Sunnudagsblaðið - 29.05.1966, Blaðsíða 17

ég lá á maganum í ofri rekkjunni,
vó og mat áthuganir mínar á líf-
inu og kom þeim á fastan heim-
spekilegan grundvöll.
Það sætir furðu að vísindin
skuli ekki hafa uppgötvað og fært
fullkomlega sönnur á sálnaflakk.
Samt blasa dæmin hvarvetna við.
Lítið til að mynda á börn sem
fæðast með sex fingrum. Hvaðan
kom nú þéssi aukafingur? Lækn-
isfræðin kunna engin svör við
því. Þó þarf maður einungis að
láta sér koma það í hug til að sjá
að þetta er bara einn þessara huldu
manna, sem löngu síðan eru liorfn-
ir héðan, sem nú hefur ákveðið
að gefa sig til kynna með því að
stinga fingri sínum í hönd ein-
iivers annars, eins og vildi hann
segja: Hér em eg! Hér sit ég, og
mér leiðist! deti ég ekkert annað
gert — þá spretti ég minnsta
kosti fingrum að heiminum!
Eða þá geðsjúklingar, hvílík
skyggnigáfa er þeim ekki gefin!
Þarna kemur einhver náungi upp-
stertur og segist heita Júlíus
Cæsar. En enginn trúir honum,
— enginn nema ég sem veit hann
segir satt. Ég veit að hann var
Júlíus Cæsar. Ja, kannski ekki
Cæsar sjálfur beinlínis — en hánn
hefur að mirinsta kosti verið éin
hver mikilsháttar herstjórr hann
hefur bara gleymt því hvað hann
hét raunverulega og í hvaða þjón
usugrein hann var.
En það þarf ekki að ganga
svona langt. Hefur ekki hver sem
er, jafnvel hinn hljóðasti, hógvær-
asti og huglausasti okkar allra,
einhverntíma upplifað andartaks-
stund hugdirfðar, innblásturs,
vizku? Spyrjið bara sjálf ykkur!
Kannski var það Byron sjálfur
sem andarak vaknaði upp hið
innra með okkur, eða þá Leonardo
da Vinei. . . En við lifum eftir
sem áður eins og ekkert hafi
í skorizt.
Ég skal ekkert veður gera út af
Leonardo. Það er meginreglan
sem skiptir máli, ekki Leonardo
da Vinci. Og ég er ekki að hugsa
um sjálfan mig. Ég hef sjálfur
meir en nóg á minni könnu:
Grétu, Stefán Alexejevits (þann
sem gaukinn skaut), aumingja
Mitja litla Datlov, sem dó aðeins
ittnr ðf'a' -gártiall á' ölditini sem
leið .... Og þannig endalaust ....
En víst væri það gaman að vera,
fyrir nú utan Grétu og Mitja,
til að mynda einhver á borð
við Byron .... Ganga til dæmis
niður Tsvetntoj sem lávarður-
inn sjálfur, horfa yfir lýðinn með
byronsku yfirbragði ....
Þegar sögunni sleppti hugleiddi
ég önnur efni sem við lærðum í
skólanum, landafræði, dýra-
fræði .... Sagt er að manrisfóstur
þróist stig af stigi. í fyrstu ef
það fiskur, síðan einhverskonar
froskur, loks verður það víst eitt-
hvað í líkingu við apa .... Hvað
segið þið um þetta? Bæði fiskar
og froskar fengu tækfæri til að
hoppa og skoppa í okkar mynd!
En nú er mér að visu ljóst það
sem kennarinn okkar gamli sagði
okkur aldrei, að þetta eru ekki
bara tiltekin þróunarskeið líkam-
ans ineðan hann ér enn fárátt
fóstur í móðurkviði, heldur var
ég á þessum gleðidögum félagi
og tvíburi einhvefs alveg tiltek-
ins urriða sem synti kannski í
ánni Amazon fyrir 18 millj. árum
siðan eða svo. Og allir fiskar aðrir,
liver einasti einn, eignuðust ný
heimkynni i samtíðafmönnum
mínum.
Þessi kenning, ef til vilí su al-
eina sem hæfir þroskuðum hugá,
óx upp á lestarferðinni. Ég lá uppi
í efri rekkjunni og hugleiddi ó-
endanleikann, ódauðleikann og
eilíft jafnrétti, hugarrór í krafti
þessara óhrekjandi röksemda. Nú
var ég þess fullviss að enginn
okkar mundi hverfa að eilífu.
Við flytjumst bara um set i önnur
og ef til vill vistlegri híbýli, allir
sem einn, Mitja Datjlov, Gréta,
Stefán Alexejevitsj og fiskurinn.
Og ekki megum við gleyma Byron!
Við setjumst að í einh'erjum
rúmgóðum framtíðarborgar* sem
ég hygg að verði í engu frábrugð-
inn okkur hinum. Hann verður
veraldarmaður, kurteis og fram-
sækinn, og vísindi þeirra tíma
munu hafa útlistað fyrir honum
alla þessa þróunarsögu. Óg þar
sem hann situr við gluggann sinn
á kyrrlátu sumarkvöldi finnur
hann skyndilega eitthvert þreyju-
leysi bærast í brjósti sér........
Skyndilega fyllist. hjarta bans
svo út af flójr af .ánnarlpgupu til-^
finningum, og undarlegar hug-
myndir skjóta upp kollinum i
þreyttu höfði hans. í fyrstu setur
að honum furðu. En siðan man
hann eftir sálnaflakkakenningunni
og hann segir sem svo:
,Ó, er þetta þú gamli minn! Ég
veit hver þú varst! Hvernig geng-
ur? Heilsaðu Byron og Leonardo
da Vinci!”
Halló, félagi í framtíðiririi! Hlust-
aðu á það sérii ég segi! Gléymdu
ekki að minnast míri þetta kyrriáta
sumarkvöld! Sjáðu, ég brosi til
þín, ég bfosi með þér, ég brosi
gegnum þig! Hvernig get ég verið
dauður ef ég lifi í hverju þínu
handarviki?
Hér er ég! Þú heldur að ég
sé ekki til? Heldurðu að ég sé
horfinn um eilífð? Bíddu bara
við! Hiriir dauðu syngja í líkama
þínum, dauðar sálir súða í tauga-
kerfi þinu! Hlustaðu bara! Þáð er
eins og suðan í býkúpu eða áörigur
símavírarina sém flytja fréttir
hringinn í kringum hnöttinn. Einn
ig við vorum fólk! Líttu um hæl
til okkar! . . ;.
En ég vara þig við, ekki vegna
öfundar eða illkvittm heldur vin-
áttu okkar og félagsskapár: Einn-
ig þu murit deyja! Þá níuntu
mæta okkur sem jafningi, og við
höldum förinni áfram, og áfram,
fram á óþekkt Svið tíma og rúms.
Þessu get ég iofað þér!.
Niðursokkinn í þessár og því-
líkar hugsanir hafði ég stein-
gleymt Natösju. Eða réttara sagt:
ég hætti að gera mér grillur ut af
henni þó ég vissi fullvel undir
niðri að hún var hið næsta mér,
óbrigðul og æ hin sama sera hún
hafði alltaf verið mér, elsku
Natasja niín og engin önnur. Þótt
ég hlytí að viðurkenna fræðilega
að einnig hiO innra með henni lifðu
ótal fleiri verur þá kaus ég að
leiða þá hugsun hjá mér. Ég vildi
ekki vita af þeim. í ímyndun minni
var hún eftir sem áður ein og
sama Natasja, ósnortin eilífleg.
Og þó ég ráðgerði hjúskap og bú-
skap með henni þá leiddi ég hrig
ann hjá einstökum ati'iðurri fram-
tíðarinnar, forðaðist að hugsa
lengraen til þess að hún vaknaði
og byði til.morgunverðar.
,Það er^gaman a« snæða-á lestar-:-
fgfðt H'vað, -sgm jftaðyr tékues&ý
ALbÝÐUBL'AÐIÐ - StJNNUDACSBLtó JJtg