Sunnudagsblaðið - 15.05.1966, Blaðsíða 13

leggja hart aS sér til að
sigrast á þessum takmörkunum.
En hann vissi hva'ð hann vildi og
lét ekki bugast, þótt hann mætti
stundum illviljaðri gagnrýni. Eitt
sinn er hann var að leika Alex-
ander mikla, truflaði liðsforingi
cinn sýninguna með því að hrópa
í sífellu úr stúku sinni: Alexander
litli: Þegar Kean var nóg boðið,
gekk hann að stúkunni og liorfði
fast á liðsforingjann og sagði:
— Já, en hann hefur mikla sál.
Árið 1913 var Kean loks gefið
tækifæri til að spreyta sig á stór-
hlutverki í Drury Lane leikhús-
inu í Lundúnum. Frumsýningin
fór fram 26. janúar 1814 og þá
lék Kean Shylock í Kaupmannin-
um í Feneyjum. Ýmsir hafa talið
þá sýningu valda þáttaskilum í
enskri leikheíð, en það vissu menn
auðvitað ekki fyrir. Leikhúsið var
hálftómt, og aðeins tveir meiri-
háttar gagnrýnendur voru við-
staddir. En annar þeh-ra var Willi-
am Hazlitt, frægasti leiklistagagn-
rýnandi síns tíma, og hann lofaði
Kean mjög í dómi sínum í Morn-
ing Chornicle.
„í mörg ár hefur ekki komið
fram leikari sem jafnast á við
hann,” segir Hazlitt í þessari grein.
Hazlitt fagnaði Kean sem „raun-
sæismanni,” er væri í andstöðu
við ríkjandi leikstíl, sem bezt kom
fram hjá John Philip Kemble að-
alleikara í Covent Garden leik-
húsinu. Leikstill Kembles lagði
áherzlu á hið mikilfenglega í harrn-
lcikjunum, og þótt túlkun hans
væri virðuleg, var hún um leið
uppskrúfuð og tilgerðarleg.
Kean þóti meira augnayndi en
Kemble, og áhorfendur flykktust
til leikhússins til að sjá hann.
Þennan fyrsta vetur lék hann fyrir
utan Shylock Ríkliarð III., Hamlet,
Othello og Iago. Hin mikla að-
sókn bjargaði leikhúsnu frá fjár-
hagslegu hruni, sem áður hafði ver
ið yfirvofandi, og fyrstu átta mán-
uðina við leikhúsið vann Kean sér
inn 4 þúsund pund. Hann þótti
aufúsugestur í samkvæmum betra
fóks en gleði sína fann hann ekki
þar; hana var fremur að finna í
drykkjukrám lágstéttanna.
Kean gekkst fyrir stofnun sér-
staks félagsskapar, Úlfaklúbbs, og
voru félagsmenn úr hópi drykkju-
Kean seni Alexandcr mikli
• ■ -"svví
x

ræfla og utangarðsmanna. í orði
var tilgangur klúbbsins sá að létta
sorgum af mönnum, með því að
gefa þeim tækifæri til að hitta
jafningja sína, en í raun gei’ði
klúbburinn ekki annað en halda
miklar og langvinnar svallveizlur.
Kean var sjálfur forseti klúbbsins,
og rikti jdiir félagsbræðrum sínum
eins og konungur yfir liirð sinni.
Er það fréttist, að frægur og
dáður leikari legði lag sitt við
drykkjurúta ,vakti það að vonum
hneykslun; blöðin fóru ekki dult
með álit sitt á framkomu hans. Af
þessum sökum neyddist liann til
að láta af forsetatign í Úlfaklúbbn-
um, en blöðin gleymdu því hins
vegar ekki í bráð, hvaða skemmt-
anir honu féllu bezt.
Á sviðinu sveiflaðist Kean öfg-
anna á milli ekkert síðui’ en í einka
lífi sínu. 1 sumum hlutverkum
tókst honum feikivel upp, en í öðj>
um var hann ákaflega lélegur.
Sem Othello varpaði hann svo
miklum skugga á samleikara sinn,
Junius Brutus Booth, sem lék
Iago með prýði, að Booth lét ekki
sjá sig í leikhúsinu aftur eftir
frumsýninguna. Á hinn bóginn
reyndist Kean gjöróhæfur Róm-
eoó: „Rödin er hljómstríð og hætt-
ir til að verða að hásum skræk,
og þetta fullkomnaði þann léleg-
asta Rorneó, sem sézt hefur á leik-
sviði í Lundúnum,” sagði einn
gagnrýnandi um frammistöðu hans
í því hlutverki.
Fyrir kom einnig, að hann mætti
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - SUnWuDAGSBLAB 30J