Morgunblaðið - 08.11.2004, Side 33

Morgunblaðið - 08.11.2004, Side 33
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 8. NÓVEMBER 2004 33 MINNINGAR ✝ Ingólfur Sveins-son fæddist 3. júlí 1914. Hann lést á hjúkrunarheimilinu Sunnuhlíð í Kópavogi 1. nóvember síðastlið- inn. Foreldrar hans voru Sveinn Jón Ein- arsson, múrari og seinna bóndi í Bráð- ræði í Reykjavík, og kona hans Helga Ólafsdóttir. Foreldr- ar Sveins voru Einar Sveinsson, bóndi á Efri-Þverá í Fljóts- hlíðarhreppi í Rang- árvallasýslu, og kona hans Ingv- eldur Jónsdóttir, húsmóðir. Ingólfur kvæntist 7. október 1939 Klöru Halldórsdóttur hús- móður, f. 14. september 1917, d. 25. desember 1972. Foreldrar hennar voru Halldór Jónsson, skip- stjóri og kaupmaður í Reykjavík, og kona hans Guðmunda Guð- mundsdóttir. Foreldrar Halldórs voru Jón Sigurðsson, bóndi og hreppstjóri í Kalastaðakoti á Hvalfjarðaströnd, og Guðrún Jóhannsdótt- ir, vinnukona í Kala- staðakoti. Foreldrar Guðmundu voru Guðmundur Hjalta- son frá Nauteyri á Ísafirði, bakari í Bandaríkjunum, og Þorvaldína Rósa Ein- arsdóttir, húsmóðir í Efsta-Hvammi í Dýrafirði. Börn Ingólfs og Klöru eru Halldór, f. 14. apríl 1940, d. 24. október 2004, Þorsteinn Örn, f. 5. janúar 1945, d. 29. febrúar 1964, og Rósa, f. 5. ágúst 1947. Ingólfur gekk í Lögregluna í Reykjavík 1. mars 1939 og starfaði sem slíkur til 1. janúar 1985. Útför Ingólfs verður gerð frá Fossvogskirkju í dag og hefst at- höfnin klukkan 15. Elsku pabbi. Þá ertu farinn yfir móðuna miklu. Það varð stutt á milli ykkar Halldórs bróður, aðeins vika, og ég veit að það hefur verið tekið vel á móti ykkur feðgum. Mamma, Þorsteinn Örn, Sveinn Jón afi og Helga amma. Kannski var þetta best svona. Þú varst orðinn þreyttur og farinn að þrá hvíldina. – Og síðustu orðin þín, er þú sagðir við Klöru, Heiðveigu og Ingólf litla Mána er þau sátu við rúmstokkinn þinn, daginn áður en þú lést; „hvenær enda dagarnir“? Það var magnað að alast upp í Heiðar- gerðinu, þar sem þið mamma byggð- uð glæsilegt einbýlishús yfir fjöl- skylduna upp úr 1951. Allir íbúarnir í þessu ágæta hverfi voru alveg ein- stakir. Þarna ólumst við systkinin upp í faðmi ykkar mömmu og Sveins Jóns afa. Kærar þakkir fyrir að hafa valið þennan yndislega stað, fjölskyldunn- ar vegna. Þú varst lögregluþjónn af guðs náð og sinntir starfinu af alhug. Á þessum tímum, upp úr 1950, voru bílar ekki algengir á heimilum, strætisvagnarn- ir voru aðalsamgöngutækin og nánast notaðir eingöngu, enda stutt frá stríðslokum og landið að opnast upp á gátt í rólegheitum. En þú skelltir þér stundum heim þegar þú varst á vakt- inni á litla græna lögreglujeppanum sem þú notaðir þegar þú varst í eft- irlitinu. Og þegar rólegt var, þá fórstu með okkur mömmu í bíltúr um borg- ina, og keyptir bland í poka handa okkur. Þannig fannst okkur við eiga okkar einkabíl. Jólin áttu stóran sess í hjarta þínu, því þú varst mikið jólabarn, skreyttir jólatréð af mikilli umhyggju með mömmu, passaðir alltaf að nóg væri til að borða alla tíð, bæði á jólunum og alla aðra daga ársins. Það varð mikil sorg er Þorsteinn Örn lést langt fyrir aldur fram aðeins 18 ára aldri, og urðuð þið mamma aldrei söm eftir, þótt þið bæruð ykkur vel. En þið hélduð göngunni áfram, Halldór var orðinn flugmaður á þess- um tímapunkti og floginn úr hreiðr- inu en ég enn í foreldrahúsum. 1969 selduð þið mamma ættaróðalið í Heið- argerðinu og fluttuð í Hamrahlíð 9, þar sem þið unduð ykkur vel þar til mamma lést langt fyrir aldur fram á jóladag 1973, aðeins 57 ára að aldri, og öllum harmdauði. En þú áttir þér metnaðarfullt áhugamál, tónlistina, og varst gott tónskáld. Verk þín hafa verið flutt víða og eru orðin klassísk, og flutt í sjón- varpi, útvarpi og á öðrum opinberum vettvangi og þú áttir oftar en ekki síð- asta lag fyrir fréttir. Þú varst prýðilegur penni og skrif- aðir m.a. ferðasögur hvaðanæva úr heiminum, sem fluttar voru í Ríkisút- varpinu, svo fátt eitt sé nefnt. Árið 1985 gaf Leiftur út ljóðabók eftir þig sem þú nefndir Dægurmál, þar sem knappur stíll þinn, er þú varst búinn að þróa lengi, naut sín til fulls. Svavar Gests gaf 1972 út hljóm- plötu neð lögunum okkar, djössuð lög við þjóðvísur og þulur er við sömdum og röðuðum saman á síðkvöldum í Heiðargerðinu. Þú söngst í Lögreglukórnum sem var þér afar kær og sem sýnir þér þá virðingu og þökk að syngja yfir þér látnum. Árið 1985 söðlaðir þú um og fluttir í Kópavoginn, að Kópavogsbraut 1a, og undir þér vel þar innan um yndislegt fólk, eða þar til fyrir níu mánuðum er þú treystir þér ekki lengur til að búa einn, og færðir þig yfir í Sunnuhlíð, þar sem þú kvaddir þennan heim 1. nóvember sl. saddur lífdaga, 91 árs að aldri. Ég færi þér góðar kveðjur og þakk- læti frá afastelpunum þínum, Klöru og Heiðveigu, og litla Ingólfi Mána, nafna þínum, sem þegar er farinn að þjóna tónlistinni, með sitt eigið tón- listarstúdíó, aðeins 12 ára gamall. Mér sýnist hann feta í fótspor þín. Að leiðarlokum þakka ég Álfrúnu Eddu, eiginkonu Halldórs heitins og tengdadóttur þinni, sem staðið hefur sig eins og hetja í öllu álagi undanfar- inna daga, og sem oftar en ekki var þér stoð og stytta. Farðu í Guðs friði, pabbi. Þín dóttir Rósa Ingólfsdóttir. INGÓLFUR SVEINSSON árum okkar. En Einar Bragi sýndi þegar á reyndi að hann var vel liðtæk- ur við matargerð eins og annað. Sam- band hans og Stínu var fallegt alla tíð. Umhyggja hans og daglegar heim- sóknir í Sóltún, þar sem Stína dvaldi síðustu tvö, þrjú árin, voru henni ljós í myrkri erfiðra sjúkdómsfjötra. Ég kveð Stínu með söknuði og þakklæti fyrir liðna tíð. Það er bjart yfir minn- ingu hennar. Kristín Jónsdóttir frá Munkaþverá. Það hefur verið tíska undanfarna áratugi í kvennafræðunum að skrifa um konurnar á bak við skáldin og listamennina. Þannig hafa þær stigið fram hver á fætur annarri og orðið sýnilegar, konurnar sem sáu um vinnufriðinn á heimilinu, helltu upp á könnunna, slógu í pönnukökur og skelltu eplakökunni í ofninn, komu með hnyttnar athugasemdir, breiddu yfir deilumálin og komu öllum í gott skap. Samt hefur alltaf verið hljótt um Kristínu, þrátt fyrir að hún hefði atómskáldin í stofunni hjá sér dag- lega. Skáldin sem áttu sér hugsjónir á öldinni sem leið, þegar menning var orð með merkingu, innihald og tak- mark, en ekki ein fræðigrein af mörg- um uppi í Háskóla eins og nú. Hún þekkti þá alla, rithöfundana og ab- straktmálarana, jafnt þá sem heima sátu og þá sem síðar urðu heimsfræg- ir í útlöndum. Karlmennina sem eiga nöfn sín skráð í skrifuðum og óskrif- uðum bókmennta- og listasögum nú- tíðar og framtíðar. Kristín var bæði létt á fæti og létt í lund. Hún steig dansspor á milli her- bergjanna þriggja á Bjarnarstígnum og það var í kringum hana þessi sér- kennilegi tæri dillandi hlátur sem ég veit ekki hvaðan kom. Líklega að norðan þar sem hún var fædd og upp- alin í stórum systkinahópi. Hún var konan á bak við manninn, Einar Braga skáld, sem orti (til henn- ar) eitt eldheitasta ástarljóð sem skrifað var á Vesturlöndum á tuttug- ustu öld, svo vitnað sé í orð franska bókmenntafræðingsins René Etiemble í Encyclopædia Universal- is, stóru frönsku alfræðibókinni sem geymir vitneskjuna alla: Ég elska konuna nakta með næturgala í augum, nývaknaða angandi lilju laugaða hvítri morgunsól, konuna unga ólétta með knapprauð blóm á bleikum þúfum þreyjulausa af þrá eftir þyrstum hunangsfiðrildum, konuna stolta sigurglaða sýnandi öllum heiminum sinn vorsána frjóa akur, þar sem undrið vex í myrkri moldinni gljúpu: vex. (Einar Bragi.) Kristín var sterk og glöð. Hún hélt fast í lífið. Guð geymi þig, elsku Kristín. Ég og fjölskylda mín sendum Ein- ari Braga, fjölskyldunni allri og af- komendunum mörgu samúðarkveðj- ur. Æsa Sigurjónsdóttir. Ég man eins og gerst hafi í gær, loksins var ný fjölskylda að flytja inn í Helga Pjeturs-húsið, þetta reisulega en dularfulla hús á horni Hverfisgötu og Smiðjustígs. Þetta var hverfið mitt og ég vissi allt sem gerðist. Húsið hafði staðið að mestu autt um nokk- urn tíma og enginn okkar krakkanna hafði komið þar inn. Þorðum varla að kíkja á gluggana. Í sannleika sagt vorum við skíthrædd við þetta hús sem var víst fullt af draugum. Þarna sá ég hana Kristínu fyrst, þarna á Hverfisgötunni, hún var þá að flytja í húsið ásamt fjölskyldu sinni. Það er víst komin hálf öld síðan, ég var 7 eða 8 ára. Ég gaf mig á tal við hana og spurði hvort hún ætti ekki stelpu. Og upp frá því hefur verið milli okkar einhver strengur, þessi in- dæla kona bauð mig velkomna til sín. Jú hún átti sko stelpu sem var hálfu ári eldri en ég og mér var boðið inn. Það brakaði svakalega í gólfinu, gangurinn var dimmur og það brak- aði í stiganum; en þetta var gott brak og alltaf leið mér vel í þessu húsi, sem nú er löngu horfið úr miðbæjarflór- unni og bílastæðahús komið í staðinn. Þessi dagur markaði tímamót í bernsku minni. Við Gobba urðum óaðskiljanlegar og rauða timburhúsið varð mitt annað heimili. Þau voru reyndar alltaf að flytja, en andinn flutti alltaf með og maður taldi ekki eftir sér að skokka vestur á Hjarð- arhaga, upp í Unuhús eða hvert sem var. Oft í rauð timburhús – seinna eignuðust þau svo rautt timburhús á Suðurgötunni og hringurinn lokaðist. Hún Kristín átti saumavél, það sá ég strax þennan fyrsta dag, og hún átti líka vefstól. Og hún var afburða- lagin í höndunum, gat saumað hvað sem var, allt. Svo óf hún efnið líka og hannaði fötin sjálf. Ég efast ekki um að hún væri heimsfrægur hönnuður ef hún hefði lagt sig eftir því. Þeir eru ófáir kjólarnir sem hún saumaði á mig og síðar á dætur mínar, eða þá vestin og peysurnar og allt sem hún prjónaði eða heklaði á börnin mín og barnabörn. Á heimili Kristínar og Braga var einstaklega menningarlegt andrúms- loft. Hér áttu atómskáldin athvarf og maður hitti dularfull skáld og ljúf- linga eins og Jón Óskar og Thor. Tvær litlar stelpur sátu úti í horni og hlustuðu andaktugar á spekingana. Hérna varð Birtingur til og stöðug uppspretta heimspekilegra og stjórn- málalegra umræðna. Alltaf frjótt um- hverfi. Annað sem einkenndi heimilið og gerir enn er alveg sérstök barn- elska. Hér ríkir sá hugsunarháttur að öll börn séu alltaf velkomin og ekki bara það heldur séu þau miðpunktur alheimsins, sjálft lífið. Við þau er tal- að og fílósóferað eða lesið ljóð og hér finna þau hlýju og samkennd. Og allt- af var hún Kristín til í að aðstoða við hvað sem var, alltaf til í allt, með stríðnislega, elskulega glampann í augunum. Þessi glampi sem varð allt- af svo fallegur og stelpulegur þegar hún talaði um eða við manninn sinn. Þau hjónin voru mjög samhent, þau gerðu allt saman, alltaf nýtrúlofuð. Ég er þakklát fyrir að hafa kynnst Kristínu og fjölskyldunni allri. Vin- áttan varir og þótt stundum líði ein- hver tími á milli þess að við hittumst, þá er það alltaf jafn gott. Við breytum ekki tímans rás, öll skulum við hans veg ganga og á þeirri göngu lærum við að allt sem við eig- um best verður einhvern tímann frá okkur tekið. En samt göngum við áfram. Að leiðarlokum þakka ég einstaka tryggð og elskusemi. Ég og Sissa mamma og börnin mín, þau Birna, Tryggvi, Halla og Kristbjörn, send- um hjartans kveðjur til Einars Braga og til Gobbu, Jóns Arnars og allrar indælu stórfjölskyldunnar. Sigríður Sigurðardóttir. Ég kynntist Kristínu og manni hennar, Einari Braga, þegar ég flutti ung og nýgift inn á neðri hæðina á Bjarnarstíg 4 í lok árs 1969. Þau voru næstu nágrannar okkar, bjuggu í ris- inu fyrir ofan okkur og höfðu umsjón með útleigu íbúðar okkar í byrjun. Okkur varð fljótlega ljóst hversu lán- söm við höfðum verið að þau völdu okkur fyrir nágranna, ekki vegna íbúðarinnar sem slíkrar, heldur fyrst og fremst vegna nábýlisins við þau hjónin. Áður en ég vissi af hafði ég eignast vin og leiðbeinanda í Krist- ínu. Hún stóð þá á fimmtugu og fylgdist betur með fatatísku ungs fólks en nokkur vinkvenna minna. Hafði auga listamannsins fyrir hönn- un og litum og saumaði frábærlega fallega kjóla. Fas hennar og viðmót var einstakt, hún bjó yfir einhverri innri ró sem laðaði fólk að henni. Heimili hennar var eins og fágað listaverk. Þangað komu skáld, lista- menn, ættingjar og vinir. Ekki má heldur gleyma börnum og barna- börnum. Í minningunni finnst mér sólin hafa skinið skærar á Bjarnar- stígnum en annars staðar á þessum árum. Alltaf virtist nægur tími fyrir alla, stóra sem smáa. Dóttir mín var heldur ekki há í loftinu þegar hún fór að rata upp stigann til Kristínar og Braga til að spjalla aðeins við þau um lífið og tilveruna. Vinátta okkar hefur haldist traust í gegnum árin og veitt mér mikla gleði. Síðustu æviár sín var Kristín haldin erfiðum sjúkdómi sem lagðist þungt á hana. Hún mætti því mótlæti á einstakan hátt og hef ég dáðst að styrk hennar og æðruleysi. Kristín hefur haft mótandi áhrif á líf mitt. Betri konu hef ég ekki kynnst. Ég votta Einari Braga, Borg- hildi, Jóni Arnari og fjölskyldum þeirra mína dýpstu samúð. Ég kveð Kristínu með miklum söknuði og minnist hennar með auð- mýkt og ómældu þakklæti. Hrafnhildur Stefánsdóttir. Ég kom nær daglega heim til ömmu Stínu með Æsu bestu vinkonu minni. Hún var ekki blóð-amma mín en fyrir mér var hún alltaf amma Stína. Amma mín bjó á sama lands- hluta og ég þannig að amma Stína var mér kærkomin og elskuleg uppbót. Mér fannst yndislegt að stórfjöl- skyldan byggi saman. Mér fannst gott að koma heim til Æsu þar sem einhver var ætíð heima og iðulega var það amma Stína. Alltaf vildi hún vita hvað við stöllur værum að gera og fylgjast með þeim prakkarastrikum sem við vorum með í bígerð. Daginn sem ég eignaðist dóttur mína var ég stödd í afmæli ömmu Stínu. Hún var að halda upp á 80. af- mælisdag sinn og hélt fjölskyldan henni handverks- og listasýningu af því tilefni. Mikið þótti mér gaman að geta sýnt eiginmanni mínum hversu mikið fjölhæf listakona hún var. Sem barn hafði ég þó ekki gert mér grein fyrir því öllu, nema mér fannst hún ógurlega flink, líkt og galdrakona með efni og saumnálina. Ég fékk fyrstu hríðir í afmælinu og átti dóttur mína þá um kvöldið. Ég gleymi þess- um degi aldrei, ekki bara vegna þess að ég eignaðist barn heldur líka vegna þess að mér fannst það mikill heiður að eignast barnið mitt einmitt á þessum degi. Þó þetta væri ekki eiginlegur afmælisdagur hennar þá fannst mér það mikil gleði að fæða barn mitt þennan dag. Ég á mynd af dóttur minni í fangi ömmu Stínu, aðeins nokkurrra vikna gamalli. Sængurgjöfin sem hún og Bragi gáfu okkur fjölskyldunni var pínulítil barnamussa sem einmitt hafði verið til sýnis á þessari sýningu. Ég var innilega glöð yfir þessari gjöf. Ég varla tímdi að klæða stúlkuna mína í mussuna, svo mikill dýrgripur er hún mér. Þessa flík ætla ég að ramma inn og hafa sem listaverk nú í dag. Dóttir mín mun svo fá hana til eignar þegar að því kemur. Hún mun jafnframt fá að heyra söguna um ömmu Stínu og hvers vegna þessi flík er mér svo dýrmæt. Flík frá bestu ömmu sem hægt er að hugsa sér. Elsku Bragi, Æsa, Borghildur, Una og fjölskyldur. Ég og mínir vott- um ykkur okkar dýpstu samúð og hluttekningu. Anna Lilja.  Fleiri minningargreinar um Kristínu Jónsdóttur bíða birt- ingar og munu birtast í blaðinu næstu daga. Höfundar eru: Sigríð- ur Björnsdóttir. MARÍA SKAGAN lést í Sjálfsbjargarhúsinu þriðjudaginn 2. nóvember sl. Útförin fer fram frá Fossvogskapellu föstu- daginn 12. nóvember kl. 15. Blóm eru afþökkuð, en þeim, sem vilja minnast hennar, er vinsamlegast bent á að láta Sjálfs- bjargarheimilið, Hátúni 12, njóta þess. Sigríður Kristín og Ken Lister. Okkar ástkæra GUÐRÚN RAFNSDÓTTIR Skjóli áður á Langholtsvegi 33 Reykjavík lést 25. október sl. Útförin fór fram í kyrrþey að ósk hinnar látnu. Rósa Eggertsdóttir Gunnar Jónsson Hjálmar Sigurjón Gunnarsson Eggert Rúnar Gunnarsson Árni Þór Hilmarsson Kristín Hilmarsdóttir Hildur Hilmarsdóttir Hjördís Hilmarsdóttir Valgerður Valdimarsdóttir Eggert Þorbjörn Rafnsson Örn Bragi Rafnsson Guðbjörg Birna Bragadóttir barnabarnabörn og barnabarnabarnabörn.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.