24 stundir - 02.10.2008, Page 14

24 stundir - 02.10.2008, Page 14
14 FIMMTUDAGUR 2. OKTÓBER 2008 24stundir Haustið 2006 var ákveðið að gera tilraun með nágrannavörslu í nokkrum götum borgarinnar í sex hverfum. Verkefnið fór vel af stað og mikil ánægja hefur verið meðal íbúa þar sem tilraunin hefur verið gerð. Í ljósi þess er ætlunin að halda þessu verkefni áfram og koma á formlegri nágrannavörslu víðar í borginni. Á Kjalarnesi var nýlega tekin upp formleg nágrannavarsla og er það í fyrsta skipti sem heilt hverfi í borginni fer af stað með slíkt verkefni. Nágrannavarslan er samstarfs- verkefni íbúa, lögreglu og Reykjavíkurborgar. Markmiðið með verkefninu er að aðstoða borgarbúa við að stuðla að auknu öryggi eigna sinna og taka höndum saman um að sporna við innbrotum og eignatjóni í sínu nánasta um- hverfi. Nágrannavarslan felst í því að vera forvörn gagnvart innbrot- um, eignaspjöllum og hvers kon- ar skemmdarverkum s.s. rúðu- brotum, veggjakroti og því sem telst vera óeðlilegt í umhverfinu. Nágrannavarslan fer þannig fram að íbúar taka að sér að gæta heimila nágranna sinna þegar þeir eru að heiman og huga vel að því sem er að gerast í nánasta umhverfi. Þá er mikilvægt að íbúar fylg- ist með grunsamlegum manna- ferðum, skrái niður bílnúmer og lýsingu á fólki og tilkynni það lögreglu. Innbrotsþjófar eru fljótir að hafa sig á brott ef þeir verða varir við að fylgst er vel með umhverfinu. Þannig er hægt með góðu eftirliti íbúa að sporna við afbrotum. Mikilvægt er að íbúar hugi vel að því hvernig þeir geti gert heimili sín öruggari með því t.d. að setja krækjur á glugga og hafa góða lýsingu við hús sín. Margir velta því eflaust fyrir sér hvort nágrannavarslan sé ekki óþörf fyrir þá sem hafa örygg- iskerfi á heimilum sínum. Því er til að svara að nágrannavarslan er hugsuð sem góð viðbót fyrir þá sem hafa slíkar varnir enda tekur hún á fleiri þáttum en íbúðarhúsnæðinu sjálfu. Sett eru upp sérstök skilti þar sem formlegri nágrannavörslu hefur verið komið á og íbúar fá límmiða til að setja á rúður í húseignum sínum. Sérstakir götustjórar eru valdir í hverri götu sem eru tengiliðir við lög- reglu og íbúa og hafa því hlut- verki að gegna að upplýsa ná- granna sína ef eitthvað óeðlilegt er á ferðinni. Með virkri nágrannavörslu verður fólk upplýstara og örugg- ara með sig í umhverfinu og get- ur átt þátt í því að verða sterk- asta aflið gegn afbrotum. Höfundur er varaborgarfulltrúi og formaður hverfisráðsKjalarness. Kjalarnes fyrsta hverfið í heild sinni með nágrannavörslu UMRÆÐAN aMarta Guðjónsdóttir Þannig er hægt með góðu eftirliti íbúa að sporna við afbrotum. Mikilvægt er að íbúar hugi vel að því hvernig þeir geti gert heimili sín öruggari með því t.d. að setja krækjur á glugga og hafa góða lýs- ingu við hús sín. Nágrannavarsla Inn- brotsþjófar eru fljótir að hafa sig á brott ef þeir verða varir við að fylgst er vel með umhverfinu. Hinn 27. september 1908 vígði síra Bjarni Símonarson prófastur, staðarprestur á Brjánslæk í 33 ár frá 1897, nýtt og afar vandað og sérstaklega traustbyggt kirkjuhús, sem hann og kona hans, frú Kristín Jónsdóttir, létu reisa á prestssetrinu. Gamla kirkjan, sem var aðeins 60 ára timburbygging, var talin ónýt og var hún rifin eftir kveðjumessu í júlí á bygg- ingarsumrinu. Rögnvaldur Ólafs- son húsameistari teiknaði kirkj- una fyrir síra Bjarna, en yfirsmiður var Jón Ólafsson, tré- smíðameistari á Ísafirði. Lærling- ar hans unnu mjög að bygging- unni, eins og síra Bjarni sjálfur, sem var fínsmiður og skreytti einkum stólinn gylltu letri, tilvís- anir í ritninguna. Kirkjan er 35 fermetrar og tek- ur 50 manns í bekkjarsæti, en við hátíðamessuna voru meira en 70 kirkjugestir. Samsvarar byggingin sér vel með sérbyggðum turni og klukknalofti yfir forkirkju. Veð- urnæmt er á Barðaströnd og fauk Hagakirkja tvisvar undir lok 19. aldar, byggð upp traustlega og endurvígð 1899. Aldarhátíðin þar var minnisstæð helgi og efnt til veislu á Birkimel, eins og nú eftir hátíðarmessuna í kirkjunni á Brjánslæk. Sóknarpresturinn, síra Sveinn Valgeirsson, þjónaði fyrir altari, en síra Lárus Halldórsson, sem var í áratug ungur prestur í Flatey og á Barðaströnd, predik- aði. Hann er nú 88 ára. Prest- arnir, sem nafngreindir eru við myndina undir bæjarvegg á staðnum, samþjónuðu sóknar- presti, nema undirritaður, Ágúst frá Möðruvöllum, en hann flutti kirkjudagsræðuna um staðinn, prestana á 19. öld og gat fyrra höfðingjaveldis á Læk, byggingar kirkjunnar og hins glæsilega íbúðarhúss, en það reistu síra Bjarni og kona hans 1911 og fluttu í það fullbúið vorið 1912. Ári síðar keyptu þau altaristöfl- una, málverk Þórarins B. Þorláks- sonar frá 1912. Meðhjálpari kirkjunnar er Rósa Ívarsdóttir, húsfreyja á staðnum. Hún og maður hennar Ragnar Guðmundsson gáfu kirkju sinni kr. 100.000. Jensína Kristjánsdóttir færði sömu fjár- hæð f.h. sparisjóðsins á Patreks- firði. Auk hennar kvaddi sér hljóðs og flutti góðar óskir Bjarni Hákonarson, óðalsbóndi og kirkjuhaldari í Haga. Síra Bjarni prófastur þjónaði Brjánslækjarbrauði til dauðadags á Gvendardaginn 16. mars 1930. Var hann á embættisferð, er reið- hestur hans fældist hjá Hvammi, féll af baki, en fastur í ístaðinu og slóst við möl og grjót og varð það hans bani, 63 ára. Frú Kristín var þá áttræð og lést hún í Reykjavík 1937. – Prestsseturshúsið frá 1912 hefur verið í eyði í meira en 40 ár. Nú eru gagngerar endurbætur á hinu gamla, fallega steinhúsi langt komnar. Síðustu prestshjón- in, sem bjuggu í húsinu 1933- 1935, voru síra Björn O. Björns- son og frú Guðríður Vigfúsdóttir. Sóknarpresturinn, síra Sveinn Valgeirsson, stýrði hinu veglega hátíðarveisluboði á Birkimel. Hann hefur þjónað Barðstrend- ingum í nær 9 ár og lengst af einnig Bíldudalssókn, en prests- setrið er á Tálknafirði. Höfundur er frá Möðruvöllum Aldarhátíð Brjánslækjarkirkju UMRÆÐAN aÁgúst Sigurðsson Aldarhátíðin þar var minn- isstæð helgi og efnt til veislu á Birki- mel, eins og nú eftir há- tíðarmessuna í kirkjunni á Brjánslæk. Altarið Síra Lárus Hall- dórsson, organistinn Marion Worthmann og síra Sveinn Valgeirsson. Sjö prestar sóttu hátíðina á Brjánslæk. F.v. síra Hannes Björnsson, síra Leifur Ragn- ar Jónsson , síra Karl V. Matthíasson alþing- ismaður, síra Tómas Guðmundsson, síra Sveinn Valgeirsson, síra Lárus Halldórsson og síra Ágúst Sigurðsson. Þessi grein sem send var til Fréttablaðsins fékkst ekki birt þar þrátt fyrir endalaus loforð þar um. Fagurt og frítt Það var fagurt og frítt í árdaga og smjör draup af hverju strái, þangað til mannskepnan eignaði sér gósenlandið og fór „í víking“ við gróðurinn strax í upphafi. Hjuggu og brenndu skógana og skepnur gengu þar sjálfala allt ár- ið, svo helmingur skóglendisins var horfinn eftir aðeins fyrstu 200 árin. Síðan fór að síga á ógæfuhliðina og smátt og smátt fóru eyðingar- öflin að ná yfirhöndinni, þar sem alltaf var tekið án þess að gefa neitt í staðinn. Þessu höfðu menn á þeim tíma lítinn skilning á. Auð- lindir jarðar voru í þeirra augum ótakmarkaðar. Eftir því sem aldir liðu rýrnuðu stöðugt landkostir og fátæktin jókst. Framsýnir menn sáu að eitthvað yrði að gera í mál- unum. Fokið minnkaði Sandgræðsla Íslands var stofn- uð 1907 og einn maður ráðinn yfir sumarmánuðina. Margar voru úr- tölurnar og efasemdirnar um að eyða peningum í svona vonlaust verk. Hægt og bítandi fór þó að sjást árangur. Sandfokið fór að minnka með girðingum og mel- gresi, en milljónir tonna af gróð- urmold hafa fokið á haf út og tínst eftir að gróðurinn var horfinn. Líflaus grjóturð og eyðimerkur þekja enn stór svæði á landinu sem valda miklu foki til skaða hve- nær sem hreyfir vind á þurrum dögum. Fokið var svo mikið á Suðurlandinu í sumar að nokkra daga sáust ekki mörk úr lofti hvar strönd og sjór mættust. En ekki sáust nein viðbrögð landsfeðranna að gagni frekar en vant er. 100 ára afmæli landgræðslunnar var hald- ið í haust, með mikilli sjálfsánægju ráðamanna yfir þeim mikla ár- angri sem landgræðslan hefði náð og þeim 14 milljörðum sem hún hefur fengið á þessum 100 árum. Á sama tíma fá sauðfjárbændur 16 milljarða á næstu 6 árum til að auka framleiðslu á kjöti, sem þeg- ar er of mikil, fyrir utan land- spjöllin sem af því hljótast. Bændur, eruð þið ánægðir með að vera landníðingar? Rányrkja er landníðsla og þann- ig er búskapur ykkar stundaður enn í dag. Allar siðmenntaðar þjóðir í kring um okkur eru fyrir löngu farnar að stunda ræktun- arbúskap með sínar skepnur í girðingum. Fagra Ísland Hvar eru samtökin fagra Ísland og önnur náttúruverndarfélög? Eru þau blind á öðru auga? Sjá þau aðeins reykinn úr fáeinum ál- verum sem skapa þó þjóðfélaginu tekjur og hlífa öðrum jarðarbúum við miklu meiri mengun, en eru blind á orsakavald gróðureyðing- arinnar á stærsta hluta landsins? Og það á meðan sand- og mold- skaflar eyða gróðri og stöðugt stækka eyðimerkurnar, sem viður- kenndar eru sem þær stærstu manngerðu sem þekkjast. Óbæt- anlegar náttúrugersemar hverfa smám saman undir sand, þrátt fyrir ótrúlegan dugnað land- græðslunnar. Hluti af Dimmu- borgum er horfinn í sand og stöð- ugt fýkur í Ódáðahraun og Lakagíga, svo dæmi sé tekið. Þetta er brot á alþjóðasamþykkt frá Ríó-ráðstefnunni. Engin þjóð hefur rétt á að eyðileggja náttúru- undur sín. Það kemur öllum heiminum við. Við felum alltaf skömmina og skrökvum því að öðrum þjóðum að við séum til fyrirmyndar. Eru þessir skammtíma hags- munir þess virði? Afkomendur okkar munu krefjast svara. Hvers vegna fóruð þið svona með gróður landsins þótt allir sæju hvert stefndi? Höfundur er leikkona og fyrrv. formaður Lífs og lands. Misþyrming landsins UMRÆÐAN aHerdís Þorvaldsdóttir Líflaus grjót- urð og eyði- merkur þekja enn stór svæði á land- inu sem valda miklu foki til skaða hvenær sem hreyfir vind á þurrum dögum.

x

24 stundir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: 24 stundir
https://timarit.is/publication/307

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.