sem hafnað var
beiðni um að fá að flytja inn sæði frá
Bandaríkjunum úr afrískum villiketti
til að sæða íslenska húsketti.
Guðni segist í samtali við Morgun-
blaðið hafa hafnað umsóknunum af
nokkrum ástæðum. Fyrir það fyrsta
hafi neikvæðar umsagnir legið fyrir
frá embætti yfirdýralæknis, dýra-
sjúkdómanefnd, sérfræðinefnd um
framandi lífverur og fleiri eftirlitsaðil-
um. Hann hafi heldur ekki getað,
samvisku sinnar vegna, heimilað inn-
flutninginn með dýravernd að leiðar-
ljósi og vernd fyrir dýrasjúkdómum.
Hætta sé á að dýr eins og lamadýr og
strútar geti borið hingað sjúkdóma.
„Við verðum að fara mjög varlega í
þessum efnum. Mestu áföll í íslensk-
um landbúnaði á síðustu öld voru
dýrasjúkdómar sem bárust til lands-
ins. Það var því mín sannfæring að
neita þessum umsóknum,“ segir
Guðni Ágústsson.
Lamadýrin átti að nota
til trússferða um landið
Islama – Íslenska lamadýrafélagið
sendi inn umsókn fyrir rúmu ári um
að fá að flytja inn til landsins lifandi
lamadýr, Lama glama, frá Kanada en
dýrin eiga uppruna sinn að rekja til
Andesfjalla í S-Ameríku. Hugðist fé-
lagið nota dýrin til svonefndra trúss-
ferða vítt og breitt um landið.
Umhverfisstofnun mælir ekki gegn
innflutningi á lamadýrum, telur þau
ekki geta haft skaðleg áhrif á náttúr-
una en reka megi vistvæna ferða-
mennsku án þeirra. Aðrir umsagnar-
aðilar hafna þeim alfarið, m.a. vegna
hættu á að þau geti sem klauf- og jórt-
urdýr borið með sér dýrasjúkdóma.
Bendir yfirdýralæknir í umsögn sinni
á að nýlega hafi komið upp kúrariða í
nautgrip í Kanada og þar í landi sé
landlægur smitandi heilahrörnunar-
sjúkdómur í hjartardýrum, sem sé í
flokki riðusjúkdóma.
Strútarnir þola ekki
rok og rigningu
Landbúnaðarráðuneytinu barst í
september sl. umsókn frá Torfa Ás-
kelssyni á Helgustöðum á Stokkseyri
þar sem óskað var eftir heimild til að
flytja til landsins 5–10 strútsegg frá
Svíþjóð til klaks og ala strútana síðan
upp í fjölskyldugarði með blönduðum
dýrategundum. Guðni segir að í
tveimur umsagnanna sé lagst gegn
því af dýraverndunarástæðum að
heimila innflutning. Veðurfar hér á
landi henti illa fyrir strúta, bæði
vegna vinda og vætu. Í umsögn emb-
ættis yfirdýralæknis segir m.a. að
Norðmenn og Svíar hafi slæma
reynslu af strútaeldi. Upp hafi komið
vandamál vegna húð- og öndunar-
færasjúkdóma, strútarnir þoli ekki
rok og rigningu þar sem þeir hafi
enga fitu í fjöðrunum.
Umhverfisstofnun leggst ekki gegn
innflutningi strútseggjanna, að því til-
skildu að þau beri ekki með sér sjúk-
dóma, og telur strútana ekki hafa
skaðleg áhrif á íslenska náttúru.
Villiköttur
í útrýmingarhættu
Umsókn fyrir innflutningi á sæði úr
afrískum villiketti, Leptailurus Ser-
val, til sæðingar á íslenskum læðum
barst ráðuneytinu í október sl. Allir
umsagnaraðilar leggjast gegn inn-
flutningnum.
Embætti yfirdýralæknis segir
þetta mál vera allsérstætt. Af dýra-
verndunarsjónarmiðum telur emb-
ættið ekki rétt að mæla með innflutn-
ingnum þar sem framkvæma þurfi
keisaraskurð á læðunum til að bjarga
afkvæmunum. Sérfræðinefnd um
framandi lífverur segir að vegna
stærðarmunar umræddra kattarteg-
unda þurfi að skoða málið gaumgæfi-
lega út frá sjónarmiðum um dýra-
vernd. Villikötturinn lifir uppruna-
lega á gresjum Afríku og í umsögn
Umhverfisstofnunar kemur m.a.
fram að lengd búksins geti orðið allt
að einn metri, rófan allt að 45 cm löng
og hæðin allt að 62 cm. Vekur stofn-
unin athygli á að afríski villikötturinn
sé á alþjóðlegum lista tegunda villtra
plantna og dýra sem eru í útrýming-
arhættu. Vitað sé að kötturinn hafi
lagst á alifugla og lifi einkum á hér-
um, rottum, íkornum, skriðdýrum og
fuglum.
Óbætanlegt tjón
af völdum íkorna
Í byrjun þessa árs barst umsókn
Íslenskrar tækni hf. til að flytja inn
nokkrar tegundir íkorna, nagdýra og
marða til sölu sem gæludýr.
Embætti yfirdýralæknis telur að
ekki sé tryggt að viðkomandi dýr geti
ekki borið smitefni sem séu hættuleg
íslenskum dýrum, ekki sé tryggt að
umræddum dýrum verði ekki dreift
eða þau dreifi sér út í íslenska náttúru
og heldur sé ekki tryggt að þau nái út-
breiðslu og valdi óbætanlegu tjóni í ís-
lenskri náttúru og fyrir íslenskt dýra-
líf. Sérfræðinefnd um framandi
lífverur telur að umræddar dýrateg-
undir geti þrifist og fjölgað sér við
náttúrulegar aðstæður hér á landi og
valdið óæskilegum áhrifum. Bent er á
að nagdýrið Chinchilla lanigera sé á
lista yfir dýr í útrýmingarhættu.
Þá telur Umhverfisstofnun sig ekki
geta mælt með innflutningi á marð-
ardýrum, Mustela putoris furo, og
byggir afstöðu sína á reynslu af sögu
minksins á Íslandi. Umhverfisstofnun
leggst hins vegar ekki gegn takmörk-
uðum innflutningi á rauðum íkornum,
Sciurus vulgaris, sem gæludýri, gegn
því að þeim verði ekki dreift út í ís-
lenska náttúru.
Morgunblaðið/Ásdís
Strútar hafa ekki fitu í fjöðrum sínum og stjórnvöld telja þá ekki geta þrif-
ist í íslensku roki og rigningu. Strútfuglar eru eftirsóttir til matar. Kjötið
er fitusnautt og margir telja það heilsufæði. Strúturinn er stærsti núlifandi
fugl í heimi og getur orðið allt að 250 cm að hæð.
Ráðherra hafnar innflutn-
ingi lamadýra og strúta
Landbúnaðarráð-
herra bannar einnig
innflutning á sæði úr
afrískum villiketti
FRÉTTIR
6 MIÐVIKUDAGUR 14. JÚLÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
MEIRIHLUTI barna og unglinga, eða um 69%, notar
ekki hjálma þegar þau eru að nota reiðhjól, línuskauta
eða hlaupahjól. Þetta eru niðurstöður úr könnun sem
umferðarfulltrúi Slysavarnafélagsins Landsbjargar,
Kjartan Benediktsson, lét framkvæma 9. og 12. júlí í
Reykjavík. Könnunin var gerð víðs vegar um borgina
og var úrtakið 107 börn og unglingar. Fram kemur í
fréttatilkynningu frá Landsbjörgu að unglingum þyki
hallærislegt að nota hjálm þegar þau eru spurð hvers
vegna þau séu hjálmlaus.
Hjálmanotkun unglinga er orðin hverfandi
„Við getum ekki horft þegjandi á þetta lengur,
hjálmanotkun meðal unglinga hún er orðin hverf-
andi,“ segir Valgeir Elíasson, upplýsingafulltrúi
Slysavarnafélagsins Landsbjargar, en ætlunin er að
gera könnun á höfuðborgarsvæðinu sem og að láta at-
huga ástandið um allt land. „Þetta er kannski eitthvað
sem við höfum sofnað á verðinum með, vegna þess að
við héldum að þetta væri komið í góðan gang, en nú
ætlum við að taka þetta aftur upp og blása aðeins í lúð-
urinn og vekja athygli á að forvarnirnar byrji heima,“
segir Valgeir. Hann segir að hjálmanotkun eigi að
vera jafnsjálfsagður öryggisbúnaður og bílbelti og bíl-
stólar því höfuðhögg geti verið lífshættuleg ef óhapp
eigi sér stað. Nauðsynlegt sé að brýna fyrir börnum að
nota hjálma enda séu lög í gildi sem kveða á um
hjálmanotkun barna undir 15 ára aldri. Ábyrgðin sé
þó hjá foreldrum sem eigi að fræða börnin um nauð-
syn þess að nota hjálma í umferðinni.
Kristján Snær Þórsson, 15 ára, féll af reiðhjóli í fyrra
og slasaðist mikið á höfði. Hann var ekki með hjálm en
er á batavegi og fer í síðustu lýtaaðgerðina í haust.
Hvatt til hjálmanotkunar
Aðeins eitt af hverjum
þremur börnum notar hjálm
BÍLL fannst á hvolfi á gamla veg-
inum á leið upp í Hvanneyrarskál í
Siglufirði í gærmorgun. Áætlar lög-
regla að bíllinn hafi oltið í fyrrinótt
eða snemma í gærmorgun, en ekki
er vitað hverjir voru á ferð í bílnum,
eða hvort slys urðu á fólki við velt-
una.
Að sögn lögreglu á Siglufirði er
málið í rannsókn, en enginn hefur
verið yfirheyrður vegna þess. Bíll-
inn hafði verið skilinn eftir á verk-
stæði neðar í bænum, og virðast bíl-
lyklar hafa verið í honum þegar
hann var keyrður af verkstæðinu og
upp í fjall.
Þar sem bílveltan varð er ný-
uppbyggður vegur, sem byggja
þurfti vegna nýrra snjóflóðavarn-
argarða á Siglufirði. Að sögn lög-
reglu virðist bíllinn hafi farið fram
af nýja veginum og niður á þann
gamla, og oltið síðan. Fallið þar á
milli er þrír til fjórir metrar.
Bíll fannst á hvolfi á
Skálarvegi í Siglufirði
Bíllinn er þó nokkuð skemmdur eftir veltuna en óljóst er hver ók honum.
LANDHELGISGÆSLA Íslands fór
í ískönnunarflug úti fyrir Vestfjörð-
um í gær. Lágþoka var töluverð svo
ískönnunin fór mest megnis fram á
ratsjá. Að sögn Thorbens Lund yf-
irstýrimanns er ísflug farið reglu-
lega og enn oftar þegar ísinn er ná-
lægt landi. Hann segir að það hafi
komið á óvart hvað það var mikið af
stökum, risastórum ísflekum á reki.
Þór Jakobsson veðurfræðingur
segist ekki hafa orðið var við neinar
óvenjulegar niðurstöður úr ískönn-
uninni og að hugsanlega sé einhver
hrina fyrst það eru svona margir
stakir ísflekar. „Venjulega minnkar
ísinn mikið í júní og heldur áfram að
minnka í júlí,“ segir Þór.
Margir
stakir ís-
flekar sáust
í ískönn-
unarflugi
NOKKRIR minniháttar jarðskjálft-
ar hafa mælst síðustu tvo sólar-
hringa skammt austan við Grinda-
vík. Samkvæmt því sem Veður-
stofan segir hefur enginn þeirra
verið stærri en tveir á Richter-
kvarðanum og menn hafa því vænt-
anlega lítið sem ekkert fundið fyrir
þeim. Veðurstofan fylgist grannt
með svæðinu og segir að skjálft-
arnir séu hluti af eðlilegri hreyfingu
jarðskorpunnar.
Minniháttar
skjálftahrina
VSÓ RÁÐGJÖF ehf. hefur ákveðið
að áfrýja dómi Héraðsdóms
Reykjavíkur en fyrirtækið var í
apríl dæmt til að greiða Umhverf-
isrannsóknum ehf. rúmlega eina
milljón króna í vinnulaunamáli.
Forsaga málsins er sú að Ragn-
hildur Sigurðardóttir hjá Um-
hverfisrannsóknum stefndi VSÓ
vegna vangoldinna launa í
tengslum við rannsóknir á svæði
Norðlingaölduveitu. Héraðsdómur
dæmdi Ragnhildi í vil og hún var
jafnframt sýknuð af kröfum gagn-
stefnanda VSÓ.
Að sögn Erlu S. Árnadóttur, lög-
fræðings VSÓ, telja þau að þetta
sé ekki réttur dómur og vilja reyna
að fá honum hnekkt. Í því sam-
bandi bendir hún m.a. á matsskjöl
sem lögð voru fram en var hafnað.
VSÓ áfrýjar
dómi héraðs-
dóms
♦♦♦
♦♦♦