Sunnudagsblaðið - 25.04.1965, Blaðsíða 7

sér einnig stað umfangsmikil verzl
un með fölsuð verndarbréf.
Sjómennirnir voru heldur ekki
einir um að beita öllura aðferðum
Ul að sleppa. Útgerðarmenn og
skipstjórar kaupfara aðstoðuðu þá
^yggilega, því að þeim var hagur
1 að geta haldið mönnunum. Þetta
varð til þess, að ný atvinnugrein
spratt upp: milliliðir, sem tóku
að sér að fela sjómenn fyrir liðs-
smölum flotans og flytja þá á laun
borð í kaupskip, sem vantaði
nienn. Og þeir útveguðu þeim,
sem þess þurftu með, fölsuð skil-
ríki. Þessir milliliðir höguðu störf-
nm sínum oft svo, að þeir héldu á
laun út fyrir lierskipagirðinguna
°S höfðu með sér menn, sem voru
líkamlega ófærir til langferða, þótt
tmir gætu hæglega siglt skipi í
höfn. Þessir menn voru látnir
taka við skipinu síðasta áfangann,
en áhöfnin var flutt yfir í annað
skip eða í fylgsni á landi, áður en
liðssmalarnir komu á vettvang.
Kaupskip lögðu sig oft í mikla
h*ttu við að reyna að sleppa und-
an herskipum stjórnarinnar, því
að það þótti mörgum lítið betri
Örlög en að verða tekinn herskildi
aí óvinaskipi. Og eftir því sem
stundir liðu fram og mannþörf
úotans jókst, eftir því versnaði
astandið. Tomlinson, sem fyrr var
nefndur, taldi það ráð til mikilla
örbóta, að tími sá, er hægt væri
að þröngva mönnum til að starfa
1 flotanum, væri takmarkaður.
Það var þó ekki gert fyrr en 1835,
þá voru samþykkt lög þess efn-
ls að engum mætti halda nauðug-
Um 11 m borð í herskipum lengur
°n fimm ár í einu. En þessi lög af-
mímu ekki þann sið að taka menn
nauðuga, og hann var reyndar
aldrei afnuminn með lögum. En
lann dó út sjálfkrafa eftir að far-
'ð var að fastráða sjóliða til tíu
ara í senn árið 1853. Hundrað ár-
um áður hefði tæpast verið hægt
að fá nokkurn mann til að ráða
Slg á herskip til svo langs tíma,
en nm miðja 19. öld höfðu kjör
s.lóli3a batnað svo mjög, að þetta
.Var Unr>t. Og þá hvarf líka úr sög-
Unni sá gamli siður, að þröngva
mónnum til starfa á herskipum,
°g er víst óhætt að segja, að hann
afi verið fáum harmdauði.

BÍLABÓK
Þessi mynd hér að ofan er tekin úr nýútkominni handbók fyrir bíl-
eigendur, en það ætti samt ekki að yera mikil hætta á að Iesendur
almennt hefðu þá bók undir höndum, því að hún er dönsk (og auk
þess alveg nýkomin út, svo að hún mun tæpast komin í verzlanir
hér). Höfundurinn heitir Harry Jensen, auknefndur Mótor, en
hann hefur um langt skeið annast bílaþætti í víðlesnu dönsku
blaði. Þessi bók er yfirleitt skrifuð í heldur léttum tón, og í henni
er margt ,.til skemmtunar og fróðleiks", eins og það mundi
heita á voru máli. í formálanum segir t.d.: — Minnizt þess, að
þegar hraðinn er orðinn yfir 100 km stýrið þið ekki bílnum
lengur — þið reynið bara að gera það.
Teiknari bókarinnar lieitir Franz Fijchsel, en hann mynd
skrcytir líka bílaþætti Jensens. Fyrir það fær hann svo vel
borgað, segir hann, að það hrekkur næstum fyrir stöðumæla-
sektunum, sem hann fær á sig, meðan hann skreppur upp á
ristjórnina til að sækja peningana.
Annars kennir margra grasa í bókinni. Þar er mönnum t.
d. kennt, hvernig á að aka fram hjá skólum: — Þegar þið nálg
izt skóla, skuluð þið fara eins og börnin — hægt.
Og Jensen er meira að segja ekkert feiminn við að skjóta
örlítið á konu sína: — Þegar konan mín hefur Iagt bílnum, veit
hún aldrei í hvorn stöðumælinn hún á að borga! — En frú
Jcnsen lætur ekki eiga hjá sér, og af því að Harry er bifvéla-
virki að atvinnu, segir hún á móti: — Hvernig farið þið bifreiða
virkjarnir að, þcgar ekki verða lengur til nein stýri sem þið
getið þurrkað ykkur um hendurnar á?
Og svo að lokum: Jens Jensen dreymdi draum árið 1954, og
nú var sá draumur að rætast rétt í þessu. Hann dreymdi, að
hann kæmist yfir bíl af árgerð 1954.
MIMtMtMMtMUIMMMMUMMMMIMMMUUWHMMMtMMIVO
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — SUNNUDAGSBLAÐ 3 J g