Sunnudagsblaðið - 20.06.1965, Blaðsíða 17

I.
MEXÍKÓFLÓI er ekkert ósvipað-
ur mannsheila að lögum. Og hann
minnir á heila sumra manna að
því leyti, að hann er ærið þröngur
inngöngu. Tveir miklir skagar
ganga fram í hann og þrengja
mynnið, Flóridaskagi hangir nið-
ur úr meginlandi Norður-Ame-
riku,' og Júkatanskagi rís éins og
nef norður úr Mexíkó sunnan
verðu, þar sem Guatemala hefst.
Milli þessara tveggja skaga er að
vísu talsvert haf, en þvl er áð;
mestu lokað með eyju, sem liggur
fyrir flóamynninu miðju. Það er
sú nafnfræga ey, Kúba, þar sem
svartskeggurinn Kastró ræður nú
ríkjum og hrellir nágranna sína
allt hvað af tekur.
Sjórinn er ylvolgur á þessum
slóðum, enda sprettur þarna upp
golfstraumurinn, sem er eins kon
Wagner með fundið' fé
ár hitaveita Norður-Evrópu og þá
ekki sízt okkar kalda lands, sem
fróðir menn telja, að væri langt
utan við mörk hins byggilega, ef
þess ágæta straums nyti ekki við.
Þarna eru líka víða langar sand-
fjörur, og því þarf engan að undra,
að fólki, sem hefur yndi af að
striplast í sjó og sandi, þyki gott
að korna þarna. Á Flórida hafa
líka risið upp fjölmargir baðstað-
ir og „fegurðardrottningasandar,”
og á Kúbu var paradís amerískra
auðkýfinga, meðan Batista gamli
sat þar á veldisstóli, hvað sem nú
kann að vera.
En þeir dagar koma, að bað-
gestirnir verða að hýrast inni á
hótelunum sínum (enda eflaust vel
fyrir þcim séð þar). Ægir á það
til að yggla si-g þarna, og hvirfil-
vindar mega heita árvissir. Þegar
veður og vindur færast í ham,
stenzt ekkert fyrir. Holskeflurnar
ganga á land upp og tugkílómetra
langur sandfjörur gjörbreytast oft
á einni nóttu. Að slotuðu slíku
ofviðri má oft finna ýmislegt á
fjörum, sem ekki var þar áður.
En meðan ósköpin standa yfir, er
ekki hollt að vera á ferð á Flór-
idasundi eöa þar í grennd.
II.
FYRIR röskum áratug gerði
hvirfilvind sem oftar við Flórida.
Þegar honum slotaði hélt Kip
nokkur Wagner niður að strönd-
inni að vanda sínum. Hann hafði
haft þetta fyrir sið árum sam-
an að ganga í fjörur og sjá, hverju
Ægir skolaði á land. Að þessu
sinni kom fjaran honum ókunnug
lega fyrir. Sandurinn var að mestu
horfinn, eftir voru aðeins óslótt-
455 sonnudagsblað - alþýðublaðið
ir leirhaugar og sums staðar Ya
fjörukamburinn með öllu horfi^
En Wagner hélt för sinm
áfraWJi
þótt fjaran væri óræstileg, §e •
um flæðarmálið og hafði aU°-ta
hjá sér. Allt í einu sá hann gh ^
í eitthvað, sem var of bjart til a
geta verið skel. Hann beygði s"
niður og tók þetta upp-
reyndist vera marghyrnd Sl1
plata með ástimpluðum krossi
skjaldarmerki Spánar.
Wagner hafði áður fundið s ^
urpeninga í fjörunni sinni-
sinn eftir hvassa norðaustaua
háfði hanh meira að segja ruI\ttj
fimm peninga í einu. Hann
orðið um fjörutíu peninga sa f
tals, þegar þessi hvirfilv111■ .
umturnaði fjörunni. En það h
í sjálfu sér ekki þótt neitt niel,ll3
legt, þótt peningum skolaði Þa| ^
á land. Slíkt hafði verið að 6
ast öðru hverju svo langt s
menn mundu. En þessi PenlD®f
gat varla komið úr þeim sjóðb
að gamla fjaran lá nú undir i
talsvert frá landi. Gat það ve
að sjórinn hefði rutt ofan af
sjóði, sem lægi í flæðarmáh11^
Þessi fundur varð ÞGSS V m
andi, að Wagner hóf .skipul3
við Flónds
Sý*ush,
orn af gulldúkötum og spænskum silfurdölum sem Wagner hefur dregið upp af hafsbotni
■fræðiu^
eU1
leit að meira fé
strendur. Hann fékk sér:
til að athuga þá peninga.
fundizt höfðu. Um uppruna Þel ^
var ekki að villast. SilfurPenlU"
arnir voru spænskir dalir, S1 ^
mynt, sem gilti átta reales e ,
skildinga, og mjög er umtöiu
sjóræningjasögum og £evin y jf
sögnum frá þessum öldum. p f
spænsku dalir voru greinie^
slegnir i Mexikó snemma^ a „
lendustjórnarárum Spánv®
}ja .
hamr * 1 landi voru myntir
ar me® handafli, þar til
Sfið “***« var komið þar upp
UrÞe 3^. Þessir mexikönsku silf-
séQfj. Ulgar hafa verið heldur fá-
hr^ddi,Vi að Þeir voru jafnan
i>etr , ,r UPP og slegnir á ný, þegar
til Spánar. Robert I.
biyjjtj ’ írægur sérfræðingur í
^hitl r*Si’ iet svo ummælt um
■•Hierjj-j ^’ogners, að þeir væru
flota 1 eSustu minjar um silfur-
sium hfilánver3a- sem nokkru
neíði fundizt í Flórida.”
II1-
setfjr h-Hl peninganna voru ár-
°b ejl’ hó langt frá því allir, —
há i^jí.1111 reyndist vera yngri en
IjVeif ^tta gefur bendingu um,
!eita. nr>pruna peninganna sé að
higu e varið við þeirri spurn-
^vriíka auðfengið. Silfurfloti
r3a tdrst nefnilega við
á®ÍJrtu|}1 ^ldrldaskaga það ár með
SPáu tjár innanborðs.
aVerjar voru vanir að senda
tvær flotadeildir árlega til ný-
lendna sinna vestan hafs. Annar
flokkurinn hélt til Nýju Granada,
þar sem nú er Kólombía, og tók
þar um borð gull, eðalsteina og
perlur frá Suður-Ameríku og
þegar fram í sótti, silfur frá
námunum í Perú. Hin flotadeild-
in hélt til Veracruz í Mexíkó, og
tók þar dýrgripi, bæði komna
þaðan frá Austurlöndum. Spán-
verjar réðu nefnilega yfir Filipps-
eyjum og höfðu þaðan mikil við-
skipti við Kína, auk þess, sem
þeir fluttu framleiðslu Filipps-
eyja til Evrópu. Austurlenzku
vörurnar voru fluttar með skip-
um til Acapulco á vesturströnd
Panamaeiðisins og þaðan landveg
yfir til Veracruz, þar sem þeim
var komið fyri-r í skipunum, sem
fluttu þær til Evrópu.
Ameríkuskip Spánverja fluttu
óhemju auð austur yfir hafið. Það
var því að vonum, að þeir lögðu
mikið kapp á að vernda sklpin á
leiðinni gegn sjóræningjum, en
einkum Englendingar, sem lengzt
af höfðu átt í ófriði við Spán-
verja, voru slæmir með að freista
að taka spænsk skip herskildi.
Spánverjar létu því herskip jafn-
an fylgja flutningaskipunum, og
auk þess voru þau sjálf herskip
öðrum þræði, útbúin með fall-
byssur og fjölmennt herlið. — En
hætturnar voru fleiri en Bretinn.
Eins og fyrr segir, eru hvirfilvind-
ar tíðir á þessum slóðum og valda
oft miklum usla. Þeir eru tíðastir
síðsumars, einkum í ágúst, en
geta hæglega komið líka í júlí og
september. Upphaflega tóku Spán
verjar tillit til þessa og silfur-
flotinn hélt að vestan í júni til
að öruggt væri, að hann væri
kominn út úr Flórídasundi, áður
en hvirfilvindatíminn hæfist. En
smám saman fór heimför flotans
að dragast, svo að hann komst
einatt ekki af stað fyrr en á hættu
legasta tímanum. Svo var einnig
árið 1715.
í upphafi 18. aldar geisaði styrj
ALPÝÐUBLAÐIÐ - SUNNUDAGSBLAÐ 457